بازار؛ گروه صنعت: در شرایطی طی بیش از ۴۰ سال فعالیت صنعت تجهیزات پزشکی اکنون در حدود ۱۵ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه در قالب دستگاه ها و تجهیزات پزشکی موجود است که درحال حاضر فعالان این صنف با چالش های گسترده ای در حوزه نقدینگی مواجه هستند؛ مشکلاتی که بخش عمده آن به بدهی میلیادری دولت به تولیدکنندگان و واردکنندگان این حوزه بر می گردد.
البته نکته قابل توجه این است که برخلاف صنایع دیگر کشور از جمله خودروسازی که حجم مطالبات شرکت ها از دولت شفاف و موجود است؛ حجم بدهی دولت به این شرکت ها با توجه به گستردگی و شمار بالای آن ها در هاله ای از ابهام قرار دارد و مسئولان دولتی هم علاقه ای به بازگو کردن رقم دقیق بدهی ها ندارند. با این حال رقمی که گاه گاه از زبان برخی از مسئولان شنیده شده در حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
حالا با این وضعیت نقدینگی در صنف تجهیزات پزشکی کشور، مسئولان دولتی تصمیم به حذف ارز ترجیحی و تبدیل آن به نیمایی گرفته اند؛ اتفاقی که به گفته فعالان این صنف منجر شده که نیاز به حجم نقدینگی برای ادامه فعالیت ۵ برابر افزایش یابد. در این رابطه حسین رضوانی، رئیس انجمن شرکت های مهندسی پزشکی ایران در گفت و گو با بازار توضیح می دهد.
طی ۴۰ سال گذشته در حدود ۱۵ میلیارد دلار سرمایه به صنعت تجهیزات پزشکی کشور وارد شده که بخشی از آن از طریق واردات بوده و مابقی نتیجه زحمت و تلاش تولیدکنندگان داخلی است
* حجم سرمایه موجود در صنعت تجهیزات پزشکی چقدر است و برای حفظ آن چه اقداماتی انجام می گیرد؟
طی ۴۰ سال گذشته در حدود ۱۵ میلیارد دلار سرمایه به صنعت تجهیزات پزشکی کشور وارد شده که بخشی از آن از طریق واردات بوده و مابقی نتیجه زحمت و تلاش تولیدکنندگان داخلی است. این سرمایه ای ملی است که برای حفظ آن باید همواره تلاش کنیم.
در این رابطه انجمن شرکت های مهندسی پزشکی ایران در دو بعد یکی خدمات مهندسی پزشکی و دیگری بحث بازرگانی یعنی واردات کالاهای پزشکی از خارج از کشور فعالیت دارد. البته به دلیل زیرساخت های خوبی که در این حوزه وجود دارد اکنون در حوزه تولید داخل تا حد قابل توجهی توانسته ایم به مرز خودکفایی برسیم.
البته خودکفایی به این معنا نیست که تجهیزاتی که توجیه اقتصادی ندارند و در کل کشور به چند دستگاه از آن بیشتر نیاز نیست را هم در داخل تولید کنیم. برای مثال دستگاه آندوسکوپی حتی در آمریکا هم تولید نمی شود و این کشور نیز نیاز خود را از ژاپن به عنوان تولید کننده اصلی تامین می کند. بنابراین همانطور که در کل دنیا، تولیدکنندگان به دنبال ساخت تجهیزاتی با صرفه اقتصادی هستند، تولیدکنندگان ایرانی هم همین مسیر را طی می کنند و دنبال ساخت همه تجهیزات نیستند. دلیل این ماجرا هم همانطور که اشاره کردم میزان مصرف محدود برخی از تجهیزات است.
* با این تفاسیر به نظرتان برخی از تجهیزات را نباید تولید داخلی کرد و سرمایه گذاری در آن بخش را هدر رفت سرمایه های ملی می دانید؟
بله، برخی از تجهیزاتی و لوازم مصرفی نیز داخلی سازی نمی شوند چون پیش بینی می شود آن ها خیلی زود از رده مصرف خارج شوند. برای مثال زمانی فیلم رادیولوژی در صنعت پزشکی مصرف بالایی داشت اکنون این نیاز نزدیک به صفر شده است؛ چرا که تمام مراحل رادیولوژی دیجیتالی شده است.
اگر تولیدکنندگان ایران طی ۲۰ سال گذشته می آمدند و نزدیک به ۵۰ میلیون دلار بدون آینده نگری در این صنعت سرمایه گذاری می کردند امروز تمام آن سرمایه گذاری به هدر رفته بود. بنابراین همواره باید این سوال را از خودمان بپرسیم که آیا باید همه چیز را در کشور بسازیم؟ خیر. اما چیزی که می سازیم حتما باید کیفیت داشته باشد؛ چرا که مصرف کننده ما بیماران هستند و باید کالایی را که در تماس مستقیم با بدن بیماران مورد استفاده قرار می گیرد بهترین کیفیت را داشته باشد.
حال این کالا تولید داخل یا وارداتی باشد می توانیم به جرات بگوییم بهترین برندهای وارداتی و بهترین کیفیت تولید داخلی را در کشور داریم؛ لذا از این مساله غافل نشویم که در بحث نگهداری مهندسی پزشکی یک اتحاد صنفی را کم داریم که این اتحادیه در مجموعه وزارت صمت قرار می گیرد و در سال های گذشته خیلی تلاش کردیم اما متاسفانه موفق به ایجاد آن نشدیم.
