فرحناز سپهری؛ بازار: در دنیای امروز و با ورود فناوریهای نوین که نقش مهمی در افزایش کارایی خدمات صنایع و رونق اقتصاد دیجیتال دارد، بازاریابی دیجیتال هم یکی از آن مباحث مهمی است که با توجه به استفاده روزافزون از شبکه های اجتماعی توسط افراد نقش مهمی در رونق بخشیدن کسب و کارها به ویژه کسب و کارهای کوچک و متوسط دارد. در همین راستا برای آگاهی از راهکارهای توسعه ای در این زمینه گفتگویی با سید امین افصحی، مشاور کسب و کار و کارآفرینی بین الملل انجام داده ایم.
*به نظر شما، تاثیر انواع دیجیتال مارکتینگ در بهبود درآمد کسب و کار چیست؟
از نظر من کسب و کارهای مختلف همانطورکه بسته به نوع خدمت یا محصولی که برای فروش آن نیاز به استفاده از انواع روشهای مختلف بازاریابی دارند، بعد از انتخاب شاخه‌های بازاریابی نیزبا توجه به شاخه فرعی که آن کسب و کار در آن قرار دارد و مشغول به فعالیت است، نیاز دارند تا مناسب‌ترین گزینه را که بیشترین هم‌خوانی و اثربخشی را در راستای تحقق اهداف برنامه ریزی شده و همسو با اهداف مشخص شده در سازمان است را برگزینند.
به عنوان مثال شخصی که محصولی مانند پوشاک را عرضه می‌کند، ابزارهای بازاریابی دیجیتال که به عنوان پلتفرمهایی مانند شبکه های اجتماعی شناخته می شوند و محتوایی بیشتر تصویر محور دارند مانند شبکه اجتماعی اینستاگرام، بیشتر در زمینه بازاریابی دیجیتال به خدمت خواهند گرفت و مثلاً کسانی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند، از ابزارهایی متن محور اما با بسامد بالا شاید بهره بالاتری ببرند، مانند توئیتر.
در این میان بر اساس نوع مخاطب، نوع محتوا تولیدی نیز می تواند تفاوتهای زیادی در زمینه‌های مختلف داشته باشد. حال در این میان بسته به این که صاحبان کسب و کارها در چه زمانی و برای چه اهداف راهبردی از این شیوه از بازاریابی استفاده می کنند، می توانند برای بهبود سطح فروش خدمات و یا محصولات خود از این طریق استفاده کنند و میزان موفقیت در این زمینه بسته به رعایت اصول این شیوه بازاریابی است.
به طور متوسط کسب و کارها می توانند بسته به حجم سرمایه گذاری در این زمینه و حرفه ای بودن تیم هایی که در این زمینه به کار می گیرند، می توانند توقع رشدی ۱۲ تا ۱۵ درصدی را در این زمینه داشته باشند، رشدی که می تواند در صورت پایش مداوم، ادامه دار بوده و روندی رشدی با شیب ملایم را به همراه داشته باشد.
*چه راهکارهایی را برای کسب و کارها پیشنهاد می کنید تا از این نوع بازاریابی نتیجه بهتری بگیرند؟
اولین موضوع برای نتیجه گرفتن از روش بازاریابی دیجیتال، بحث داشتن درک درست از این نوع از بازاریابی است که نیاز است مدیران بازاریابی در مجموعه ها و کارآفرینان در بکارگیری این ابزار به میزان کاربرد ابعاد این نوع بازاریابی و هم‌خوانی آن با کسب و کار خود واقف باشند.
موضوع بعدی به عقیده بنده، داشتن برنامه ریزی راهبردی در سطح کلان در سازمان است که بایستی به دقت مورد توجه قرار گیرد که این مطلب به عنوان مقدمه و پیش نیاز استفاده از هر نوع روش یا ابزار بازاریابی سنتی و نوین است. در صورتی که برنامه بازاریابی صحیح وجود داشته باشد، در آن نقطه می‌توان روشهای مختلف قابل استفاده برای آن اهداف مشخص شده را باظرافت مورد بررسی، پیاده سازی قرار داد و در هر مرحله پالایش نتایج صورت بگیرد تا عملیات بازاریابی دیجیتال در هر مرحله اثربخشی بیشتری را برای سازمان به ارمغان بیاورد.
