فقدان نقشه راه توسعه اینترنت اشیا در ایران چالش بزرگی است

بازار؛ گروه اقتصاد دیجیتال: از جمله فناوریهای که با گسترش ضریب نفوذ اینترنت توسعه یافته، اینترنت اشیا است. به طوری که توانسته تجهیزات مختلف و حتی موجودات زنده را به یکدیگر وصل کند. این درحالی است که به گفته حمید بهنگار یک متخصص در حوزه اینترنت اشیا پیش بینی می شود تا انتهای، ۲۰۲۳، ۳۵ میلیارد دستگاه در جهان از طریق اینترنت اشیا به اینترنت وصل شود. درحالی‌که بزرگترین مساله در ایران ، نبود نقشه راه توسعه اینترنت اشیا است.

در همین راستا گفتگویی با حمید بهنگار انجام داده ایم که در ادامه از نظرتان می گذرد.

حمید بهنگار مدیر عامل شرکت دانش بنیان پرتو تاپ رایان است. وی دارای دکترای هوش مصنوعی و رباتیک است و سالیان زیادی در حوزه کاربرد فناوریهای نوین در صنعت کشاورزی و دامپروری مشغول به کار تحقیقاتی و صنعتی است. به طوری که محصولات در حوزه سخت افزار مبتنی بر اینترنت اشیا و شبکه برد کوتاه تولید کرده است که در صنایع مختلف کشاورزی دامداری، باغداری، آبزی پروری استفاده می شوند همچنین پلتفرم نرم افزاری مدیریت یکپارچه مزرعه مبتنی بر هوش مصنوعی برای اولین بار در کشور منطبق بر اقلیم کشاورزی ایران را تولید کرده است.

* در ابتدا بفرمایید، استفاده از اینترنت اشیا در صنعت را در سال پیش رو چگونه می بینید؟
با توجه به اینکه در بازه انقلاب صنعتی نسل چهار ایستاده ایم و ایران و تمام کشورها براین باورند که حکمرانی دیجیتال بر صنعت اثر می گذارد و همگی میدانیم روشهای سنتی نتایج مناسب و جدیدی را به همراه نمی آورد از این رو برای ایجاد تحول و دستاوردهای با راندمان بالاتر یکی از زیر ساختهای مهم اتصال تمام دستگاهها و تجهیزات موجودیتها (انسان و موجودات زنده) به شبکه است و این یک فرصت جدیدی برای برنامه ریزان و بهره برداران می گذارد تا یک کسب و کار جدیدی خلق و فرصتهای جدیدی را در توسعه صنعتی ایجاد کنند.

از این رو بر اساس مقایسه های جهانی استفاده از اینترنت اشیا در جهان رو به افزایش است و پیش بینی می شود که تا انتهای، ۲۰۲۳، ۳۵ میلیارد دستگاه در جهان از طریق اینترنت اشیا به اینترنت وصل شود این میزان برابر با ۲۰ سال گذشته است یعنی در همین یک دو سال اخیر رشدی برابر با ۲۰ سال گذشته را تجربه می کند و بازار صنعت روبه رشدی را در صنایع گوناگون متصور هستم.

*اینترنت اشیا در کدام صنایع می تواند کارآمدتر باشد؟
از اینترنت اشیا در صنایع عمودی افقی مختلفی استفاده می شود همچون صنعت سلامت، حمل نقل، کشاورزی، صنایع نفت گاز پتروشیمی، صنعت آموزش و شهر هوشمند راه سازی صنعت تولید گسسته و زنجیره تامین و تقریبا در تمامی صنایع مختلف اینترنت اشیا تحول زا است. که در راس این صنایع به نظرم تولید و زنجیره تامین بعد حمل و نقل و سلامت هستند.

* اینترنت اشیا چگونه می تواند کاهش هزینه ها و افزایش کارایی دولت ها را منجر شود؟
باید اشاره کنم دولت به عنوان رگولاتور در بخشهای مختلف و در تمام صنایع تاثیرگذار است و بهینه سازی کارایی در هر بخش اقتصاد مستقیم به دولت ارتباط پیدا می کند از این رو سه اتفاق می تواند با توسعه اینترنت اشیا برای دولت سودمند شود اولا افرایش درآمد یعنی با خلق مدلهای جدید کسب وکار و ایجاد فرصت رگولاتوری و رگولیشین و در نتیجه فرصتهای بیشتر درآمدزایی برای دولت در حوزه های مختلف فراهم می شود.

