بازار؛ گروه بین الملل: مذاکرات ایران و عربستان با میانجیگری عراق در حال انجام است و در این میان اخباری مبنی بر دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان مخابره شده است.
در صورت صحت این موضوع، نشان دهنده پیشرفت چشمگیر در روابط دو کشور است و بنا بر برخی اخبار باز شدن سفارتخانه های دو کشور را به دنبال خواهد داشت.
از سوی دیگر این موضوع می تواند بر سرنوشت میدان مشترک گازی آرش/الدوره میان ایران و عربستان و کویت نیز تأثیرگذار باشد.
پرونده میدان آرش به کشورهای کلیدی خلیج فارس به ویژه ایران و عربستان سعودی فرصتی می‌دهد تا علی رغم تنش‌ها، روابط کاری با یکدیگر داشته باشند.
اکنون کویت و عربستان اعلام کرده‌اند که در نظر دارند از این میدان بهره‌برداری کنند، طبیعتا ایران در این میدان شریک هست، اما اینکه هر کدام از سه کشور چقدر سهم دارند، مشخص نیست. کویت و عربستان حتما با هم به توافق سهمی رسیده‌اند اما سهم ایران موقعی تعیین می‌شود که خط مرزی را تعیین کرده باشد چون براساس ادعای کارشناسان انرژی، بدون خط مرزی نمی‌توان گفت چقدر از میدان در آب‌های ایران است.
در شرایط کنونی که نگرانی‌ها در مورد قیمت جهانی انرژی و کمبود گاز به دلیل بحران اوکراین تشدید شده است، شاید حل موضوع میدان آرش مهم شمرده شود هرچند حل آرام و سریع آن موجب نمیشود که تولید در آرش در کوتاه مدت بدون هزینه‌های قابل توجه توسعه آن که حدودا ۷ میلیارد دلار برآورد می‌شود، مقدور باشد.
با توجه به این شرایط و به منظور اجتناب از اقداماتی که احتمالا به اشتباه حساسیت‌های سیاسی بین طرفین را تشدید کند، بهترین رویکرد عدم دخالت کشورهای دیگر مانند ایالات متحده باشد. در این میان، این پرونده به کشورهای کلیدی خلیج فارس به ویژه ایران و عربستان سعودی فرصتی می‌دهد تا علی رغم تنش‌ها، روابط کاری با یکدیگر داشته باشند.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «حسین عسکری» مشاور بانک جهانی و استاد دانشگاه جورج واشنگتن انجام داده که در ادامه آمده است. حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. عسکری استاد تجارت بین الملل و امور بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و رئیس موسسه تحقیقات و مدیریت جهانی و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث های او در دانشگاه جورج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.
*بر اساس اخبار منتشر شده مذاکرات ایران و عربستان به نتایج خوبی رسیده است و احتمال دیدار وزرای خارجه دو کشور تا چند روز دیگر وجود دارد. ارزیابی شما چیست؟
من امیدوارم که آنها توافق را نهایی کنند، اما به یاد داشته باشید که این اولین قدم است. این یک گام اعتمادساز است. برای داشتن همکاری باید گامهای زیادی طی شود. به یاد می‌آورم زمانی که سعودی‌ها از من خواستند میان آنها ایران میانجیگری کنم، پیشنهاد همکاری در زمینه سیاست‌های نفتی را به من دادند، اما آن را دنبال نکردند. ما فقط باید ببینیم که چه چیزی در پی خواهد آمد و آیا آنها می توانند آنرا پیگیری کنند.
*چرا عربستان حاضر شد در شرایط کنونی و فارغ از نتیجه مذاکرات هسته ای ایران، به دیپلماسی با ایران روی آورد؟
عربستان دیگر احساس امنیت نمی کند. یمن تهدیدی برای عربستان است. «محمد بن سلمان» به هنجارها و قواعد سنتی احترام نمی گذارد. او روابط خود را با ایالات متحده و برخی از کشورهای اروپایی تیره کرده است.
اگر عربستان سعودی چتر بی قید و شرط آمریکا را نداشته باشد، ایران بسیار قدرتمندتر است. ایران نیز از همکاری با عراق برخوردار است. بنابراین عربستان سعودی و کل اعضای شورای همکاری خلیج فارس احساس می کنند که باید روابط بهتری با ایران برقرار کنند.
*در زمینه اقتصادی و تجاری دو کشور چه ظرفیتهای برای همکاری دارند؟
ظرفیت همکاری اقتصادی میان دو کشور اندک است. آنها نیاز چندانی به تجارت نفت یا فرآورده های نفتی ندارند. مصرف کنندگان سعودی می خواهند کالاهای تولیدی با بالاترین کیفیت را نسبت به آنچه ایران می تواند ارائه دهد - از اروپا، ایالات متحده، ژاپن و چین داشته باشند.
من فکر می کنم که این تنها صادرات محصولات کشاورزی از ایران و برخی مواد شیمیایی فله از عربستان سعودی به ایران باقی می ماند. در بلندمدت می‌توان در صادرات گاز طبیعی از ایران همکاری کرد. عربستان سعودی غنی از نفت است اما تا حدودی منابع گاز ضعیفی دارد.
*ایران با عربستان و کویت در خصوص میدان نفتی آرش (که طرف مقابل آنرا الدوره می نامد) اختلافاتی دارند. اخیرا اعلام شده کویت و عربستان درصدد اکتشاف و بهره برداری بدون حضور ایران هستند که مورد مخالفت تهران قرار گرفت. با توجه به بهبود نسبی روابط تهران ریاض آیا این مشکل حل و فصل خواهد شد؟
این یک مسئله است. این مرحله ای است که آنها می توانند روی آن به توافق برسند. اگر دو کشور روابط بهتری داشتند، می‌توانستند راه‌های بسیار جالبی برای همکاری در سطح وسیع‌تری در زمینه گاز پیدا کنند. اکنون در این مورد توضیح نمی دهم زیرا زود است.
*چرا عربستان به استخراج و بهره برداری از میدان گازی آرش/ الدوره روی آورده است؟ میدانی که سرشار از منابع گازی است؟
عربستان سعودی از نظر منابع گازی فقیر است. این کشور به منابع گازی بیشتری نیاز دارد.
نظر شما