بازار؛ گروه بین الملل: کشورهای اروپایی عضو برجام موسوم به تروئیکای اروپایی روز جمعه در بیانیه‌ای نوشتند، مذاکرات وین در حال رسیدن به مراحل پایانی است. به نوشته خبرگزاری «رویترز»، در بیانیه مشترک فرانسه، آلمان و انگلیس آمده است: «ماه ژانویه فشرده‌ترین دوره از این مذاکرات تا به زمان حال بوده است».
این بیانیه می‌افزاید: «همه این را می‌دانند که در حال رسیدن به مرحله نهایی هستیم که نیازمند اتخاذ تصمیمات سیاسی است. از این رو مذاکره‌کنندگان برای رایزنی به پایتخت‌های خود برمی‌گردند».
«انریکه مورا» هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات وین نیز در پیام توئیتری مشابهی ضمن اعلام تنفس در دور هشتم مذاکرات رفع تحریمهای ایران نوشت: «شرکت‌کنندگان در مذاکرات برای رایزنی و دریافت دستورالعمل‌ها به پایتخت‌های خود رفته و هفته آینده بازمی‌گردند. اکنون زمان اتخاذ تصمیمات سیاسی است. سفر همگی شرکت‌کنندگان به سلامت».
در همین خصوص یک منبع مطلع به خبرگزاری فارس گفته است که با توجه به اهمیت موضوعات باقیمانده و لزوم اتخاذ تصمیمات سیاسی، براساس تفاهم صورت گرفته هیأت‌ها
برای مشورت و رایزنی به پایتخت‌ها مراجعت می‌کنند و بعد از این وقفه یک هفته‌ای، مذاکرات از سر گرفته خواهد شد.
این منبع با بیان اینکه روند گفت‌وگوها در مجموع سازنده و رو به جلو بوده، اظهار داشته است: اگر طرف‌های مقابل پس از بازگشت از پایتخت‌ها تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، امکان حرکت سریع‌تر به سمت توافق وجود دارد.
از سوی دیگر شاهد رسانه ای شدن جدایی «ریچارد نفیو» طراح تحریمهای ایران از تیم مذاکرات هسته ای آمریکا بودیم. برخی رسانه ای کردن این موضوع را برای فشار به دولت بایدن برای ممانعت از حصول به توافق هسته ای ارزیابی کرده اند.
خبرنگار بازار در گفتگو با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می آید.
«رئوف» مشاور پیشین هسته ای هیات کانادا و در حال حاضر رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم(سیپری) است.
*اخیرا اخباری در خصوص تغییر در تیم مذاکرات هسته ای آمریکا منتشر شده است و «ریچارد نفیو» که از او به عنوان طراح تحریمهای آمریکا یاد می شود از این تیم جدا شده است. برخی این تغییر را سیگنال مثبت به ایران می دانند. نظر شما چیست؟
ریچارد نفیو، مسئول اصلی آمریکا در سیاست تحریمهای آمریکا علیه ایران است و حتی کتابی با عنوان «هنر تحریمها» در این باره نوشت و معتقد است که تحریمهای آمریکا باعث سوق دادن ایران در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ به برجام شد، اما او نیز بعداً اعتراف می‌کند که سیاست تحریمی ایالات متحده علیه ایران شکست خورد زیرا ایران راه‌هایی برای دور زدن تحریمها پیدا کرده است، حتی اگر هزینه‌های اقتصادی زیادی بپردازد. خروج او به احتمال توافق در وین در مورد کاهش تحریم ها کمک خواهد کرد.