چراکه با اتصال تجهیزات و حتی انسانها به اینترنت، یک بازار بسیار بزرگتری در بخش های اعتباری و بانکی امنیتی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایجاد می کند در مقابل شفافیت یکی از اثرات استفاده فناوری های نو است به طوری که ایجاد شفافیت هزینه های دولت را کاهش می دهد چراکه بخش بزرگی از موارد غیرشفاف که می تواند با استفاده از آن به شکل شفاف و قابل برنامه ریزی شود.

از طرفی هزینه های دولت به شکل چشمگیری کاهش و افزایش راندمان در بخشهای مختلفی که در بالا اشاره کردم مثل سلامت- انرژی- حمل و نقل و حوزه تولید و بانکداری ایجاد می شود البته تاثیر اینترنت اشیا بر هرکدام این مباحث که اشاره شد مباحث مفصلی دارد که ساعتها گفتگو را رقم می زند اما بطور کلی باید بگویم الان مهمترین معضلی که در دولت وجود دارد بحث آمار است در حالیکه دسترسی به آمار حقیقی را می توان با استفاده از اینترنت اشیا ایجاد کرد.

در عین حال که افزایش پایداری سیستمها و دسترسی اجزا و کاهش هزینه ها و توانمند سازی در پاسخ به بحرانها و البته دقیق هم فراهم می شود و باعث شده تا دولتی چابک تر و تعاملی تر با تحولات اقتصادی داشته باشیم.

*کشورهای پیشرو در این زمینه برای تسهیل و ایجاد زیرساخت های لازم چه می کنند؟
باید اشاره کنم بازیگران اصلی در توسعه اینترنت اشیا بخش حاکمیتی بخش تشکلها و خصوصی و بخش دانشگاهی و آکادمیک و بهره برداران هستند. اما دولت ها در کشورهای پیشرو زیر ساختهایی که فراهم می کنند شامل چند دسته است همچون زیرساخت دسترسی شرکتها و تشکلها و مراجع آکادمیک به مراکز علمی و ایجاد دسترسی به اینترنت در دورافتاده ترین نقاط است همچنین ایجاد بسته های مشوقی برای استفاده از این گونه فناوریها و ایجاد زیر ساختهای ذخیره سازی و پردازشی و پلتفرمی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی است همینطور تحریک و تهییج در استفاده از این نوع فناوریها و فرهنگ سازی بهره برداران است و در عین حال ایجاد کانالهای ارتباطی و موثر بین مراکز آکادمیک برای بروز نگه داشتن اطلاعات در این حوزه است.

* چالشهای اینترنت اشیا در ایران چیست؟ به نظر شما راهکارهای توسعه آن در ایران چیست؟
بزرگترین مساله نبود نقشه راه توسعه اینترنت اشیا به صورت عمودی و افقی است مساله دیگر عدم یکپارچگی تصمیم گیری ها در زمینه توسعه زیر ساختی است بعد از آن مساله ای که است مانند سایر بخشها در این بخش هم بیشتر بخش دولتی وارد شده در حالی که دولت باید بخش خصوصی را به این حوزه وارد کند و از طرفی باید دسترسی ارزان، پایدار اینترنت در کل کشور فراهم شود همچنین چالش دیگر تحریمهاست تولید اجزا و المان‌ها در داخل کشور به صورت مستقل انجام می شود و این مساله زمان بر است و سرمایه گذاری بیشتری را می خواهد.

درحالی که باید دولت به صورت چتری حمایتی در راستای سرمایه گذاریها باشد و در نگاه کلان تر به جای اینکه تولید به مصرف باشد از نیاز به مصرف باشد و با مشوقها به حمایت بخش خصوصی اقدام کند تا به شکل موثر عمل شود و همچنین در بخش تجاری سازی هم کمک کند. چراکه توسعه اینترنت اشیا باعث رونق اقتصادی و صنایع ، تولید و خودکفایی و شفافیت می شود. همچنین باعث توسعه صادرات و ارزآوری می شود در عین حال شاخص توسعه اقتصادی را متحول می کند.