*دولت ها برای تسهیل این نوع بازاریابی چه اقداماتی باید انجام دهند؟
تهیه زیرساخت و تسهیل ابزارهای لازم، فرهنگسازی درون دولت، آموزش به کسب و کارها برای استفاده از این شیوه، توجه به ارزش اقتصاد دیجیتال و اقتصاد توجه از اصولی هستند که بایستی دولتها برای بهره‌مندی از آن و منتفع کردن مردم خود تمهیدات ویژه ای در خصوص آنها در نظر بگیرند.
بالاگرفتن روند کاهشی وابستگی به نفت در اقتصادهای برتر دنیا و ایجاد درآمدهای مالیاتی پایدار برای دولتها از یک سو و توجه به روندهای برجسته دنیا که با عناوین Infotech و Biotech از آنها یاد می‌شود، به سادگی می‌توان دریافت که اقتصاد دیجیتال مفهومی است که غفلت از آن توسط هر جامعه موجب فرصت سوزی است، خصوصاً در زمینه کسب وکارهای جدید، استارتاپها.
در عصری زندگی می کنیم که اقتصاد توجه توسط شبکه های اجتماعی فراگیر است، در کنار اثرات زیانباری که ممکن است استفاده نابجا یا افراطی از شبکه های اجتماعی و ابزارهای آنلاین بر بستر اینترنت داشته باشد که برای هر ابزاری این موضوع وجود دارد و صرف اینترنت یا برنامه ها یا شبکه های اجتماعی نیست، میتواند به عنوان بستری برای توسعه کسب و کارها و رشد فروش خدمات و محصولات برای گستره عظیمی از کسانی که چیزی برای فروش دارند، خواه فروشنده تجهیزات سخت افزاری مدرن برای استفاده از فناوریهای بلاکچین در قلب کلان شهرها باشند یا محصولات کشاورزی یا ارگانیک در روستایی دوردست باشند برای همه آنها دیجیتال مارکتینگ به تناسب نیاز هریک کارآمد خواهد بود.
اینها مفاهیمی هستند که بر مبنای اقتصاد توجه و بر پایه ابزارهای بازاریابی دیجیتال که همان شبکه های اجتماعی باشند شکل می‌گیرند. موضوعی که علاوه بر اینکه برای کاهش بیکاری، افزایش ثروت و رفاه مردم، امکان افزایش درآمد مالیاتی و سایر مزایای چندگانه ای که میتواند به همراه داشته باشد.
*چالشهای بازاریابی دیجیتال در ایران چه مواردی هستند؟
زیرساخت و مقوله فرهنگ دو نکته مهم در رابطه با استفاده از این نوع بازاریابی هستند. در سطح بین المللی و در زمینه اقتصاد دیجیتال چند چالش مهم در زمینه بازاریابی دیجیتال وجود دارد، نه تنها در ایران بلکه در هر کشوری این گونه موارد با چالش های اصلی این شیوه از بازاریابی کمابیش در هم آمیخته اند. مهم ترین موارد در این زمینه عبارتند از ایجاد بازار مشتری محور، تولید محتوای جذاب، رعایت قوانین مربوط به حفظ حریم خصوصی و به اشتراک گذاری اطلاعات مخاطبین یا مشتریان، راهکارهای بازاریابی چندگانه، رویکرد سازگار با موبایل.
