بازار؛ گروه صنعت: هرچند طی هفته های اخیر خبرهای متعددی در خصوص حذف ارز دولتی از سبد دارو منتشر شده و نگرانی هایی را در خصوص گرانی دارو ایجاد کرده اما به گفته کارشناسان حذف ارز ترجیحی موضوع تازه ای نیست و از سال های قبل برنامه تدریجی آن شروع شده است.
با این حال از ابتدای سال جاری بعد از طرح مباحثی از سوی وزیر بهداشت در خصوص پایان تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات ماده موثره و دارو، بازار دارو با چالشهای جدی مواجه شد و قیمت‌ها روندی صعودی گرفتند. بنابراین برای خاتمه این نگرانی ها، چند روز گذشته بانک مرکزی معادل یک میلیارد دلار به واردات دارو اختصاص داد و اعلام کرد که این روند ادامه دارد.
البته ادامه یافتن این روند به این معنا نیست که موضوع حذف ارز ترجیحی از صنعت دارو به طور کلی منتفی می شود، بنابراین دیر یا زود ارز دولتی از این صنعت باید حذف شود. در این راستا فردوس نصیری زاده، مدیرعامل شرکت دارویی ایران دارو در گفتگو با بازار در خصوص نحوه حذف ارز دولتی توضیح می دهد.
تمام ارز مکمل ها طی چند سال اخیر به نیمایی تبدیل شده و هیچ مکملی نیست که اکنون ارز دولتی بگیرد. بنابراین طی سال های اخیر فقط گروه داروها بود که ارز ترجیحی می گرفت و ارز ترجیحی آن ها نیز به مرور به نیمایی تبدیل شده است
* بعد از حذف ارز دارو علاوه بر موضوع گرانی، برخی نگران کمبود برخی داروها هستند؛ به عنوان مدیرعامل یکی از بزرگترین شرکت های تولیدکننده دارویی چه نظری درباره این موضوع دارید؟ به نظرتان دولت و شرکت های دارویی باید چه تدبیری را برای جلوگیری از فشار به مردم و تولیدکنندگان در نظر بگیرند؟
حذف ارز ترجیحی و تبدیل آن به نیمایی موضوع تازه ای نیست و چندی است که برای صنعت دارو مطرح شده، همانطور که می دانید این صنعت شامل مکمل های غذایی و رژیمی و همچنین داروها که شیمیایی و بیوتکنولوژی هستند می شود.
کل صنعت دارو دو گروه مجزا داروها و مکمل ها را در بر می گیرد که تمام ارز مکمل ها طی چند سال اخیر به نیمایی تبدیل شده و هیچ مکملی نیست که اکنون ارز دولتی بگیرد. بنابراین طی سال های اخیر فقط گروه داروها بود که ارز ترجیحی می گرفت و ارز ترجیحی آن ها نیز به مرور به نیمایی تبدیل شده است.
همچنین حذف ارز ترجیحی از داروهای بدون نسخه و داروهایی که چندان حیاتی نبوده اند و می توان آن ها را از داروخانه ها تهیه کرد طی چند سال اخیر اتفاق افتاده است. با این تفاسیر تا قبل از برنامه حذف کلی ارز دولتی از صنعت دارو خیلی از داروها با ارز نیمایی تولید می شدند و فقط شمار معدودی از داروها از جمله داروهای فشار خون، دیابت، اعصاب و روان و... ارز ترجیحی می گرفتند.
البته طی یک سال اخیر نیز، بخشی از این دسته از داروها که از اهمیت کمتری برخوردار بودند با ارز نیمایی تهیه می شدند بنابراین تنها گروه کمی از داروها ارز ترجیحی را داشتند که طی یکی دو سال گذشته در دولت و مجلس بر روی این موضوع صحبت شد که ارز آنها هم به نیمایی تبدیل شود.
