بازار؛ گروه استانها: ایران سال‌هاست که با چالش‌های زیادی در بازار زعفران مواجه است، زیرا در شرایط کنونی این طلای سرخ بیشتر از هر کشور دیگری در ایران تولید می‌شود اما دیده می‌شود در کشورهای دیگری بسته‌بندی می‌شود و باقیمت‌های بسیار بالا صادرات مجدد می‌شود، بخشی از این مسئله تحت تأثیر ضعف صنعت بسته‌بندی و عرضه این محصول از ایران است، اما بخش دیگری از این مشکل به مافیای بازار زعفران برمی‌گردد که این محصول را به‌صورت قاچاق از کشور به‌صورت فله خارج می‌کنند.
به‌منظور بررسی و تحلیل بازار زعفران در ماه جاری از غلامرضا میری نائب رئیس شورای ملی زعفران کشور و رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی درخواست کردیم تا به سؤالات ما در این رابطه پاسخ دهد.
* قیمت زعفران در اردیبهشت‌ماه چه تغییرات و نوساناتی داشته است؟
قیمت زعفران در اردیبهشت‌ماه تغییر محسوسی نداشته است و شاهد نوسانات کوچکی در حدود کیلویی ۵۰ الی ۱۰۰ تومان بوده‌ایم و مجدد به همان رقم رسیده است و عملاً با افزایش قیمت زعفران طی اردیبهشت‌ماه نبوده‌ایم.
* قیمت جهانی آن چقدر تغییریافته است؟
قیمت جهانی زعفران نیز اصلاً تغییری نداشته است. با توجه به اینکه قاچاقچیان میدان‌دار عرضه زعفران در بازار جهانی هستند، در حال حاضر با افزایش قیمت آن مواجه نبودیم و حتی کاهش قیمت هم نداشتیم زیرا در بازار جهانی آن‌ها زعفران را از قاچاقچیان ارزان‌تر خریداری می‌کنند و تنها دود این ضرر به چشم صادرکنندگانی می رود که سال‌ها زحمت‌کشیده‌اند و سرمایه‌گذاری و اشتغال‌زایی کرده‌اند!
* پیش‌بینی شما برای خردادماه در بازارهای داخلی و خارجی افزایش قیمت است یا کاهش؟
بعید می‌دانم افزایش و کاهش قیمت را در خردادماه داشته باشیم. زیرا معمولاً یک وضعیت منظم است که کنترل می‌شود و خوشبختانه کشاورز به‌محض آنکه متوجه می‌شود ،بازار اشباع‌شده است و ممکن است سبب کاهش قیمت‌ها باشد از عرضه زعفران به بازار خودداری می‌کند و این مزیت بسیار خوبی برای کشاورز است.
بعید می‌دانم که افزایش یا کاهش خاصی در ماه آینده تجربه کنیم مگر آنکه اتفاق خاصی رخ دهد مثلاً نرخ صادرات افزایشی‌اید یا مصرف داخلی به هر دلیلی افزایش پیدا کند .در غیر این صورت نرخ‌ها در خردادماه نیز افزایش نخواهد داشت .
* در حال حاضر وضعیت صادرات این محصول چگونه است؟
تا پایان سال ۱۹ درصد نسبت به سال‌های ۱۴۰۰و ۱۳۹۹ کاهش صادرات داشته‌ایم و در سه‌ماهه آخر حدود ۱۴۰درصد درمجموع نسبت به ماه‌های مشابه سال کاهش صادرات داشته‌ایم .
از این رو به اعتقاد من در فروردین‌ماه اگرچه آمار دقیقی در حال حاضر در دست ندارم اما حتماً کاهش صادرات داشته‌ایم که این کاهش صادرات ناشی از همان بحث قاچاق زعفران هست که متأسفانه مدیریت این بحث بجای صادرکننده در دست قاچاقچیان افتاده است و بالطبع این مشکل منجر به کاهش صادرات می شود، اگرچه بازار مصرف جهانی مصرف خودش را دارد اما این تقاضا از طریق قاچاق تأمین می‌شود.
