اکبر محمودی؛ بازار: اسفند ماه سال گذشته بود که حمایت از مستاجران در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت. این حمایت اگر چه در پرداخت وام ودیعه مسکن خلاصه می شد اما کمتر کسی تصور می کرد که بازار اجاره بهای مسکن در ماههای پایانی سال گذشته و ابتدای سال جاری در تصرف افغان ها در آمده و سیاستگذاران بخش مسکن را با یک اقدام غیر قابل پیش بینی مواجه کند.
آنطور که از برنامه وزارت راه و شهرسازی و در جدیدترین برنامه این وزارتخانه بر می آمد این بود که وزارت راه و شهرسازی برای کنترل بازار مسکن و حمایت از مستاجران و متقاضیان مسکن، لوایحی را برای کنترل سوداگری، افزایش عرضه، کنترل اجاره بها و افزایش مدت اجاره به هیات دولت ارسال و منتظر مانده است تا نتایج این برنامه ها را در عمل و در کنترل اجاره بها ببیند.
بازار مسکن در سال های اخیر بارها و بارها تحت تاثیر بازارهای موازی مانند ارز و سکه از یک سو و افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی از سوی دیگر، دستخوش تغییرات و افزایش قیمت شده است. در ۹ ماه نخست سال گذشته، این بازار شاهد رشد سرسام آور قیمت اجاره به تبع رشد قیمت در طی سال های ۹۷ تا ۹۹ بوده و این نگرانی را بوجود آورد که قدرت خرید بخش بزرگی از جمعیت در این بازار به شکل محسوسی کاهش یافته و اجاره بها مستاجران را بیش از پیش مستاصل خواهد کرد.
این نگرانی، بیش از همه در مورد اجاره نشینان احساس شد. چرا که اجاره مسکن همواره تابعی از قیمت زمین و ساختمان بوده و افزایش قیمت این دو، می‌تواند افزایش اجاره‌بهای آپارتمان‌ها را رقم بزند.
اگر چه حضور افغان ها در بازار اجاره بهای مسکن موضوع تازه ای نیست اما در ماههای اخیر و بعد از بر سر کار آمدن طالبان به یک موضوع نگران کننده برای بازار اجاره بهای مسکن کشور تبدیل شده است.
آمارهای منتشر شده توسط بانک مرکزی نشان می‌دهد، اجاره بهای ساختمان در خرداد سال ۱۴۰۰ در شهر تهران ۱۲.۵ درصد و در کل مناطق شهری ۱۰.۴ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش یافته است. رشد بیش از ۵۰ درصدی اجاره بها به قدری غافلگیر کننده بود که حتی بانک مرکزی تورم آبان ماه سال گذشته را به گردن رشد اجاره بها انداخت. اما سوال این است که در این شرایط، برنامه وزارت راه و شهرسازی که به نوعی متولی بخش ساختمان در کشور است، برای کنترل بازار مسکن و اجاره بها با ورود مهمان های ناخوانده چیست؟ آیا این وزارتخانه برای این مهمانان ناخوانده برنامه و راهکاری اندیشیده است؟
اما نکته ای که حائز اهمیت است این است که برخی از اتباع خارجی به خصوص افغانستانی ها در مناطق کم تر برخوردار به لحاظ قیمتی واحدهای مسکونی را اجاره می کنند و اتفاقا پول پیش های بالایی هم در اختیار موجران قرار می دهند.
احمد زینال زاده یکی از املاکی های فعال در تهران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بازار با تایید اینکه این روزها تعداد افغانستانی هایی که به دنبال ملک برای اجاره می گردند زیاد شده است گفت: برای موجران شاید تفاوتی به لحاظ دریافت اجاره خانه وجود نداشته باشد و همین مساله باعث شده تا برخی از موجران به محض اینکه مستاجری با تبعه خارجی به خصوص افغانستانی برای ملک آنها معرفی می شود با دریافت پول پیش ولو به نام فردی ایرانی آن ملک را در اختیار آن تبعه خارجی قرار می دهد.