* درحال حاضر برخی از منتقدان به حذف ارز ترجیحی از صنعت دارو ابراز نگرانی می کنند که اگر طی گرانی دارو برای مثال یک بیماری فشار خونی نسبت به مصرف دارو اقدام نکند تبعات مالی بیشتری برای کشور دارد، در این خصوص چه نظری دارید؟
بله، افزایش قیمت دارو ممکن است تبعاتی به دنبال داشته باشد که تمهیداتی برای آن اتخاذ شده که در مرتبه اول این کار به تدریج انجام شود، در مرحله دوم از محلی که افزایش قیمت حاصل می شود این مابه تفاوت به بیمه های تامین اجتماعی، سلامت، نیروهای مسلح و... اختصاص داده شود تا آن ها بتوانند داروها را تحت پوشش قرار دهند.
در اصل می خواهند مبلغ ما به تفاوت تبدیل ارز ترجیحی به نیمایی برای داروهایی که جنبه حیاتی و دائمی دارد را از طریق بیمه ها پرداخت شود. البته هنوز این موضوع به نتیجه جامعی نرسیده اما آن چه مشخص است گرانی یک باره دارو بدون پشتوانه بیمه برای مردم دچار مشکل ساز می شود که باید دولتمردان برای آن تدبیری بیندیشند.
اگر تمهیدات لازم برای تبدیل ارز ترجیحی به نیمایی اتخاذ شود و پوشش بیمه ای داروها نیز عملیاتی شود نه تنها مشکلی برای مردم پیش نخواهد آمد بلکه می تواند به لحاظ اقتصادی به صنعت هم کمک کند
* حذف ارز ترجیحی از صنعت دارو چه تاثیری بر روی فعالیت شرکت های تولیدکننده دارو دارد؟
تخصیص ارز ترجیحی به صنعت دارو منجر به این شده که این صنعت نتواند رشد قابل توجهی بیابد و به اصلاح خیلی بزرگ نشود. همانطور که اشاره شد ارز قسمتی بزرگ صنعت دارو طی سالیان گذشته به شکل ارزهای ترجیحی بوده و به همین دلیل ارقام آن خیلی بزرگ نبود و صنعت داروسازی نتوانسته مثل صنایع دیگر خیلی بزرگ شود. بنابراین اگر تمهیدات لازم برای تبدیل ارز ترجیحی به نیمایی اتخاذ شود و پوشش بیمه ای داروها نیز عملیاتی شود نه تنها مشکلی برای مردم پیش نخواهد آمد بلکه می تواند به لحاظ اقتصادی به صنعت هم کمک کند. بنابراین به نظر می رسد تغییر نرخ ارز از ترجیحی به نیمایی برای گروهی از داروها که به آن ها اشاره شد افزایش قیمتی در حدود ۳۰ تا ۴۰ داشته باشد.
این افزایش قیمت هم همانطور که اشاره شد فقط برای داروهایی است که ارز ترجیحی می گرفتند و مابقی گران تر نمی شوند. البته افزایش قیمت در داروهای مختلف متفاوت است؛ چرا که آن دسته از داروها که میزان سهم ماده اولیه در قیمت تمام شده پایین است افزایش نرخ هم پایین است اما موارد محدودی ممکن است که مقدار میزان ماده موثره بالاتر باشد که به طور طبیعی در آن قسمت افزایش نرخ بیشتری خواهیم داشت.
اما در مجموع اگر ساز و کار پوشش های بیمه ای برای آن دسته از داروها که مصرف بیشتر و مداومی دارو فراهم شود امید است فشاری هم بر مردم وارد نشود. از طرفی کارخانجات داروسازی راحت تر می توانند برای تامین ارز و خرید مواد اولیه و تولید و فروش در سطح بازار داخل فعالیت کنند.
* با این تفاسیر شرکت های داروسازی با حذف ارز ترجیحی از صنعت دارو می توانند به این امید داشته باشند که کمی از فشار قیمت گذاری دستوری دارو که این صنعت را دچار مشکل کرده کاسته شود؟
تغییر نرخ ارز از ترجیحی به نیمایی در حدود ۵ الی ۶ برابر اختلاف دارد. بنابراین برای داروهایی که این اتفاق طی یکی دو سال اخیر افتاده و ارز آن از ترجیحی به نیمایی تغییر کرده اگر ماده موثره دارو هم قیمت بالایی داشته باشد این اتفاق منجر به افزایش نرخ برای شرکت داروسازی می شود که سازمان غذا و دارو این افزایش نرخ ها را به صورت تدریجی انجام داده است.
