بازار؛ گروه خودرو: وزیر صمت دولت سیزدهم علیرغم تمام وعده های خود برای کنترل بازار خودرو، تاکنون کارنامه موفقی از دولت و تصمیمات خود به بازار ارائه نکرده است. قیمت محصولات روند جهشی به جای افزایشی در پیش گرفته و سرنوشت واردات خودرو در برزخ است. گاهی شنیده می شود که انجام واردات خودرو چه تاثیری در کاهش قیمت خودروهای داخلی دارد؟ از سوی نیز شاهد هستیم که تغییر مدیران عامل ایران خودرو و سایپا در دولت سیزدهم تاکنون تاثیری در کاهش قیمت ها نداشته است. به گفته کارشناسان مسئولان نیز علاقه فراوانی به دخالت در بحث تولید دارند. در این میان نیز فقط مشتریان حقیقی دچار ضرر خواهند شد، زیرا دسترسی کمتری به خرید خواهند یافت. برای بررسی این موضوع به سراغ علی خسروانی فعال بازار خودرو رفتیم که در ادامه بخشی از این گفت و گو را خواهید خواهند:
* وضعیت بازار خودرو باتوجه به ممنوعیت واردات و محدودیت تولید، به کدام سمت می رود و مشتریان چه انتظاری باید داشته باشند؟
ظاهرا مجمع تشخیص مصلحت نظام با واردات موافقت کرده است، هیچ راهی نیز به جز انجام واردات برای کنترل قیمت ها وجود ندارد. تا زمانی که تعادل میان عرضه و تقاضا ایجاد نشود، قیمت ها افزایشی خواهد بود. با هر نوع تفکر اقتصادی در خصوص عرضه و تقاضا کسی نمی تواند مخالفت داشته باشد، بنابراین برای ایجاد تعادل میان دو فاکتور مذکور، باید واردات انجام و افزایش تیراژ رخ دهد. برای کنترل قیمت خودروهای خارجی، اگر واردات صورت گیرد در کنار خودروهای صفر کیلومتر باید واردات خودروهای کارکرده نیز انجام شود. این مساله چند مزیت دارد؛ نخست اینکه با بودجه کمتر تعداد خودرو بیشتری به کشور وارد می شود. دوم اینکه برای پیشگیری از اعمال فشار به بازار ارز یا بودجه ارزی دولت، ارز با منشا آزاد تخصیص یابد. سوم اینکه تعرفه نیز باید منطقی باشد، به بیانی بهتر تعرفه پیشنهادی برای واردات از ۲۵ درصد آغاز می شود. این تنها راهی است که بازار خودرو با بهبود وکنترل قیمت ها همراه می شود.
* «بازار» پیشتر گفت و گویی در خصوص حمایت مجمع تشخیص مصلحت نظام از واردات خودرو با دبیر انجمن واردکنندگان خودرو داشت که اشاره به عدم موفقیت طرح واردات داشتند، نظر شما در این خصوص چیست؟
البته مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان کرده که دستور العمل اجرایی واردات خودرو را در اختیار وزارت صمت قرار می دهیم. تصور دارم جمله معروف واردات در ازای صادرات، منظور حمایت از تولید داخل و ایجاد زیرساخت برای صادرات دارد. هرچند که این موضوع را باید ذکر کرد که در کشور صادرات خدمات، خودرو و غیره نداریم. با توجه به اینکه مجمع اشاره داشته دستورالعمل آن را در اختیار دولت قرار می دهیم، به نوعی دست دولت را برای واردات باز گذاشتند.
فعالان صنعتی از طیف دولتی نیستند، طیف سیاسی دولتمردان زاویه با برخی از تولیدکنندگان دارد
* شما اشاره به اختیار دولت برای واردات داشتید، آیا دولت سیزدهم حاضر به انجام واردات براساس سهامی که در خودروسازی ها دارد، خواهد شد؟
قطعا دولت واردات خودرو را انجام خواهد داد، زیرا دولت سیزدهم به دلیل شرایط خاص بازار خودرو تحت فشار است. دولت علاقه به مباحث تولید خودرو ندارد. فعالان صنعتی از طیف دولتی نیستند، طیف سیاسی دولتمردان زاویه با برخی از تولیدکنندگان دارد. با توجه به خواسته مردم و اجماع عمومی در خصوص قیمت خودرو، دولت حاضر به انجام این کار برای بهبود شرایط است.
