ظرفیت‌های گردشگری سلامت اصفهان در محاق| بازهم پای بروکراسی اداری در میان است

دریا قدرتی پور؛ بازار: زندگی صنعتی در بیشتر کشورهای دنیا الزاماتی را با خود همراه دارد و نیازهایی را نیز برای مردم جوامع مختلف ایجاد کرده است.

اکنون به گفته بسیاری از کارشناسان، توریسم درمانی در دنیا شتاب گرفته است و گردشگری درمانی و بهداشتی امروزه از رو به رشدترین بخش‌های صنعت گردشگری جهان است که باعث شده سازمان‌های دست‌اندرکار و کشورهای علاقمند به توسعه‌ گردشگری توجه خود را به این بخش از صنعت توریسم جلب و برای آن برنامه‌ریزی کنند.

به همین دلیل است که توریسم سلامت در نقاط مختلف جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته و تمامی اقشار اعم از کم درآمدها و پردرآمدها به سمت این نوع از گردشگری تمایل دارند.

حدود ۱۰ سالی است که توریسم درمانی جدی شده است و این یک حقیقت است که ما نتوانسته ایم با وجود پتانسیل های زیادی که داریم از این مقوله استفاده کنیم. آخرین باری که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آماری از درآمد گردشگری سلامت داد به سال ۹۲ برمی‌گردد که عددی نزدیک به یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بود.

با تمام اینها و با توجه به آمار بسیار بالای جراحی زیبایی در ایران، کشورمان یکی از قطب‌های بزرگ توریسم درمانی است که هنوز نتوانسته از پتانسیل های بالقوه در این بخش استفاده کند و در این میان پتانسیل های بی شمار اصفهان به عنوان یک شهر توریستی که آوازه جهانی دارد نیز در این زمینه پنهان مانده و آن طور که باید و شاید به منصه ظهور ننشسته است.

مصطفی نریمان که بیش از ۳۰ سال است در حوزه گردشگری فعالیت می کند و به عنوان یکی از سرمایه گذاران در این بخش به شمار می رود به گفت و گو نشستیم.

به نظر او این نوع از گردشگری این روزها به خصوص در اصفهان جایگاه خوبی پیدا کرده است و توانسته ایم توریست های زیادی را در این زمینه جذب کنیم اما هنوز کافی نیست.

*اصفهان همیشه به میراث فرهنگی و تاریخی اش مشهور بوده و از این لحاظ در میان کشورهای جهان جایگاه ویژه ای دارد. به نظر شما آیا این شهر می تواند در عرصه توریسم سلامت هم شهره شود؟
پاسخ به این سوال کمی پیچیده است اما با جرات می توانم بگویم که اصفهان پتانسیل های زیادی در زمینه جذب توریسم سلامت دارد.

مشکلی که اکنون با آن روبرو هستیم و تنها به اصفهان برنمی گردد این است که با وجودی که پزشکان ایران در حوزه درمان جزو برترین‌های دنیا محسوب می‌شوند، اما هنوز نتوانسته‌ایم در جذب گردشگر سلامت موفق باشیم.

*به نظر شما چرا هنوز نتوانسته ایم در عرصه توریسم سلامت موفق عمل کنیم؟
ببینید تا زمانی که زیرساخت‌های گردشگری در کشور فراهم نشود، رونق این صنعت امکان‌پذیر نخواهد بود.

ما نیازمند استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی برای رونق توریسم سلامت در کشور و به خصوص اصفهان هستیم.

در اصفهان ظرفیت های مغفول مانده ای وجود دارد که می توان با استفاده از اهرم های بخش خصوصی به آنها دست یافت و توریسم سلامت را از این وضعیت دور کرد.

*آیا این ظرفیت های مغفول مانده شامل تبلیغات هم می شود؟
دقیقا همینطور هست که می گویید. متاسفانه مجموعه های تبلیغاتی در رابطه با جذب توریسم تنها به شعارهای تبلیغاتی اکتفا می کنند و متاسفانه با دیدگاه های علمی به این مقوله نگاه نمی کنند.

این در حالی است که برای توریسم درمانی که گاهی از آن با عنوان توریسم سلامت و یا گردشگری سلامت نام برده می شود، تعاریف گوناگونی بیان شده است.

سازمان جهانی گردشگری ( WTO ) به طور خاص، گردشگری سلامت را چنین تعریف می کند؛ «استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد با استفاده از آبهای معدنی، آب و هوا یا مداخلات پزشکی منجر می شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد – که بیش از ۲۴ ساعت است – به طول می انجامد».

اما مقوله‌ گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است. آبهای گرم و معدنی و لجن درمانی همراه با امکانات طبیعی نیز شامل مقوله‌ گردشگری سلامت است؛ شعار جهانی توریسم سلامت، امکانات و خدمات در حد کشورهای جهان اول یا پیشرفته و قیمت‌ها و هزینه‌ها در حد کشورهای در حال توسعه و جهان سوم است.

مشکل دیگری که ما داریم این است که متاسفانه دانش آموختگان متخصص در زمینه پزشکی و توریسم نداریم و طرح ها فقط در حد حرف بوده و موفق نیستند.

