بازار؛ گروه اقتصاد دیجیتال: با گسترش بانکداری دیجیتال و روی آوردن مردم به استفاده از خدمات آنلاین ، موسسات مالی و بانکها هم هرچه بیشتر به فراهم کردن بسترهای مورد نیاز در این زمینه اقدام کرده اند. این در حالی است که در این مسیر یک شبکه اینترنت پایدار با پهنای باند مناسب از جمله عوامل مهم توسعه این حوزه به شمار می رود.
به این منظور گفتگویی با محمدامین صادقی انجام داده ایم تا از چالشها و راهکارهای توسعه ای بانکداری دیجیتال آگاه شویم.
محمدامین صادقی، کارشناس ارشد امنیت پرداخت الکترونیک سداد، پیمانکار امنیت نقاط پایانی و جلوگیری از نشت اطلاعات بانک ملت ، کارشناس ارشد امنیت نقاط پایانی شرکت شبکه گستر و کارشناس ارشد فناوری اطلاعات شرکت سازه پویش هلدینگ عظام است.
*دیجیتالی شدن بانکداری چه تاثیری بر رشد اقتصادی کشورها دارد؟
بر خلاف بانکداری سنتی که محدود به تایم کاری مشخصی در طول روز میشود امروزه با ظهور بانکداری دیجیتالی عملا فعالیت های اقتصادی به جای ۸ ساعت به صورت ۲۴ ساعته انجام می شود. این موضوع در صورت وجود بازاری پویا امکان رشد بالاتری را برای اقتصاد کشورها فراهم میکند.
به صورت کلی بانکداری دیجیتال منجر به تسهیل در روند معاملات تجاری خرد و کلان شده و جزءجدانشدنی و ضروری برای کسب و کارهای آنلاین در بستر فضای مجازی و استارتاپ ها می باشد که آینده اقتصادی جهان را رقم خواهند زد. این انقلاب در بانکداری پاسخی بود بر دگرگونی بازارها و تبدیل واحدهای فیزیکی تجاری به کسب و کارهای چابک آنلاین. چنانکه با توجه به رشد این کسب و کارها بر اساس آخرین آمار اعلامی بانک مرکزی در سال ۱۴۰۰ تراکنش شتابی به رکورد ۲۴۸ میلیون در روز و تراکنش های شاپرکی به رکورد ۱۶۸ میلیون در روز رسید که این آمار مرهون سیستم پایدار بانکداری دیجیتال و در خدمت رشد اقتصادی کشور می باشد.
از طرفی با گسترش بانکداری دیجیتال و کاهش شعبات فیزیکی میزان هدر رفت منابع انرژی نظیر برق و سوخت و نیز کاغذ کاهش یافته و در زمان نیز صرفه جویی میشود که همگی موارد تاثیرگذاری در خصوص رشد اقتصادی هستند.
*چشم انداز بانکداری دیجیتال را برای سال پیشرو چگونه می بینید؟
در سال پیش رو با توجه به تجربه و توان بوجود آمده در حوزه کسب و کارهای آنلاین شاهد رشد و گسترش این بازارها خواهیم بود. لازمه این رشد گسترش زیرساخت های بانکداری دیجیتالی پایدار و امن خواهد بود و امید است با رفع موانع و همکاری همه جانبه دستگاه ها سال ۱۴۰۱ سال طلایی در صنعت بانکداری دیجیتال باشد. در حال حاضر برخی بانک ها مانند بانک قرض الحسنه مهر ایران و بلوبانک به سمت راه‌اندازی شعب دیجیتالی رفته اند که نشانگر آغاز این فرآیند و اتخاذ رویکرد حرکت به سمت این مهم می باشد اما باید توجه داشت رشد بانکداری دیجیتال منجر به حذف گسترده بانک های فیزیکی نخواهد شد.