البته شاید این اتفاق انتظارات شرکت های داروسازی را به طور کامل برآورده نکند و تا زمانی که از این دوران گذار عبور کنیم و تمام ارزها به نیمایی تبدیل نشود و در قیمت تمام شده لحاظ نشود این شرایط ادامه دارد و بعد از آن شاهد شرایط بهتری را برای شرکت های دارویی می شویم.
همچنین این اتفاق منجر شده که در برخی از موارد به ناچار برای اینکه کمبودی هم در بازار داخل ایجاد نشود داروها را با حاشیه سود های پایین و یا همان قیمت تمام شده در بازار ارائه کردیم تا کمبودی در بازار ایجاد نشود و شرایط قیمتی درست شود اما اکنون امیدواریم با عبور از دوره گذار شرایط به نحوی باشد که شرکت های داروسازی ها منافع شان تامین شود؛ چرا که این شرکت ها هم بنگاه اقتصادی هستند و باید بتوانند درآمد و هزینه های خود را کنترل و مدیریت کنند و بتوانند داروی با کیفیتی هم در اختیار مصرف کننده قرار دهند.
با این تفاسیر امیدواریم با این جابه جایی و تغییر نرخ های ارز هم شرایط تخصیص ارز و هم خرید مواد بهتر شود و هم اینکه بتوانیم مجموعه داروسازی را خوب مدیریت و حفظ کنیم تا با درآمد منطقی بتواند هزینه های خود را پوشش و بتواند محصولات را توسعه دهد و مجموعه روبه رشدی باشد.
تبدیل ارز ترجیحی به نیمایی حدود ۵ یا ۶ برابر هزینه های تولید را افزایش می دهد که شاید شرکت های داروسازی نتوانند نقدینگی لازم را تامین کنند بنابراین نیازمند حمایت ویژه بانک ها و دریافت تسهیلات از آن ها هستند
* علاوه بر هزینه های تولید به نظرتان تغییر نرخ ارز چه تغییری در روند ثبت سفارش تا واردات مواد اولیه مورد نیاز صنعت دارو از خارج از کشور ایجاد می کند؟
تامین ارز مورد نیاز (ترجیحی یا نیمایی) جهت تامین مواد اولیه از خارج از کشور در موعد مقرر تقاضای شرکت های داروسازی از سازمان غذا و دارو و بانک مرکزی و بانک های کارگزار است، همچنین چون تهیه برخی از مواد اولیه از ارز ترجیحی به ارز نیمایی تبدیل شده طبیعی است که برای خرید مواد اولیه حدود ۶ برابر قبل هزینه ریالی بیشتری را پرداخت کنیم.
بنابراین این اتفاق نیاز به تامین سرمایه دارد لذا انتظار داریم در دوران گذار از این موضوع با توجه به محدودیت منابع مالی شرکت های داروسازی برای خرید مواد، دستگاه ها و هزینه های جاری وجود دارد و شاید شرکت ها نتوانند این افزایش ۵ یا ۶ برابری را پوشش دهند لذا نیاز است از طریق بانک ها تامین مالی خود را انجام دهند و انتظار است یک پوشش و حمایتی در این رابطه وجود داشته باشد تا شرکت ها با هزینه مالی کمتر این دوران را پشت سر بگذارند.
به خصوص که شرکت های داروسازی به دلیل تحریم های ظالمانه شدید نتوانسته اند ارزهای مورد نیاز خود را به موقع برای خرید ماشین آلات و دستگاه ها تخصیص دهند لذا انتظارمان این است که شرایط به گونه ای رقم بخورد که دولت با حمایت های خود از شرکت های داروسازی، بتوانند شرکت ها را نوسازی کنند و ماشین آلات مستهلک را از دور خارج کنند که از نظر استانداردهای داروسازی که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است بتوانیم نوسازی خطوط خود را انجام دهیم.
نظر شما