بازار؛ گروه آب و انرژی: مصرف بنزین با شیب تندی در حال افزایش است. شرکت پخش فرآورده های نفتی می گوید که متوسط مصرف بنزین در فروردین امسال به ۱۰۹ میلیون لیتر در روز رسیده است. این رشد مصرف در شرایطی اتفاق افتاده که پاندمی کرونا در دو سال گذشته توانسته بود، مصرف را تا حدی کنترل کند. اما حالا با کاهش همه گیری مصرف بنزین در ایران به مرز نگران کننده ای رسیده است. جالب است که بدانید متوسط مصرف بنزین در تعطیلات نوروزی امسال نسبت به سال ۱۳۹۸ (سال قبل از کرونا) حدود ۱۳ درصد افزایش را نشان می دهد. مسئولان مدعی اند که مصرف بنزین در امسال به حدود ۱۰۰ میلیون لیتر می رسد. در صورتیکه میزان رشد مصرف سالانه را ۱۰ درصد در نظر بگیریم میزان مصرف و تولید در سال آینده به نقطه سر به سر می رسد. اگر نگاه بد بینانه ای به روند مصرف داشته باشیم، در صورتی که تغییری در سیاست گذاری ها ایجاد نشود، تا یک سال آینده ایران به یک واردکننده بنزین تبدیل خواهد شد. رشد مصرف به قدری نگران کننده شده که حالا دولت و مجلس حاضر به آزاد سازی واردات خودرو شدند.
مجید ناصری نژاد نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس که معتقد است که مصرف بالای بنزین ربطی به قیمت آن ندارد، می گوید: لغو ممنوعیت واردات خودرو نوعی هشدار و اولتیماتوم به خودروسازان است. او در گفتگو با بازار گفت: سالهاست که خودروسازان بدون قید و شرط مورد حمایت قرار گرفته اند، اما این حمایت ها از آنها خودروساز نساخته و تولیدات ایران در میان ضعیف ترین خودروهای تولید شده از نظر کیفیت قرار دارند. او همچنین تاکید می کند که دولت و مجلس هیچ برنامه ای برای افزایش قیمت بنزین ندارد. حتی اگر خود دولت هم به دنبال حذف یا کاهش یارانه انرژی باشد مجلس به هیچ وجه با آن موافقت نخواهد کرد. متن کامل گفتگوی بازار با مجید ناصری نژاد نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس را در ادامه می خوانید:
گران کردن بنزین در کل منتفی بوده و به هیچ وجه در دستور کار مجلس قرار ندارد. حتی اگر دولت هم چنین برنامه ای را داشته باشد ما با آن مخالفت خواهیم کرد
*به دنبال افزایش حذف یارانه ارزی و رشد قیمت کالاهای اساسی، نگرانی زیادی در خصوص افزایش قیمت بنزین وجود دارد. این احتمال وجود دارد که دولت و مجلس بخواهند یارانه انرژی را امسال حذف یا کمتر بکنند؟
گران کردن بنزین در کل منتفی بوده و به هیچ وجه در دستور کار مجلس قرار ندارد. حتی اگر دولت هم چنین برنامه ای را داشته باشد ما با آن مخالفت خواهیم کرد.
*اما مصرف بنزین در ایران بسیار بالاست و بسیاری بر این باورند در صورتی که تغییر در قیمت آن ایجاد نشود، تا چند وقت دیگر ممکن است ایران به واردکننده بنزین تبدیل شود. با توجه به اینکه مدعی هستید که دولت برنامه ای برای گرانی بنزین ندارد، چطور قرار است که جلوی این رشد مصرف گرفته شود؟
بالا بودن مصرف بنزین یکی از نگرانی های اصلی کشور طی چند سال اخیر بوده است. همگی به خوبی می دانیم که مصرف بنزین در ایران بالا بوده و چندین برابر استاندارهای جهانی است. اما این مصرف بالا دلایل متعددی دارد. برخی از دوستان ارزانی را دلیل مصرف بالای بنزین می دانند. اما از نظر من این ادعا خیلی نمی‌تواند درست باشد. چرا که کسی که به کالا یا خدماتی نیاز داشته باشد به هر قیمتی که شده باشد آن را تهیه می کند. ما نمی توانیم از مردم بخواهیم مصرف انرژی خود را کاهش دهند اما از آن طرف خود هیچ برنامه ای برای چگونگی این کاهش مصرف نداشته باشیم و زیر ساخت های آن را فراهم نکرده باشیم. در حال حاضر بخش عمده ای از بالا بودن مصرف بنزین در ایران حاصل تولید خودروهای بی کیفیت و انحصاری شدن بازار خودروست. خودروهای تولید شده در ایران بالاترین سطح مصرف سوخت را به خوبی اختصاص داده اند. این در حالی است که دنیا به سمت تولید و استفاده از خودروها و موتور سیکلت های هیبریدی رفته اند.حالا هم دو راه برای ما بیشتر باقی نمانده است. یکی افزایش کیفیت تولیدات داخلی بوده و دیگری آزاد سازی واردات است.