کریس اسکینر در کتاب «Doing Digital» به بیان تجربه پنج بانک موفق جهان در این حوزه می پردازد و این نکته را خاطر نشان می سازد که قرار نیست در بانکداری دیجیتال شعب به صورت کلی برچیده شوند و وجود شعب فیزیکی در سطح شهر باعث جلب اعتماد و اطمینان برای مشتریان می شود.
از طرف دیگر با وجود پاندمی طولانی مدت پیش بینی شده برای کرونا در جهان و فاصله گذاری اجتماعی نیاز به وجود یک سیستم کاملا مشابه با بانک فیزیکی به صورت مجازی بیش از پیش احساس می شود تا در روند مبادلات تجاری اختلالی ایجاد نشود که این موضوع خود به خود در رشد بانکداری دیجیتالی در آینده پیش رو موثر خواهد بود.
*ارزهای دیجیتال چه تاثیری بر بانکداری دیجیتال دارد؟
با توجه به اطلاعات موجود ۸۰ درصد از بانک‌های مرکزی کشورهای جهان در حال بررسی کارایی و سودمندی بالقوه ارزهای دیجیتال می‌باشند و رابطه عشق و تنفر نسبت به موضوع ارز دیجیتال بین مدیران ارشد بانکی جهان وجود دارد.
از طرفی بازاری جذاب و دارای پتانسیل مالی بالا پیش رو دارند که نمی خواهند از سود این بازار چشم پوشی کنند و تصمیم بر انتشار ارزهای دیجیتال خود را دارند و از طرف دیگر مبادلات مالی در سیستم رمز ارزها را تهدیدی برای کنترل نظام انتشار پول و مبادلات پولی بانکی می بینند.
از نظر بنده مردم همچنان به سیستم بانکی اطمینان دارند و دارایی های خود را به صورت گسترده وارد سیستم پرنوسان ارز دیجیتالی نمی کنندو با رویکرد ریسک گریزی وارد بازارهای امن تر می شوند در نتیجه در کوتاه مدت ارز دیجیتال تهدید بزرگی برای سیستم بانکی محسوب نمی شود.
اما با توجه به اینکه ورود و خروج سرمایه در بازار ارز دیجیتال همچنان بستر بانکداری صورت می گیرد رشد این بازار نیز تا حدودی نیازمند ساختار پایدار بانکداری دیجیتال می باشد.
*دولت ها و موسسات مالی برای تسریع این روند چه اقداماتی باید انجام دهند؟
مهمترین اقداماتی که دولت ها در تسریع روند بانکداری دیجیتالی می توانند انجام دهند شامل فراهم کردن زیرساخت های فناوری اطلاعات و پهنای باند اینترنت و نیز ایجاد بستر آموزشی قوی می باشد.
در مسیر پیش روی رشد این صنعت یکی از چالش های بسیار مهم تربیت نیروی انسانی آموزش دیده و متخصص در حوزه های فناوری اطلاعات می باشد و دیگری توسعه نرم افزاری سیستم های بانکداری دیجیتالی می باشد که هر دو به شدت به بستر اینترنت به عنوان یکی از منابع کسب دانش و دسترسی به منابع نرم افزاری بین المللی وابسته هستند. موسسات مالی نیز باید رویکرد رهبری خود را متناسب با بانکداری دیجیتال تغییر داده و از منابع در دسترس خود به بهترین نحو در جهت توسعه این حوزه استفاده کنند.
ارائه یک سرویس پایدار و مطمئن به مرور زمان اعتماد عمومی را به سیستم بانکداری دیجیتال جلب کرده و نهایتا به مرحله ای می رسیم که نیاز به شعبات فیزیکی کمتر شده و امکان کاهش تعداد آنها میسر می شود.
*چالشهای بانکداری دیجیتالی در ایران چیست؟ راهکارهای توسعه ای ان را توضیح دهید؟
اولین و مهمترین چالش بانکداری دیجیتال امنیت سایبری و فضای امن تبادل اطلاعات است چرا که با کوچکترین نقص امنیتی اعتماد مشتریان به استفاده از این خدمات سلب شده و منجر به شکست این تحول خواهد شد.