آنطور که در بازار مسکن در چند ماه گذشته شاهد آن بودیم این بوده است که برخی اتباع خارجی و افغانستانی ها با اجاره ملکی با نام افراد ایرانی اقدام به اجاره ملک می کنند. اما برخی از این اتباع نیز با شماره گذرنامه مالکان را به اجاره ملک مورد نظر ترغیب می کنند
بر اساس این گزارش، آنطور که در بازار مسکن در چند ماه گذشته شاهد آن بودیم این بوده است که برخی اتباع خارجی و افغانستانی ها با اجاره ملکی با نام افراد ایرانی اقدام به اجاره ملک می کنند. اما برخی از این اتباع نیز با شماره گذرنامه مالکان را به اجاره ملک مورد نظر ترغیب می کنند.
مهرداد محمدی فعال و مشاور املاک منطقه ۱۶ نیز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بازار گفت: در چند ماه اخیر به شکل وحشتناکی تعداد مراجعه کنندگان افغانستانی برای اجاره مسکن بالا رفته است.
اغلب اتباع خارجی و تبعه افغان به پول پیش تمایل دارند. آنها می گویند پول پیش از ما خانه از شما
وی در پاسخ به این پرسش که اتباع افغانستانی بیشتر به دادن اجاره خانه تمایل دارند یا اینکه به پرداخت ودیعه و پول پیش؟ ادامه داد: اغلب اتباع خارجی و تبعه افغان به پول پیش تمایل دارند. آنها می گویند پول پیش از ما خانه از شما.
این فعال و مشاور املاک در پاسخ به این پرسش که آیا اجاره دادن ملک به اتباع خارجی غیر قانونی است؟ اظهار داشت: به هیچ وجه. چرا باید غیر قانونی باشد؟ مگر این موضوع، تازگی دارد که بگوییم غیر قانونی است؟ وقتی اتباع خارجی که قانونی به ایران آمده اند و حتی برخی از آنها در ایران ازدواج کرده اند و فرزند دارند چرا باید اجاره دادن غیر قانونی باشد؟
وی افزود: نکته ای که در مورد این موضوع باید اذعان شود این است که شاید چون این روزها تعداد ورود اتباع افغان به ایران زیاد شده است تا حدودی به این موضوع واکنش نشان داده می شود چرا که سال های سال است که اتباع افغان مشتریان املاک برای اجاره ملک هستند.
تقاضا برای اجاره ملک با آغاز فصل نقل و انتقالات مسکن افزایش خواهد یافت چرا که اتباع افغانستانی هم با برآورده کردن پیشنهاد مالکان یک متقاضی بالقوه محسوب می شوند
وی در پاسخ به این پرسش که به نظر می رسد این هجوم افغان ها به ایران تقاضا برای اجاره مسکن را بالا ببرد؟ تاکید کرد: قطعا همینطور است. تقاضا برای اجاره ملک با آغاز فصل نقل و انتقالات مسکن افزایش خواهد یافت چرا که اتباع افغانستانی هم با برآورده کردن پیشنهاد مالکان یک متقاضی بالقوه محسوب می شوند.
برای آگاهی از اینکه آیا در اختیار قرار دادن واحدهای مسکونی به افغان ها و یا هر تبعه خارجی که در ایران زندگی می کند قانونی است یا خیر به سراغ مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه مشاوران املاک رفتیم.
او در پاسخ به این پرسش که آیا از ورود بیش از انتظار تبعه های افغانستانی در ایران و اجاره واحدهای مسکونی در مناطق جنوب و مرکزی شهر اطلاعی دارید ؟ و اینکه آیا اجاره دادن واحدهای مسکونی به این افراد قانونی است یا خیر؟ گفت: طبق بخشنامه ای که به املاکی ها ابلاغ کرده ایم اعلام شده است که اجاره دادن ملک به اتباع افغانستانی ممنوع است.