عدم توسعه مناسب زیر ساخت متناسب با نیازهای کاربران، عدم استفاده از نیروهای متخصص این حوزه به منظور توسعه قوانین و مقررات و ارائه راهکارهای تسهیل کننده در این زمینه، عدم توجه به ظرفیتهای این ابزار به اثرات آن در رشد کسب و کارها و اثرات مستقیم آن بر اقتصاد خرد و اثرات غیر مستقیم آن روی اقتصاد کلان و افزایش سطح تولید ثروت در کشور، بومی سازی غیر اصولی برخی ابزارها و برنامه های کاربردی مانند شبکه های اجتماعی که به عنوان بسترهای بازاریابی دیجیتال هستند، ایجاد محدودیت غیر اصولی که بازی سه سر باخت را برای کسب و کارها، قانونگذاران و مخاطبین که همان مردم عادی باشند ایجاد می کنند.
در عصری زندگی می کنیم که مفاهیمی چون ۵g، بلاکچین، متاورس، NFT، اینترنت اشیاء و .... در همین نزدیک ما در حال توسعه هستند. حال اگر در هر کشوری بدون شناخت اصولی و عدم اطلاع از حضور چنین مسائلی صرفاً با یک عینک بدبینی قصد از بیخ کندن زیرساخت توسعه کل این مفاهیم شویم، دیگر فرقی نمی کند چه کشوری باشیم، ما روند فرصت سوزی را شروع می کنیم، ابتدا ساختارهای خوب را نابود می کنیم، سپس کسب وکارهایی که بر مبنای آنها شکل گرفته اند، سپس پتانسیلهای رشد بر مبنای مفاهیم جدید که جنبه های اقتصادی خودشان را دارند و بدتر از همه اینها انگیزه‌های کارآفرینی نوین، زمینه خلق و کشف فرصتهای نوین را یکجا از بین خواهیم برد.
در صورتی که می توانیم با فرهنگسازی صحیح، تسهیل زیرساخت های فنی و قانونی، معرفی درست هر فناوری و هر ابزار بازاریابی ضمن بهره مند شدن از آن، مردم را که سرمایه های اجتماعی هر دولتی هستند را به عنوان همکار خود در توسعه اقتصاد دیجیتال و خلق یک بازی برد برد بدانیم تا در اثر آن همگی هم خشنود باشیم و هم رستگار. پاک کردن صورت مسئله در این گونه مسائل به مراتب و به شدت آسیبهای جدی به کشورها، اقتصادها وارد خواهند کرد. پس لطفاً هوشیار باشیم.
راهکارهای توسعه ای آن چیست؟
براساس اصول بازاریابی شما بایستی از شروع فرایند تا بررسی نتایج به پایش مداوم فعالیتهای دیجیتال خود بپردازید تا بدین شکل علاوه بر بهره برداری صحیح و کارآمد از این شیوه نوین وکارآمد بازاریابی اثرات حقیقی آن را در بهبود سطح فروش و در نهایت افزایش سوددهی شرکت شاهد باشید.
رهبران کسب وکار یا مدیران بخش بازاریابی در شرکتها بایستی از ابتدا آشنایی مناسبی از این نوع بازاریابی،پیچیدگی‌های آن و ظرافت‌های پیاده سازی آن داشته باشند تا در هر مرحله، شاهد پیشبرد حرفه ای تر و اصولی تر مراحل بازاریابی باشیم،گامهای اصولی در پیشبرد بازاریابی دیجیتال که بسیار شناخته شده اند، عبارتنداز لحاظ کردن افق کسب و کار و بازاریابی، تحلیل نتایج بر اساس آن، تدوین راهبرد، تعریف مخاطب و جامعه هدف، تدوین راهبرد تولید محتوا، انتخاب کانالها و تاکتیکهای توزیع محتوا، مشخص کردن ملاکها، شاخصه های تحقق اهداف بازاریابی و اندازه گیری سنجش، عملکرد شرکت، مقایسه عملکرد با سازمانهای برتر در صنعت مشابه به منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت و برنامه ریزی برای بهبود،تحلیل و سعی در اصلاح اشکالات و مسائل مربوطه.
نظر شما