تیم مدیریت ایران خودرو و سایپا کاری از دست شان بر نمی آید، زیرا ابزارهای لازم برای افزایش تولید را ندارند
* تصور دارید بازار خودرو سال جاری با توجه به استقرار دو تیم مدیریتی جدید در ایران خودرو و سایپا، وضعیت تولید بهبود خواهد یافت؟
تیم مدیریت ایران خودرو و سایپا کاری از دست شان بر نمی آید، زیرا ابزارهای لازم برای افزایش تولید را ندارند. خودروسازان داخلی چگونه باید افزایش تیراژ با عدم حضور برندهای خارجی و نبود تعامل همکاری با زنجیره تامین بین المللی داشته باشند؟ ایران خودرو و سایپا تحریم هستند، باید راهکاری اتخاذ شود که تحریم ها را دور زد و اثر منفی آن را خنثی کرد. توجه ها به نقطه ای معطوف شده که تولید باید افزایش یابد، این درحالی است که اثرگذاری تحریم ها نیز دقیقا در نقطه افزایش تیراژ است. مسئولین این امر تمام انرژی خود را برای بهبود شرایط به کار گرفته اند، اگر تحریم اجازه تعامل میان خودروسازان داخلی و خارجی را نمی دهد، باید مسیر و سیاست دیگری اتخاذ شود. به طور مثال فعلا واردات خودرو آزاد شود تا کالای مورد نیاز تامین سپس با رفع تحریم ها، افزایش تیراژ صورت گیرد.
* شما فعال بازار خودرو هستید، از زمان شروع تحریم های ظالمانه علیه کشور تاکنون چند درصد قدرت خرید مشتریان کاهش یافته است؟
در سه سال گذشته قدرت خرید مشتریان حدود یک دهم کاهش داشته است، به بیانی بهتر بازار هدف ما به یک دهم رسیده است. اگر در گذشته نه چندان دور مشتریان با ۵۰۰ میلیون تومان بودجه توان خرید داشتند، اکنون همین مشتریان با بودجه مذکور حدود ۱۰ درصد هستند. این مساله برای خودروهای میلیاردی نیز صادق است.
تورمی که در بازار خودرو صورت گرفته، تولید کالاها را در سایر بازارها کاهش داده است
* شاهد هستیم که مشتریان برای خرید خودرو از خودروسازان داخلی صف میلیونی تشکیل می دهند، نظر شما در خصوص این مورد چیست؟
آن ها خریدار خودرو نیستند، بلکه برای حفظ ارزش مالی سرمایه خود اقدام به خرید می کنند. خودرو برای این افراد کالای سرمایه ای است. این نوع خریداران براساس قدرت خرید، به بازارها و کالاهای سرمایه ای مراجعه و صف می کشند. اگر نگاهی دقیق به این مشتریان داشته باشیم، متوجه خواهید شد که اغلب این افراد تولید کننده هستند که برای آن ها تولید صرفه اقتصادی ندارد. بنابر شرایط تورمی در بازار خودرو تلاش می کنند که سرمایه خود را برای خرید کالا از بازار خرج کنند. تورمی که در بازار خودرو صورت گرفته، تولید کالاها را در سایر بازارها کاهش داده است. یک تولید کننده وقتی شاهد دریافت سود از فروش خودرو یا مواد اولیه است، خود را با استاندارد و فرآیند سخت تولیدی درگیر نمی کند.
اگر ۷۰ هزار دستگاه خودرو وارداتی به بازار عرضه شود، تمام خودروهای که مشتریان برای کسب سود دپو کردند، به بازار عرضه خواهد شد
* تاثیر واردات خودرو خارجی به قیمت خودروهای داخلی چیست؟ به عنوان یک فعال این بازار، آزاد سازی واردات سبب تعدیل قیمت ها می شود؟
باید واردات خودرو آزاد شود، زیرا شرایط فعلی نیاز به واردات خودروهای دست دوم دارد. این مساله نباید مطرح شود که چند درصد مشتریان توان خرید دارند. زیرا زمانی که واردات آزاد می شود، درصد کالای سرمایه ای بودن خودرو کاهش خواهد یافت. تقاضا از سوی مشتریانی که برای حفظ ارزش ریالی سرمایه خود به این بازار مراجعه می کنند، کاهش خواهد یافت. اگر ۷۰ هزار دستگاه خودرو وارداتی به بازار عرضه شود، تمام خودروهای که مشتریان برای کسب سود دپو کردند، به بازار عرضه خواهد شد. زیرا افرادی که برای حفظ سرمایه خودروهای داخلی را برای خرید انتخاب کردند، شاهد روند کاهشی قیمت خواهند بود. در این مساله باید دید که برآیند بازار تغییر می کند، پس به جای تصور و توجه به قدرت خرید مشتریان این بازار، به بحث واردات با زمینه کاهش قیمت توجه کنند.
* به عنوان پرسش پایانی آیا سلیقه مشتریان برای خرید خودرو در بازار داخلی تغییر یافته است؟
در بازار خودرو ذائقه های مختلف وجود دارد و باید تنوع محصول وجود داشته باشد. اگر دو میلیون خودرو کوییک یا پژو تولید شود، محصولات مرسدس بنز، ب ام و و هیوندای ارزان می شود؟ پس باید به بحث سبد محصول متنوع در بازار توجه شود. زیرا مشتریان سبد خودروهای لوکس نه تنها برای کسب سود بلکه برای تنوع اقدام به خرید خودروهای داخلی و افزایش تقاضا می کنند.
نظر شما