خسروی در خصوص اجاره بها در فصل نقل و انتقالات نیز گفت: به نظر نمی رسد اجاره بها بخواهد مثل سال گذشته رشد بیش از حدی داشته باشد. چرا که اجاره بها تابع قیمت مسکن است و سال گذشته رشد اجاره بها بیش از حد انتظار بود و به نظر نمی رسد اجاره بها در فصل نقل و انتقالات بالاتر از ۱۰ تا ۱۵ درصد باشد.
خبرنگار خبرگزاری بازار با چند تبعه افغانستانی نیز در خصوص اجاره ملک در مناطق پایین شهر و مرکزی تهران به گفتگو نشست.
احمد محمدی یکی از اتباع افغان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بازار در پاسخ به این پرسش که آیا قانونی وارد ایران شده و ملک مورد اجاره آنها به نام خود آنها به ثبت رسیده است؟ گفت: اول اینکه ما سالهاست در ایران زندگی می کنیم و قانونی وارد ایران شده ایم. ملکی هم که اجاره کرده ایم به نام یک ایرانی است که مشاور املاک با آن فرد ایرانی مورد اعتماد قرارداد و قولنامه را به امضاء رسانده است. اما اگر هم فرد ایرانی مورد اعتماد پیدا نکنیم بدون شک با داشتن پاسپورت و مجوز کار می توانیم به راحتی اقدام به اجاره ملک کنیم.
اتباع افغانستانی تمایل دارند اجاره ملک را به سمت پول پیش ببرند. چرا که بیشتر اتباع افغانستانی نمی توانند در بانک ها پول خود را سپرده گذاری کنند پس بهترین گزینه برای حفظ سرمایه، پول پیش است
وی در پاسخ به این پرسش که گفته می شود اتباع افغان تمایلی به دادن اجاره ماهانه ندارند؟ گفت: اتباع افغانستانی تمایل دارند اجاره ملک را به سمت پول پیش ببرند. چرا که بیشتر اتباع افغانستانی نمی توانند در بانک ها پول خود را سپرده گذاری کنند پس بهترین گزینه برای حفظ سرمایه، پول پیش است.
این تبعه افغان با اشاره به اینکه سالهاست به حرفه کابینت سازی مشغول است ادامه داد: سالهاست که به حرفه کابینت سازی مشغول هستیم و با خواهر و برادر خود در ایران زندگی می کنیم. شاید اینطور تصور شود که اتباع افغان در نگهداری واحدهای مسکونی چندان تمایلی ندارند اما این در حالی است که همانطور که ملک را اجاره می کنیم همانطور هم در پایان قرارداد تحویل مالک می دهیم تا بتوانیم باز هم در آن ملک زندگی کنیم.
نکته ای که برخی از املاکی ها در گفتگو با خبرنگار «بازار» به آن اشاره می کنند این است که برخی اتباع افغان با اجاره یک ملک و مجددا آن ملک را به اتباع افغان و همشهریان خود اجاره می دهند و به نوعی هزینه زندگی خود را در آن واحد مسکونی رایگان می کنند.
حال سوال این است که اگر اجاره ملک به اتباع خارجی و اتباع افغان غیر قانونی است دولت باید برای آن لایحه ای در مجلس به تصویب برساند و اگر هم قانونی است برای این موضوع دستورالعمل و بخشنامه ای صادر کند تا بر اساس آن و بدون مشکل واحدهای مسکونی به اجاره بروند. البته برخی کارشناسان معتقد هستند که ورود نیروی کار خارجی و سکونت آنها به صورت قانونی و در مکان های مشخص می تواند از میزان جُرم و جنایت بکاهد و حتی برای برخی صنوف نیز مفید و مثمر ثمر به لحاظ نیروی کار ارزان تر به نسبت نیروی کار ایرانی باشد.
نظر شما