در این حوزه نیازمند نیروی کار متخصص و نیز تجهیزات امنیتی روز دنیا هستیم. چالش مدیریت امنیتی این مجموعه سخت افزاری و نرم افزاری یکی از مهمترین چالش های بانکداری دیجیتال می باشد چون صرف هزینه های هنگفت تضمین کننده امنیت نیست و اتخاذ یک راهبرد اصولی امنیتی و بینش عمیق یک مدیر را می طلبد تا با اجرا و بومی سازی به روش ها و استاندارد جهانی و آموزش پرسنل و مشتریان به سطح مطلوبی از امنیت برسیم.
مباحث و حساسیت های حوزه پولشویی و قمار و سوء استفاده های احتمالی در این حوزه از بانکداری دیجیتال نیز چالش بزرگ و پیچیده ای است. چالش بزرگ در شناسایی روش های عمدتا پیچیده ای است که این افراد برای جابجایی و انتقال پول انجام می دهند.
دومین چالش مباحث فرهنگی می باشد. چه در سطح رهبری ارشد موسسات بانکی که پیروزی و یا شکست در تحول دیجیتال یک مجموعه بانکی نتیجه راهبری این افراد می باشد و چه در سطح مشتریان بانک ها که همچنان به لحاظ روانی نیازمند حضور شعبات فیزیکی در سطح شهر هستند و با جمع آوری شعبات احساس ناامنی می کنند.
جهت ایجاد تحول دیجیتال نیازمند تغییرات اساسی در ساختار فناوری اطلاعات سازمان ها هستیم که نیازمند یک فرهنگ سازمانی مناسب باشد. اصولا گام اول در یک تحول موفق ایجاد یک ساختار چابک بوده که این تغییرات ساختاری و سازمانی چالش بسیار بزرگی پیش روی مدیران ارشد موسسات مالی قرار می دهد.
چالش سوم تامین منابع مالی و نیروی انسانی مورد نیاز جهت استقرار تکنولوژی های نوین و تجهیزات روز دنیا و راهبری آنها توسط منابع انسانی خبره می باشد. در این حوزه نیازمند ارتباط نزدیکتر دانشگاه ها و مراکز علمی با شرکت های دانش بنیان این حوزه می باشیم. بسیاری از فینتک‌ها از تکنولوژی و دانش خوبی برخوردارند که می طلبد موسسات بانکی با تعامل سازنده و حمایت از این مجموعه ها توانایی خدمت رسانی خود را افزایش داده و نیز از خدمات این شرکت های استارت آپی دانش بنیان نهایت بهره را ببرند.
چالش چهارم لخت و کندی بانک ها در اجرای پروژه تحول دیجیتال می باشد.معمولا زمان برای شرکت های استارتاپی با زمان برای بانک ها متفاوت است. به این مفهوم که یک بانک اگر بخواهد با یک شرکت استارتاپی فعال در حوزه فینتک یک جلسه مذاکره برگزار کند مقدمات کار برای بانک تا یک ماه به طول می انجامد و این چالش لختی و کندی باید توسط مدیران ارشد موسسات مالی برطرف شود. نگرانی از تغییر کوربانکینگ سنتی و نیاز به صرف هزینه جهت پایداری مجدد سرویس ها چالش دیگر بانک هاست.
در آخر استفاده از خدمات بانکداری دیجیتال نیازمند یک دانش حداقلی در زمینه فناوری اطلاعات و دسترسی به زیرساخت های دیجیتال نظیر دستگاه تلفن همراه هوشمند و اینترنت است که ممکن است در برخی گروه های سنی و ساکنان مناطقی که به اینترنت دسترسی ندارند امکان استفاده از امکانات ارائه شده در بانکداری دیجیتال نبوده و برای این گروه شعبات فیزیکی مناسبتر است.
نظر شما