آزاد سازی واردات خودرو بعد از توقف چند ساله نوعی هشدار و اولتیماتوم به خودروسازان بود. چنانچه بازهم جاده مخصوص نشین ها به این هشدار ها بی اعتا باشند، باید منتظر واردات بیشتر باشند
*اما بسیاری بر این باورند که با آزاد کردن واردات شرایط کاهش مصرف را فراهم کرد. چرا که افزایش واردات خودرو می تواند به اشتغال کشور آسیب بزند؟
ما به هیچ وجه دوست نداریم تولید ملی آسیب ببینند. اما وقتی پای منافع وسلامت مردم در خطر باشد نمی توان تولید خودروهای بی کیفیت را نادیده گرفت. چند سال به خودروسازان برای بهبود کیفیت فرصت داده شده اما از این فرصت استفاده نشد. به نظر من در چنین شرایطی آزاد سازی واردات ضمن ایجاد فضای رقابتی می تواند خودروسازان را از خواب بیدار کنند. بدون شک استفاده از خودروهای خارجی می تواند کمکی برای حفظ سلامت مردم، محیط زیست و البته کاهش مصرف انرژی در کشور باشد.
*احتمال اینکه واردات خودرو بیشتر شود هم وجود دارد؟
آزاد سازی واردات خودرو بعد از توقف چند ساله نوعی هشدار و اولتیماتوم به خودروسازان بود. چنانچه بازهم جاده مخصوص نشین ها به این هشدار ها بی اعتا باشند، باید منتظر واردات بیشتر باشند. در طول چند سال گذشته دولت بیش از اندازه خودروسازان را زیر چتر حمایتی خود قرار داده و بدون حساب و کتاب به آنها کمک کرده است. با وجود همه این حمایت ها این صنعت نتوانست جایگاه خود را پیدا کند. با وجود اینکه بیش از نیم قرن از عمر صنعت خودروسازی در ایران می گذرد خودروهایی که در داخل کشور تولید می شوند نه تنها از نظر کیفی عالی نیست بلکه در میان خودروهای با کیفیت متوسط هم جایی ندارند.
هم اکنون رانت و فساد گسترده ای در صنعت پتروشیمی وجود دارد که بخش زیادی از آن حاصل نبود رگلاتوری در این صنعت و سهم بالای دولت در این صنعت است
*آیا مجلس برای کاهش مصرف بنزین طرح های دیگری هم در دستور کار دارد؟
طرح دیگر اختصاص یارانه سوخت به افراد بود که به صورت پایلوت در کیش اجرایی شد.
*یکی از مشکلات اصلی نبود رگلاتوری در صنعت پتروشیمی است. چرا با وجود اینکه سالها روی این مساله تاکید می شود، ما هنوز هم اتفاقی در زمینه کاهش تصدی گری دولتی در بخش های مختلف انرژی نیستیم؟
این طرح مدت ها پیش مطرح شده اما هنوز نهایی نشده است. ما باید روی رگولاتوری بیشتر کار کنیم تا طرحی که در این حوزه تدوین و برای تصویب به مجلس می آید جامع و کامل باشد تا مشکلات ما را تمام و کمال حل کرده و واقعیت ها در آن بهتر دیده شود. همگی به خوبی می دانیم رانت و فسادهای گسترده ای در صنعت پتروشیمی وجود دارد. بخش زیادی از این رانت ها حاصل دولتی بودن و غیر شفاف بودن این صنعت است. بر همین اساس رگولاتوری یک نیاز اساسی در صنعت پتروشیمی است و در مجموع صنعت انرژی کشور است که جلوی فساد گرفته شود.
نظر شما