* در بحث خدمات پس از فروش که مجموعه شما ارائه می دهد با چه چالش هایی مواجه هستید؟ آیا در راستای حفظ تجهیزاتی که به عنوان سرمایه میلیاردی معرفی می شوند اقدام مناسبی انجام می شود؟
متاسفانه در این حوزه چالش های متعددی وجود دارد؛ برای مثال نمی شود همه هزینه ها افزایش یابد اما ساعت کار مهندس تغییری نکند، اکنون ما دو ماه از سال را پشت سر گذاشتیم اما هیچ گونه افزایشی نداشتیم، شرکت های ما باید خدمات بدهند اما می دانیم که در عمل خدمات پس از فروش هیچ سودی برای شرکت ها ندارد و درآمدها نمی تواند هزینه خدمات را پوشش دهد.
بنابراین دولت و وزارت بهداشت باید به طور جد بر روی رفع مشکلات حوزه خدمات پس از فروش فکر کنند؛ چرا که باید از این حجم سرمایه ای که در کشور موجود است بتوانیم به بهترین شرایط نگهداری کنیم. بنابراین چاره ای جز افزایش قیمت نیست. البته این افزایش قیمت هم باید به موقع باشند، نه اینکه شرکت نیروهای خودشان را از دست بدهند و بعد افزایش قیمت تصویب شود.
یکی از مشکلاتی که مجموعه های زیر نظر انجمن با آن دست و پنجه نرم می کنند تاخیر در پرداخت مطالبات است که بازده پرداخت ها در حدود ۹ تا ۱۲ است
* اشاره کردید که درآمدهای ناشی از خدماتی که برای نگهداری از تجهیزات ارائه می دهید جوابگوی نیاز شرکت ها نیست و وزارت بهداشت باید در این زمینه بازنگری کند، آیا مشکلات فقط به همین جا محدود می شود یا مجموعه ها با تعویق تا تاخیر در پرداخت مطالبات هم روبه رو هستند؟
بله یکی از مشکلاتی که مجموعه های زیر نظر انجمن با آن دست و پنجه نرم می کنند تاخیر در پرداخت مطالبات است. این درحالی است که اکثر اعضای انجمن وارد کننده هستند و ادامه فعالیت آن ها به نقدینگی شان بستگی دارد. با این حال بازده زمانی که مطالبات خود را دریافت می کنند در حدود ۹ تا ۱۲ ماه است. هرچند به اعضا می گوییم تحمل کنید اما خیلی دیر سرمایه آن ها برمی گردد.
* در حال حاضر حجم مطالبات اعضای انجمن شرکت های مهندسی پزشکی ایران از دولت چقدر است؟
این آمار در دست وزارت بهداشت است و اطلاعات دقیقی از کل حجم مطالبات در دست نیست اما برخی از مسئولان در خصوص رقم هایی در حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان سخن گفته اند. این بدهی نیز در نتیجه تامین تجهیزات دانشگاه ها، درمانگاه ها و بیمارستان های دولتی ایجاد شده است.
تبدیل ارز از ترجیحی به نیمایی مستلزم ۵ برابر سرمایه گذاری در این حوزه است که عوارض تغییر نرخ ارز یک سال دیگر با کمبود برخی از تجهیزات و دستگاه های پزشکی خود را نشان می دهد
* با این تفاسیر که حجم بزرگی از نقدینگی شرکت ها در اختیار دولت با عنوان مطالبات مانده، تبدیل ارز ترجیحی به نیمایی در صنعت تجهیزات پزشکی چه تاثیری از خود بر جای می گذارد؟
تبدیل ارز از ترجیحی به نیمایی مستلزم ۵ برابر سرمایه گذاری در این حوزه است. بنابراین باید پرسید آیا نیاز کشور به تجهیزات پزشکی کاهش یافته؟ خیر. متاسفانه نمی توانیم به مراکز درمانی بگوییم چون ارز ۵ برابر افزایش یافته شده کمتر مصرف کنید. برای تشخیص بیماری فردی که وارد مراکز درمانی می شود باید بتوانیم از همه آن تجهیزات مورد نیاز بهره ببریم.
متاسفانه عوارض تغییر نرخ ارز یک سال دیگر با کمبود برخی از تجهیزات و دستگاه های پزشکی خود را نشان می دهد. علاوه بر مساله کمبود نقدینگی در نتیجه تغییر نرخ ارز نیاز داریم که مطالبات ما هرچه سریع تر پرداخت شود؛ چرا که تنها در این صورت است که می تواند به رشد و ادامه فعالیت این صنعت امید داشت.
* با توجه به بحث هدفمندی یارانه ها و افزایش نقدینگی دولت، آیا تاکنون وعده ای در خصوص تسریع در روند پرداخت مطالبات به شما داده شده است؟
خیر، ما هیچ ارتباط مستقیمی با بحث هدفمندی یارانه ها نداریم و این ارتباط فقط به بیمه ها بر می گردد وگرنه اگر این موضوع شکل بگیرد و قدرت پرداخت بیمه ها بالا برود این خدمات می تواند به قیمت روز ارائه شود. نکته حائز اهمیت این است که بیمه ها به مراکز درمانی بدهکار هستند و یکی از علت هایی که ما مراجعه می کنیم و می گوییم چرا بدهی ما را نمی دهید این است که می گویند خودمان از تمامی بیمه ها از جمله تامین اجتماعی، خدمات درمانی و نیروهای مسلح طلبکار هستیم.
بیمه ها نیز یک حجم انبوهی از دولت طلبکار هستند باید بتوانند این طلب را بگیرد و به بیمارستان ها تزریق کنند تا بیمارستان ها بتوانند بدهی شرکت ها را پرداخت کنند. بنابراین کم توجهی دولت در پرداخت مطالبات باعث شده یک زنجیره ناقصی در این حوزه ایجاد و همگی از آم متضرر شوند.
نظر شما