همه اعضا بر احیای کامل برجام اتفاق نظر دارند| سفر وزیر خارجه قطرجهت میانجیگری بین ایران و آمریکا

بازار؛ گروه بین الملل: کشورهای اروپایی عضو برجام موسوم به تروئیکای اروپایی روز جمعه در بیانیه‌ای نوشتند، مذاکرات وین در حال رسیدن به مراحل پایانی است. به نوشته خبرگزاری «رویترز»، در بیانیه مشترک فرانسه، آلمان و انگلیس آمده است:‌ «ماه ژانویه فشرده‌ترین دوره از این مذاکرات تا به زمان حال بوده است».

این بیانیه می‌افزاید: «همه این را می‌دانند که در حال رسیدن به مرحله نهایی هستیم که نیازمند اتخاذ تصمیمات سیاسی است. از این رو مذاکره‌کنندگان برای رایزنی به پایتخت‌های خود برمی‌گردند».

«انریکه مورا» هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات وین نیز در پیام توئیتری مشابهی ضمن اعلام تنفس در دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌های ایران نوشت: «شرکت‌کنندگان در مذاکرات برای رایزنی و دریافت دستورالعمل‌ها به پایتخت‌های خود رفته و هفته آینده بازمی‌گردند. اکنون زمان اتخاذ تصمیمات سیاسی است. سفر همگی شرکت‌کنندگان به سلامت».

در همین خصوص یک منبع مطلع به خبرگزاری فارس گفته است که با توجه به اهمیت موضوعات باقیمانده و لزوم اتخاذ تصمیمات سیاسی، براساس تفاهم صورت گرفته هیأت‌ها
برای مشورت و رایزنی به پایتخت‌ها مراجعت می‌کنند و بعد از این وقفه یک هفته‌ای، مذاکرات از سر گرفته خواهد شد.

این منبع با بیان این‌که روند گفت‌وگوها در مجموع سازنده و رو به جلو بوده، اظهار داشته است: اگر طرف‌های مقابل پس از بازگشت از پایتخت‌ها تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، امکان حرکت سریع‌تر به سمت توافق وجود دارد.

از سوی دیگر شاهد رسانه ای شدن جدایی «ریچارد نفیو» طراح تحریمهای ایران از تیم مذاکرات هسته ای آمریکا بودیم. برخی رسانه ای کردن این موضوع را برای فشار به دولت بایدن برای ممانعت از حصول به توافق هسته ای ارزیابی کرده اند.

درباره این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با «مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه انجام داده که در ادامه آمده است. «فینو» در حال حاضر مدیر بخش عدم اشاعه در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) است.

*اخیرا اخباری در خصوص تغییر در تیم مذاکرات هسته ای آمریکا منتشر شده است و «ریچارد نفیو» که از او به عنوان طراح تحریمهای آمریکا یاد می شود از این تیم جدا شده است. برخی این تغییر را سیگنال مثبت به ایران می دانند. نظر شما چیست؟
این درست است که در تیم مذاکره کننده آمریکا تفاوت در دیدگاه ها و استراتژی ها وجود داشت. برخی افراد، مانند ریچارد نفیو، در دسامبر گذشته، زمانی که هیئت ایرانی خواسته‌های جدیدی را ارائه کرد، در نظر گرفتند که تنها راه نجات برجام، یک توافق موقت و کمتر جاه‌طلبانه است. برعکس، رهبران تیم تصمیم گرفتند که هدف از احیای کامل، به معنای کاهش کامل تحریم‌ها در برابر پایبندی کامل ایران، مؤثرتر باشد. این رویکرد، که توسط همه طرفهای دیگر نیز اتخاذ شده است، در واقع بهترین رویکرد است.

*اگر فرض کنیم که این تغییرات سیگنال مثبت به ایران است آیا دولت بایدن قادر خواهد بود در صورت توافق از تبعات حملات جمهوری خواهان و مخالفان برجام در امان باشد؟ آیا اقداماتی برای از بین بردن توافق در کنگره صورت نخواهد گرفت؟
بدیهی است که مخالفان برجام حرف آخر خود را نگفته اند و احتمالاً از همه ابزارهای موجود برای ایجاد موانع برای اجرای آن استفاده خواهند کرد. اما از آنجایی که برجام یک معاهده قانونی الزام آور نیست، سنای ایالات متحده مجبور نیست تصویب آن را تایید کند. بایدن از اختیارات خود برای لغو تمامی تحریم هایی که می تواند بدون موافقت کنگره بردارد استفاده خواهد کرد.

*ایران اخیرا اعلام کرده در صورتی که تحریمها رفع شود ایران حاضر به مذاکره مستقیم با آمریکا در خصوص مسائل هسته ای است. این در حالی است که آمریکا نیز خواهان گفتگوی مستقیم با ایران پیش از این شده بود. اقدام ایران در مقطع کنونی آیا منجر به افزایش احتمال توافق خواهد شد؟
گفتگوهای مستقیم بین ایالات متحده و ایران در تسهیل پذیرش برجام در سال ۲۰۱۵ مؤثر بود. مطمئناً مسائلی در مذاکرات پایانی وجود دارد که مستلزم بحث و مذاکره دوجانبه است. در این مرحله، تصور مذاکرات رسمی دشوار است، بنابراین تا زمان اعلام توافق باید مخفی بماند.

*وزیر خارجه قطر سفری به ایران داشت و به آمریکا نیر سفر خواهد کرد. آیا این سفر حامل پیامی در خصوص توافق هسته ای است؟
ظاهراً قطر موافقت کرد که میان آمریکا و ایران در مورد اقدامات موازی اعتمادسازی مانند آزادی زندانیان و همچنین جنبه‌های مالی رفع تحریم‌ها میانجیگری کند.

*در حالی چندی پیش «جیک سالیوان» در دیدار با مقامات اسرائیلی موضوع توافق موقت با ایران را مطرح کرد و «برت مک گرک» هماهنگ کننده امور خاورمیانه کاخ سفید گفت که ایران و آمریکا در آستانه یک توافق احتمالی برای بازگشت به برجام هستند و دولت بایدن همچنان بر بازگرداندن توافق هسته ای متمرکز است و علاقه ای به توافق موقت «کمتر در ازای کمتر» ندارد. دلیل تمرکز دولت بایدن بر احیای کامل برجام به جای توافق موقت چیست(ایران نیز هر گونه توافق موقت را رد کرده بود)؟
رضایت به توافق «کمتر برای کمتر» قطعاً به نفع هیچ‌کس نیست: ایران همچنان از تحریم‌ها رنج می‌برد و جامعه بین‌المللی همچنان نگران برخی از جنبه‌های برنامه هسته‌ای ایران است. هدف گذاری برای احیای کامل برجام نه تنها مؤثرتر است، بلکه آینده مفاد محدودیت زمانی در توافق («بندهای غروب») را نیز پیش بینی می کند. به همین دلیل است که این بخش پایانی مذاکرات ممکن است چالش برانگیز باشد.