فرحناز سپهری؛ بازار: بلاک چین و رمزارزها دنیای نوظهوری است که می تواند هم برای سرمایه گذاران هم برای کسب و کارها همچون استارتاپها فرصتهای تازه ای را به همراه داشته باشد به طوریکه به گفته یک فعال حوزه بلاک چین گستردگی این تکنولوژی فضای بی نظیری برای استارتاپ ها فراهم کرده تا بتوانند به راحتی در آن بدرخشند و البته به جای سعی در کپی برداری از کمپانی های موجود٬ چه در داخل و چه در خارج بهتر است با تکنولوژی های جدید آشنا بشوند تا برای ۱۰ سال آینده هم حرفی برای گفتن داشته باشند.
در همین راستا با حمید جاسبی گفتگویی انجام داده ایم که در ادامه آمده است.
* ابتدا مختصری در زمینه فعالیت تان در خصوص بلا ک چین و رمز ارز را بفرمایید.
من حدودا از سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۷)در بازارهای مالی فعالیت می کنم. آشنایی من با صنعت بلاکچین یا بهتر بگویم بیت کوین حدودا از سال ۲۰۱۵ شروع می شود زمانی که تب و تاب بیتکوین به شدت بالا رفته بود اما همچنان اکثر افراد حتی در حوزه اقتصادی٬ اعتقادی به این تکنولوژی نوظهور نداشتند.
صادقانه اش این است که من هم خودم مدت ها این بازار رو فقط زیر نظر داشتم و میخواستم اطلاعاتم رو در این زمینه کامل کنم تا بعد در مورد سرمایه گذاری در این حوزه تصمیم بگیرم. قابلیت های ویژه بیت کوین برای من به مرور زمان پررنگ و پررنگ تر شد و هرچقدر درک من از این تکنولوژی بالا رفت، نگاه من به این صنعت مثبت تر شد.
جذابیت این بازار برای من از سه منظر خیلی پررنگ شد؛ غیرمتمرکز بودن بیتکوین و شفافیت در تراکنش ها، باز بودن این بازار و عدم تعلقش به یک جا و مکان خاص طوری که ۲۴ ساعته امکان فعالیت وجود داردو رفتارهای پر تنش این بازار هم در جهت مثبت و هم در جهت منفی که خبر از نو بودن و جوان بودن این مارکت می داد.
همه اینها باعث شد تا من به طور جدی از حدود سال ۲۰۱۷ فعالیتم را در این بازار شروع کنم ودر اواسط سال ۲۰۲۱ پس از افت نسبتا شدید بیتکوین و اتفاقات مشابه سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفتم تا یک پیج به زبان فارسی تاسیس کنم و دانش خودم را در این حوزه به مخاطبانم ارایه بدهم تا در سربالایی و سرپایینی این بازار همراه آنها باشم که تصمیم احساسی، چیزی که خیلی رایج هست بین سرمایه گذاران این صنعت، نگیرند.
*به نظر شما بلاک چین چه تاثیری روی کارایی و رونق اقتصادی کسب و کارها به خصوص استارتاپ ها دارد؟
بارها در جلسات و مشاوره های اقتصادی نظرم رو اعلام کردم که گستردگی این تکنولوژی فضای بینظیری برای استارتاپ ها فراهم کرده تا بتوانند به راحتی در آن بدرخشند. یکی از انتقادات من به راهبران اقتصادی برای کسب و کارهای کوچک همیشه همین موضوع بوده که به جای سعی در کپی برداری از کمپانی های موجود٬ چه در داخل و چه در خارج از ایران بهتر است با تکنولوژی های جدید آشنا بشوند تا برای ۱۰ سال آینده هم حرفی برای گفتن داشته باشند.
مشکل اساسی کسب و کارهای ما همیشه نگاه به گذشته بوده در حالیکه اگر نگاه مان را به سمت به آینده کنیم و خودمان را با علم روز مجهز کنیم قطعا ایده های بهتر و پردرآمدتری ارایه خواهیم داد. به هرحال معتقدم هنوز هم دیر نشده و صنعت بلاک چین دریای بیکرانی هست که با اندکی دانش و خلاقیت حتما می شود در آن پروژه های جذاب و سودآوری خلق کرد.
* کشورها برای تسهیل این فناوری چه اقداماتی انجام داده اند؟
جواب این سوال کمی پیچیده هست چون نگاه کشورها به این مقوله خیلی با یکدیگر فرق دارد و در واقع نمی شود گفت همه کشورها تسهیلاتی ارایه دادند. به عنوان مثال، چین بارها استفاده از رمزارها و استخراج آنها را ممنوع اعلام کرده تا جایی که در می ۲۰۲۱ ممنوعیت رسمی استخراج باعث از شبکه خارج شدن تعداد کثیری از ماینرهای بیت کوین و سبب افت شدید قیمت بیتکوین شد.
حتی به تازگی با تصویب قانونی اعلام کردن که جذب هرگونه سرمایه از طریق رمزارزها میتواند باعث پیگرد قانونی و زندانی شدن افراد در چین بشود. از طرفی خیلی از کشورهای دیگر کاملا متفاوت عمل میکنند و تا جایی پیش رفته اند که آثار موزه ها را به طور رسمی به شکل توکن های غیرمثلی به فروش میرسانند؛ این اتفاق برای یک اثر هنری در یکی از موزه های اتریش اتفاق افتاده است. در مثال دیگر، در حوزه بازی هایی که باعث کسب درامد میشوند که یکی از معروف ترین آنها اکسی اینفینیتی هست در یک استودیو در کشور ویتنام طراحی و ارایه شده است.