*اگر فرض کنیم که این تغییرات سیگنال مثبت به ایران است آیا دولت بایدن قادر خواهد بود در صورت توافق از تبعات حملات جمهوری خواهان و مخالفان برجام در امان باشد؟ آیا اقداماتی برای از بین بردن توافق در کنگره صورت نخواهد گرفت؟
ریاست جمهوری بایدن در عرصه داخلی و همچنین در سطح بین المللی شکست خورده است، به همین دلیل است که پس از شکست و عقب نشینی از افغانستان، بایدن بلافاصله به تهدید حمله روسیه به اوکراین دست زد و بحرانی را برای تقویت جایگاه خود ایجاد کرد. با بوریس جانسون در حال تکرار کارت بازی است که بوش- بلر در سال ۲۰۰۳ برای ایجاد بحران در عراق ایجاد کردند. بایدن و جانسون هر دو در داخل کشورهای خود ضعیف هستند. متأسفانه کنگره تحت تأثیر کامل مسیحیان محافظه کار و لابی اسراییل و اهریمن سازی روسیه و ایران برای حوزه های داخلی آنها خوب است. هر توافقی که در وین حاصل شود در واشنگتن هم از چپ و هم از راست مورد حمله قرار خواهد گرفت.
*ایران اخیرا اعلام کرده در صورتی که تحریمها رفع شود ایران حاضر به مذاکره مستقیم با آمریکا در خصوص مسائل هسته ای است. این در حالی است که آمریکا نیز خواهان گفتگوی مستقیم با ایران پیش از این شده بود. اقدام ایران در مقطع کنونی آیا منجر به افزایش احتمال توافق خواهد شد؟
برخلاف سال ۲۰۱۵ که هیئت‌های ایران و آمریکا توسط دیپلمات‌های با تجربه ظریف و کری و صالحی و مونیز از مقامات باتجربه و از نظر فنی خبره هسته‌ای رهبری می‌شدند حالا تجربه کم است و ظریف و صالحی هم فهمیدند که چگونه با آمریکایی ها برخورد کنند. حالا تیم ها فرق کرده اند، تیم آمریکا بی تجربه و ایدئولوژیک است و تیم ایران هم ایدئولوژیک و بی تجربه در مذاکرات هسته ای است. اما گفتگوهای سیاسی و فنی مستقیم مفید خواهد بود.
*وزیر خارجه قطر سفری به ایران داشت و به آمریکا نیر سفر خواهد کرد. آیا این سفر حامل پیامی در خصوص توافق هسته ای است؟
قطر ممکن است سعی کند پل ساز باشد زیرا سیاست خارجی و منافع استراتژیک آن با دیگر کشورهای خلیج فارس متفاوت است و میزبان یک پایگاه نظامی عظیم ایالات متحده است. اما من تردید دارم که قطر بتواند یک بازیگر تأثیرگذار باشد.
*در حالی چندی پیش «جیک سالیوان» در دیدار با مقامات اسرائیلی موضوع توافق موقت با ایران را مطرح کرد و «برت مک گرک» هماهنگ کننده امور خاورمیانه کاخ سفید گفت که ایران و آمریکا در آستانه یک توافق احتمالی برای بازگشت به برجام هستند و دولت بایدن همچنان بر بازگرداندن توافق هسته ای متمرکز است و علاقه ای به توافق موقت «کمتر در ازای کمتر» ندارد. دلیل تمرکز دولت بایدن بر احیای کامل برجام به جای توافق موقت چیست(ایران نیز هر گونه توافق موقت را رد کرده بود)؟
تیم بایدن متاثر از سناریوی شکست است و از این رو برای اهداف داخلی و اسرائیلی مایل است به برجام ۲۰۱۵ برود و ایران نیز با شرایطی پیشنهاد داده است. اما اکنون رفتن به برجام ۲۰۱۵ برای ایران بسیار دشوار خواهد بود، زیرا باید سانتریفیوژهای پیشرفته را از بین ببرد و این امر در ایران برای محافظه کاران نامطلوب خواهد بود. موضوع غرامت خسارت تحریم ها نیز دشوار است و برای ایران برای فروش بیشتر نفت نیاز به تغییر در سهمیه‌های اوپک است که با توجه به اثرات کند اقتصاد جهانی بر کشورهای اوپک، در مقابل آن مقاومت می‌شود. اما اگر قیمت نفت به ۹۰ دلار و بالاتر برسد، ممکن است برای اوپک آسان‌تر باشد که سهمیه‌های صادرات نفت را تعدیل کند. ایران به همکاری با چین و روسیه برای تبدیل شدن به یک صادرکننده گاز( و نه اینکه گازهای فلر خودش را بسوزاند) نیاز دارد.
نظر شما