بازار؛ گروه بورس: دقیقا از سال ۹۸ بازار سرمایه ایران روند صعودی اش تسریع شد و پشت این مسئله دو تئوری وجود داشت؛ نخست اینکه بورس در ایران بعد از حدود ۴ سال روندی صعودی پیدا کرده و جهش به نوعی جبران عدم رشدش در سال های گذشته بوده است و از طرف دیگر تحریم ها علیه ایران اعمال شده و اقتصاد ایران با چالشی پیش بینی نشده روبرو شد و دولت نمی توانست اعتباراتی که در بودجه پیش بینی کرده بود را جبران کند، به همین دلیل در گام نخست تا جایی که می توانست شاخص را صعودی کرد و بعد از آن بخشی از سهام دولت را در نمادهای بانکی و پالایشی در قالب صندوق های ای تی اف عرضه کرد و حالا هم مشخص شده که ماهیت این صندوق ها با آنچه که قبلا توسط بازار سرمایه تعریف شده بود متفاوت است و امروز به یکی از چالش ها سهامداران بدل شده و این معضل ناشی از ضعف سیاست گذاری دولت است.
مهدی کرباسیان کارشناس اقتصادی معتقد است که دولت در سنوات گذشته به دلیل اینکه پیش بینی برای جبران کاهش درآمدهای نفتی نداشت قصد داشت نقدینگی ناشی از استقراض بانک مرکزی را در بورس حبس کند تا با کاهش گردش پول تورم را کنترل کند اما برای جلوگیری از بحران بورس بهتر بود به جای اینکه دست در جیب مردم بکند با انتشار اوراق تامین سرمایه می کرد و اینگونه مردم را گرفتار بازار سرمایه نمی کرد. در ادامه متن کامل این گفتگو را می خوانید؛
دولت از یک طرف برای جبران کسری بودجه بورس را تبدیل به ابزار کرد تا از این طریق بتواند اعتبارات مورد نیاز خود را تامین کند و از طرف دیگر با کاهش شاخص بورس سرمایه مردم را بلوکه کردند تا از این طریق همچنان منابع در اختیار آنها باقی بماند
* در سال های گذشته مهمترین مشکلی که باعث شد سیاست های غیر منطقی در بازار سرمایه حاکم شود و به نوعی جلوی رشد بازار باز گذشته شود و نمادهای بازار غیر منطقی رشد کنند چه چیزی بود؟
استقراض دولت از بانک مرکزی در نتیجه کسری بودجه مهمترین چالش اقتصادی کشور بود که باعث شد نقدینگی در کشور به شدت افزایش پیدا کند و دولت هم برنامه ای برای جذب نقدینگی بازار نداشت به همین دولت راهکار انتقال نقدینگی به بازار سرمایه را پیش گرفت زیرا در کشور مشکلات ارزی وجود داشت و ادامه ورود نقدینگی به بازار ارز می توانست به مشکلات کشور اضافه کند، از طرف دیگر رشد بازار سرمایه این انگیزه را بین مردم به وجود آورد تا خانه، ماشین و طلا و جواهرات خود را برای خرید سهام بفروشند و این همان هدفی بود که دولت دنبال می کرد.
* بسیاری از فعالان بازار سرمایه معتقدند که این روند نزولی بازار به اعتماد مردم از بازار سرمایه آسیب زده است و این موضوع بازار سرمایه را از اهدافی که دارد دور می کند، نظر شما چیست؟
به طور قطع اتفاقی که در بازار سرمایه رخ داد اعتماد مردم را از بین برد زیرا در این مدت آنها زیان دیدند و دلیل آن را اعتماد به مسئولان می دانند و با توجه به اینکه دولت از مردم دعوت کرده بود که سرمایه های خود را به بازار بسپارند تا سود کنند کاملا طبیعی است که این سرمایه اجتماعی که همان اعتماد مردم به دولت است از بین برود.
بورس نماد شفافیت اقتصادی است و باید سرمایه مردم را به سمت اقتصاد مولد جذب کند که این هدف در سال اخیر محقق نشده، زیرا دولت هم از این رویه حمایت نکرده است از طرف دیگر همین بی توجهی دولت به وضعیت بازار سرمایه باعث شده تا ورود نقدینگی به بازارهای سوداگری ادامه داشته است
* چرا بازار سرمایه نتوانست آنچه را که دولت در سال های اخیر درباره هدایت نقدینگی وعده داده بود را جامه عمل بپوشاند؟
بورس نماد شفافیت اقتصادی است و باید سرمایه مردم را به سمت اقتصاد مولد جذب کند که این هدف در سال اخیر محقق نشده، زیرا دولت هم از این رویه حمایت نکرده است از طرف دیگر همین بی توجهی دولت به وضعیت بازار سرمایه باعث شده تا ورود نقدینگی به بازارهای سوداگری ادامه داشته است.
* در روند نزولی بازار سرمایه عده ای دولت را مقصر می دانند زیرا شاخص را به قدری رشد داد تا سهام خود در بانک ها و ... را گران بفروشد و عده ای دیگر دست های پشت پرده در بازار را مقصر می دانند، نظر شما در این باره چیست؟
دولت از یک طرف برای جبران کسری بودجه بورس را تبدیل به ابزار کرد تا از این طریق بتواند اعتبارات مورد نیاز خود را تامین کند و از طرف دیگر با کاهش شاخص بورس سرمایه مردم را بلوکه کردند تا از این طریق همچنان منابع در اختیار آنها باقی بماند این در حالی است که تئوری های سالم اقتصادی می گوید دولت در شرایط کسری بودجه باید با انتشار اوراق قرضه بلندمدت از مردم پول قرض بگیرد و از این طریق هم نیاز خود را تامین کند هم با کنترل نقدینگی مانع از رشد بورس شود و این مساله در نهایت کمک می کند تا دولت منابع مالی کافی برای اجرای پروژه های عمرانی و تولیدی در اختیار داشته باشد.
* چه سیاست گذاری هایی در سال های اخیر وضعیت بازار سرمایه را متلاطم کرده است و باعث شده تا برخی سهامداران خرد سهام بیشتری به بازار عرضه کنند و به نوعی چشم انداز مثبت سودسازی شرکت ها تحت تاثیر سیاست های دولت قرار بگیرد؟
به طور قطع مکانیسم قیمت گذاری در بازار باید بر مبنای عرضه و تقاضا باشد تا از این طریق بین زنجیره های تولید تعادل برقرار شود اما در سال های اخیر دولت در قیمت گذاری محصولات بیشتر نقش کنترلی داشت و همین موضوع به روند نزولی بازار سرمایه در آن مقطع زمانی دامن زد.
نظر شما