بازار؛ گروه آب و انرژی: خکشسالی ادامه دارد. این خلاصه گزارش منتشر شده از سوی موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو است که نشان می دهد در ماه های آینده وضعیت بارندگی ها خوب نخواهد بود و تقریبا در بیشتر مناطق کشور کمتر از متوسط بلند مدت باشد.
آنگونه که آمارها نشان می دهد موجودی سدها نسبت به پارسال حدود ۲۰ درصد کمتر شده و حدود ۵۶ درصد سدها خالی هستند. شرایط منابع زیر زمینی هم چنگی به دل نمی زند. برآوردهای صورت گرفته نشان می دهد که ۵۰ سال برداشت از منابع آب زیرزمینی بیش از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب از ذخایر آب زیرزمینی کاسته است. با وجود مناسب نبودن بارندگی ها اما رشد مصرف آب در کشور همچنان ادامه دارد به طوری که در روزهای گذشته مصرف آب در استانی همچون تهران از مرز ۳ میلیارد لیتر هم گذر کرد.
بسیاری از کارشناسان راهکار اصلی را در اصلاح اقتصاد آب می دانند. تغییری که به نظر می آید گام های نخست آن شروع شده و فاز اول آن در مجلس کلید خورده است. بعد از اینکه طرح افزایش پلکانی قیمت برق به تصویب رسید حالا خبر از موافقت بهارستان نشین ها برای کاهش یارانه آب پر مصرف ها می رسد. به گفته مسئولان وزارت نیرو، قرار است که آب بهای مشترکین نیز به صورت پلکانی تعیین شود تا اینگونه سهم پر مصرف ها از یارانه پرداختی دولت هم کاهش یابد.
مصرف ۸۸.۷ میلیارد مکعب آب در بخش کشاورزی
به طور متوسط در سطح کشور سالانه حدود ۹۸.۳ میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌شود که ۴۴ میلیارد متر مکعب از این مصرف عظیم از منابع سطحی و ۵۲ میلیارد متر مکعب نیز از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود. آنگونه که آمارها نشان می دهد سالانه ۸۸.۷ میلیارد متر مکعب از این میزان در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از طرفی ۸.۳ میلیارد متر مکعب از میزان یاد شده نیز برای تامین نیاز آشامیدنی مردم استفاده شده و ۱.۳ میلیارد متر مکعب آب نیز سهم بخش صنعتی کشور است.
هرچند که اصلاح تعرفه ها در بخش شرب می تواند تا حد زیادی به مدیریت مصرف در این بخش کمک کند اما نباید فراموش کرد که عامل اصلی بالا بودن سرانه مصرف آب در ایران بخش کشاوزی است. بخشی که همچنان به دنبال روش های سنتی در کشت محصولات بوده و به نظر می رسد برنامه جدی برای توقف تولید محصولات آب بر بدون ارزش اقتصادی ندارد. جالب است که بدانید راندمان آبیاری بخش کشاورزی در ایران تنها ۳۳ درصد برآورد می‌شود.
بهار کم بارانی در راه است
صرفنظر از اصلاح سیاست های حاکم بر اقتصاد آب در کشور، باید مردم بیشتر از گذشته به فکر مدیریت مصرف خود باشند چرا که پیش بینی های موجود آینده روشنی را برای وضعیت بارندگی ها در کشور ترسیم نمی کند.
تازه‌ترین گزارش مؤسسه تحقیقات آب، میزان بارش پیش‌بینی شده برای حوضه آبریز دریای خزر از ابتدای اسفند امسال تا انتهای اردیبهشت ماه سال آینده ۱۴۹ میلیمتر است که در مقایسه با دوره متوسط بلندمدت که ۱۴۵ میلیمتر بارش داشته ۳ درصد اختلاف بارش مثبت خواهد داشت.حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز از ابتدای اسفند ماه امسال تا آخر اردیبهشت سال آینده، ۱۴۹ میلیمتر بارش دریافت خواهد کرد که در مقایسه با دوره بلندمدت که ۱۵۰ میلیمتر بارش ثبت شده دارد با رشد منفی یک درصدی همراه است.
میزان بارش پیش‌بینی شده برای حوضه آبریز فلات مرکزی از ابتدای اسفندماه امسال تا انتهای اردیبهشت سال آینده ۵۲ میلیمتر است و این درحالی است که میزان بارش دوره بلندمدت این حوضه ۸۴ میلیمتر بوده که کاهش ۳۸ درصدی خواهد داشت.
حوضه آبریز قره‌قوم هم از ابتدای اسفندماه امسال تا آخر اردیبهشت ماه سال آینده، ۹۵ میلیمتر بارندگی خواهد داشت که در مقایسه با دوره بلندمدت که ۱۱۲ میلیمتر بارش ثبت شده دارد کاهش ۱۵ درصدی را شاهد خواهد بود.
وضعیت بارش پیش‌بینی شده برای حوضه آبریز مرزی شرق از ابتدای اسفندماه امسال تا آخر اردیبهشت ماه سال آینده ۳۶ میلیمتر است، درحالی که این حوضه در دوره بلندمدت ۶۷ میلیمتر بارش داشته که کاهش ۴۷ درصدی یافته است. میزان بارش پیش‌بینی شده برای حوضه آبریز دریای عمان و خلیج‌فارس از ابتدای اسفندماه تا آخر اردیبهشت ماه سال آینده ۸۵ میلیمتر است که در مقایسه با دوره بلندمدت که ۱۳۵ میلیمتر بارش ثبت شده دارد کاهش ۳۷ درصدی خواهد داشت.
در فاصله زمانی ابتدای اسفندماه ۱۴۰۰ تا آخر اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ پیش‌بینی می‌شود که از مجموع حوضه‌های آبریز درجه دو کشور حوضه‌های بندرعباس، سدیج، حله‌رود و رودخانه‌های کوچک، کل، مهران و مسیل‌های جنوبی و نیز مند، کاریان و خنج در مقایسه با متوسط بلندمدت کاهش ۵۰ درصدی بارش‌ها را خواهند داشت.
براساس این گزارش وضعیت بارش اسفند ماه ۱۴۰۰ در بیشتر حوضه‌های آبریز واقع در جنوب، غرب و مرکزکشور کمتر از متوسط بلندمدت پیش‌بینی می‌شود. در نهایت بررسی این روند، یک موضوع را گوشزد می‌کند و آن هم لزوم سازگاری با کم‌آبی، اصلاح مصرف و مدیریت حداکثری منابع محدود آب است.
نظر شما