تا پایان سال ۱۹ درصد نسبت به سال‌های ۱۴۰۰و ۱۳۹۹ کاهش صادرات داشته‌ایم و در سه‌ماهه آخر حدود ۱۴۰درصد درمجموع نسبت به ماه‌های مشابه سال کاهش صادرات داشته‌ایم.
* دلیل این موضوع چیست؟
زمانی که صادرکننده نمی‌تواند محصولش را صادر کند ،حتماً یک مشکلی وجود دارد و این مشکل باید برطرف شود و من صادرکننده یا تشکل وقتی نمی‌توانیم،محصولمان را صادر کنیم حتماً آن مسئولی که آن بالا نشسته است، باید بپرسد چرا این اتفاق افتاده است؟ چرا ۱۹ درصد کاهش صادرات؟ چرا ۱۴۰ درصد سه‌ماهه پایان سال نسبت به سال قبل کاهش داشته‌ایم ؟و لذا باید به این فکر بیفتد که این مشکل را حل کند.
* چرا زعفران قاچاق می‌شود؟
زیرا اگر من صادرکننده یک کیلو زعفران را بخواهم، صادر کنم این صادرات ۶ میلیون تومان برای من هزینه در بر خواهد داشت .ولی برای قاچاقچی این هزینه باوجود ندارد ،بنابراین زعفرانش را در بازار جهانی می‌برد و بین ۱۵ الی ۲۰ درصد از قیمت من صادرکننده ارزان‌تر می‌فروشد.
درنتیجه قیمتی که در صادرات قانونی است ،کاهش می‌یابد. ازاین‌رو مسئولان محترم که بقول خودشان می‌خواهند اقتصاد را درست کنند دنبال رشد و توسعه صادرات هستند. به‌جای آنکه توسعه صادرات را مدیریت کنند،متأسفانه بازارهای قاچاقچیان را ناخواسته مدیریت می‌کنند و این امیدوارم این مشکل مرتفع گردد.
به‌طورکلی در شرایط کنونی قاچاق در هر جای دنیا به‌صرفه‌تر از معامله قانونی است، زیرا فرد تعرفه گمرکی و... نمی‌پردازد. درواقع هر شرکتی که محصولات خود را به این کشور به‌صورت قانونی صادرات کند، علاوه بر اینکه باید ۱۳ درصد تعرفه گمرکی برای صادرات محصول به این کشور بپردازد، باید ۱۹ درصد هم مالیات بر ارزش‌افزوده در چین پرداخت کند، به همین دلیل برخی از همین صادرکننده‌های خرده پای زعفران در ایران برای فرار از پرداخت تعرفه یا مالیات بر ارزش‌افزوده ممکن است دست به قاچاق زعفران به این کشور بزنند.
ما بازار را به‌تدریج به‌دست قاچاقچی و کشورهای همسایه می‌دهیم و کشورهای همسایه به دلیل اینکه صادراتشان نیازمند پرداخت عوارض نیست، به‌راحتی زعفران صادر می‌کنند، اما اگر ما بخواهیم به کشورهای چین و هندوستان صادر کنیم، باید ۳۸ درصد عوارض پرداخت کنیم
قاچاقچی از فرصتی که برای صادرکننده به وجود آمده است، سوءاستفاده می‌کند و زعفران را از کشور خارج می‌کند و صادرکننده هم مجبور است به‌ناچار در بازارهای جهانی با قاچاقچی رقابت کند که کار بسیار سختی است.
ما بازار را به‌تدریج به‌دست قاچاقچی و کشورهای همسایه می‌دهیم و کشورهای همسایه به دلیل اینکه صادراتشان نیازمند پرداخت عوارض نیست، به‌راحتی زعفران صادر می‌کنند، اما اگر ما بخواهیم به کشورهای چین و هندوستان صادر کنیم، باید ۳۸ درصد عوارض پرداخت کنیم.
وی گفت: به دلیل تحریم، از بازار عربستان صعودی و آمریکا محروم هستیم و این باعث شده است بخش عمده‌ای از بازار را به‌دقت قاچاق بدهیم و بخشی از آن را دانسته یا ندانسته به‌دقت کشورهای همسایه بدهیم که آن‌ها تجارت زعفران ما را در بازارهای جهانی به‌دست بگیرند.
نظر شما