راهکارهای توسعه این صنعت چیست؟
با ارایه امکانات مناسب به توریسم سلامت و جلب اعتماد آنها می‌توان از این صنعت در راستای اشتغال‌زایی و توسعه این صنعت بهره برد.

از سویی دیگر ارتقای کیفیت خدمات به گردشگران سلامت، امری ضروری است و در عین حال ما باید در همه حال به روز شویم و با ارائه خدمات در بخش هتلینگ، ترانسفر و لیدر در جذب توریست سلامت به شکل موفق تری عمل کنیم.

یکی از مهمترین خدماتی که باید به گردشگران داده شود سامان دهی بیماران در داخل کشور است، موضوعی که تنها بر عهده وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی نیست؛ بلکه، همکاری های چند بخشی سازمان های مربوطه از جمله سازمان گردشگری،ناجا و وزارت خارجه را می طلبد

سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز باید موقعیتی فراهم کند که کارشناسان و متخصصین و کاردان ها فی ما بین بخش خصوصی و پزشکان قرار گیرند و ارتباط درستی برقرار کنند؛ البته به دلیل نوپا بودن این صنعت تاکنون شرکت‌های تخصصی در این زمینه شکل نگرفته‌اند و در بعضی از دفاتر خدمات گردشگری تنها بخشی از خدمات به این موضوع اختصاص داده شده است.

یکی از مهمترین خدماتی که باید به این گردشگران داده شود سامان دهی این بیماران در داخل کشور است، موضوعی که تنها بر عهده وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی نیست؛ بلکه، همکاری های چند بخشی سازمان های مربوطه از جمله سازمان گردشگری،ناجا و وزارت خارجه را می طلبد.

با توجه به ارزان بودن تعرفه‌ها و حاذق بودن پزشکان ایرانی می‌توان با برنامه‌ریزی منسجم و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی این صنعت را رونق داد. هرچند وزارت بهداشت در این خصوص اقدامات ارزنده و مثبتی داشته ولی کافی نبوده و باید برای رسیدن به نقطه مطلوب زیرساخت‌های لازم فراهم شود.

تلاش برای جذب بیمار، فراهم شدن مقدمات ورود بیمار به ایران، نظارت بر مراکز درمانی و جمع‌آوری آمار بیماران از جمله جزئیاتی است که در طرح های وزارت بهداشت گنجانده شده ولی باید به درستی انجام شود.

براساس این طرح بیمارستان‌ها و موسسات درمانی فعال در این امر، باید در زمره‌ بیمارستان‌های درجه یک باشند و مجموعه‌ای از سرویس‌های مناسب درمانی را نیز ارائه دهند.

در اصفهان پتانسیل های زیادی در این زمینه وجود دارد و اگر در این زمینه برخی از خط کشی ها از میان برداشته شود و به علم آموختگان بها داده شود باعث می شود که به نوعی یک اطمینان خاطر هم برای سرمایه گذار ایجاد شود با توجه به اینکه گردشگری سلامت از ظرفیت‌های مغفول مانده در کشور است و رونق گردشگری سلامت باعث درآمدزایی، اشتغال و ارزآوری برای کشور می‌شود.

*با توجه به اینکه تعرفه های توریسم سلامت در ایران و اصفهان نسبت به کشورهای دیگر پایین تر است این موضوع تا چه حد می تواند به موفقیت و ارز آوری در این حوزه کمک کند؟
همانطور که می دانید این صنعت در کشور هنوز نوپا است و تنها بخشی از خدمات گردشگری به آن اختصاص داده شده است اما همانطور که عنوان کردید تعرفه های خدمات درمانی در کشور ما به نسبت کشورهای دیگر بسیار پایین است و همین موضوع باعث شده که گردشگران خارجی ترجیح بدهند که برای خدمات درمانیشان به کشور ما بیایند.

این امر می تواند روزنه ای باشد برای پیشرفت بیشتر در این صنعت سودآور و بالاترین سود اقتصادی را برای ما به همراه داشته باشد و اگر ما از برخوردهای سلیقه ای برحذر باشیم می توانیم به این صنعت ارزآور کمک کنیم.

*شما از برخوردهای سلیقه ای نام بردید این برخوردها هم اکنون تا چه حد مانع رسیدن اصفهان به جایگاه ویژه در عرصه توریسم سلامت است؟
متاسفانه ما در اصفهان با بروکراسی های پیچیده روبرو هستیم و در کنار آن برخوردهای سلیقه ای نیز مانعی شده برای اینکه نتوانیم آنطور که باید و شاید از توریسم درمانی و منابع ارزشمند آن استفاده کنیم.

این در حالی است که گردشگری پزشکی برای تمامی کشورهای حاشیه خلیج فارس، خواهرخوانده های اصفهان و کشورهای مختلف پل ارتباطی مهمی است و همانطور که گفته شد اگر اندیشه صحیحی در این زمینه اعمال شود و از برخوردهای جزیره ای و سلیقه ای بپرهیزیم.

می توانیم از توریست درمانی درآمد زیادی برای اصفهان جذب کنیم و ۵۰ درصد اقتصاد اصفهان در راستای درآمدزایی شامل ارائه خدمات پزشکی به توریست ها باشد.