به طور کل به نظر میرسد اکثر کشورها علی رغم عدم قطعیت در رویارویی با این صنعت جدید سعی کردند منعطف باشند و فضای مناسبی را برای کسب و کارهای نوپا در این حوزه ارایه بدهند.
* در منطقه خاورمیانه کدام کشورها پیشرو هستند؟ بیشتر کدام صنایع از این فناوری بهره برده است؟ آماری در این زمینه دارید؟
بدون تردید کشور امارات پیشرو در به کارگیری و پذیرش این تکنولوژی در خاورمیانه هست. در اپریل سال ۲۰۱۸، زمانی که شاید کمتر کسی اسم بیتکوین حتی به گوشش خورده بود، کشور امارات استراتژی بلاکچین خودش برای سال ۲۰۲۱ رو ارایه کرد تا جایی که قرار بر این شد که ۵۰٪ از تراکنش های دولتی از جمله سیستم بهداشتی بر بستر بلاکچین صورت بگیرد و امروزه هم شاهد برگزاری کریپتو اکسپو در دبی هستیم.
علاوه بر این تمام بزرگان مالی و تکنولوژی این حوزه هرروزه در پی تاسیس دفتر در امارات هستند تا جایی که گمانه زنی هایی هست مبنی بر اینکه بزرگترین صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال، بایننس، احتمالا دفتر مرکزی خودش را در امارات تاسیس کند.
نکته جالبی که وجود دارد این است که در همین خاورمیانه بعضی کشورها مثل ایران محتاطانه در پی قانونمند کردن این حوزه هستند و از طرفی بعضی دیگر از کشورها مثل قطر استفاده از رمزارها را به طور کل ممنوع اعلام کردند.
* در ایران چه چالشهایی برای تسهیل سازی این فناوری وجود دارد؟ راهکارها توسعه آن؟
متاسفانه کاربران ایرانی از دوطرف در بلاتکلیفی سختی به سر میبرند. از طرفی تحریم ها باعث شده تا محدودیت های زیادی داشته باشند و استفاده از صرافی های متمرکز را برایشان به شدت سخت کرده و همیشه دغدغه های بسته شدن حساب و عدم پذیرش کسب و کارشان از سوی جوامع بین الملل را دارند.
از طرف دیگر شفافیت کامل قانونی در این حوزه وجود ندارد و همین امر باعث رشد مضر بعضی شبکه های پانزی شده و از طرف دیگه باعث به انزوا کشیده شدن عده ای متخصص شده است. امیدوارم با قانونمند شدن این حوزه، راه فعالیت برای افراد علاقمند به این تکنولوژی هموار بشود.
این صنعت جدید هست و مثل همه حوزه هایی که جدید عرضه می شود، خوبی و بدی دارد. خیلی مهم است که از متخصصین این صنعت در قانونمند کردنش استفاده بشود. چون اگر این اتفاق نیفتد قطعا قوانین وضع خواهد شد که نه کاربردی هستند٬ و نه ضمانت اجرایی خواهند داشت. ایران به خوبی میتواند با قوانین صحیح از این صنعت به نفع خودش استفاده کند. فقط امیدوارم این اتفاق دیر نیفتد!
* برای آشنایی مدیران باید ازسوی دولت و ارگانها چه اقداماتی صورت گیرد؟
آموزش مهمترین رکن درک شدن بهتر این صنعت هست. ما در حال حاضر در نقطه حساسی از تاریخ این صنعت قرار گرفتیم و شاید بشود پیشرفت و پذیرش این صنعت را در حال حاضر با شرایط پذیرش و گسترش اینترنت در دهه ۹۰ میلادی مقایسه کرد. عدم درک این حوزه توسط مدیران دولتی ممکن است باعث تصمیم گیری های عجولانه و غلط برای آینده این حوزه در کشور بشود. پس توصیه اکید من برگزاری دوره های آموزشی برای آشنایی مدیران با این صنعت نوظهور هست، چراکه آینده این تکنولوژی در کشورمان در گرو تصمیمات آتی آنهاست.
* سخن پایانی خود را بفرمایید.
صنعت بلاکچین، دریای بی انتهایی است که هرچقدر در آن آموزش ببینید باز هم جای رشد وجود دارد. توصیه من به اقشار مختلف این است:
اگر نوجوان هستید و دوست دارید در آینده حرفی برای گفتن داشته باشید سعی کنید حتما در این حوزه آموزش ببینید. پیش بینی می شود بزرگترین درآمدها برای مشاغل آینده مرتبط به متخصصین حوزه بلاکچین باشد.
اگر دوست دارید سرمایه گذاری کنید در این بازار، قواعد این بازار را یاد بگیرید. بدانید که سرمایه گذاری در این حوزه در دسته سرمایه گذاری های پرریسک هست و شرایط بازار مالی ارزهای دیجیتال به دلیل نوظهور بودنش قطعا تفاوت های فاحشی با بازارهای سنتی دارد. هرگز بدون آگاهی و بدون آموزش در این حوزه سرمایه گذاری نکنید.
اگر قانونگذار این حوزه هستید هم از شما درخواست می کنم تا با خرد جمعی متخصصین این حوزه در پی تسهیل فعالیت شرکت های نوپا و همچنین سرمایه گذاران این حوزه باشید. اگر قانونگذاری صحیح صورت بگیرد قطعا باعث از بین رفتن کلاهبرداری های متعدد و به نفع همه فعالین این حوزه خواهد شد.
و در نهایت از تمام علاقمندان و حتی منتقدان این حوزه درخواست می کنم تا با ذهنی باز به آموزش در این حوزه بپردازند چرا که بدون تردید آینده به شکل های مختلفی به صنعت بلاکچین گره خورده و تمام شرکت های غول تکنولوژی در راه پیوستن به این تکنولوژی بی بدیل هستند.
نظر شما