به گزارش بازار، امیر کرمانی، کارشناس مسائل اقتصادی طی یادداشتی پیرامون وضعیت معیشتی دهک های پایین جامعه نوشت: بعضی وقت‌ها یک نمودار بیشتر از هزاران مطلب با آدم صحبت می‌کند. این نمودار مخارج‌کل سرانه‌ی ماهانه‌ی سه دهک پایین شهری (خط آبی – محور چپ) و سه دهک بالای شهری (خط‌چین قرمز – محور سمت راست) در سی سال پس از جنگ و به قیمت‌های ثابت سال ۹۷ را نشان می‌دهد.
مثلا این نمودار نشان می‌دهد که اوج مصرف سه دهک بالایی در سال ۸۶ (بیش از ۱۲ سال پیش) بود و مقدارش حدود دو میلیون و سیصد هزار تومان (به قیمت ثابت سال ۹۷) در ماه بازای هر نفر بوده.
چند مشاهده راجع به این نمودار بسیار مهم است:
سال‌های بین ۷۵ تا ۸۵ آخرین دهه‌ای بود که کشور عزیزمان هم از یک رشد نسبتا پایدار برخوردار بود و هم مصرف طبقه‌ی بالای شهری و طبقه‌ی آسیب پذیرتقریبا به یک مقدار رشد کرد. به عبارتی سال‌هایی بود با رشد نسبتا پایدار بدون کاهش یا افزایش جدی نابرابری.
از سال ۸۵ به بعد دیگر رشد اقتصادی پایداری نداشتیم و چه سه دهک بالایی و چه قشر آسیب‌پذیر وضعیت‌شان نسبت به سال‌های ۸۶ و ۸۷ بدتر شده. این در حالی است که اگر روند سال‌های ۷۶ تا ۸۴ در طی این سال‌ها ادامه پیدا کرده بود، در سال ۹۸ میزان مصرف هر دو گروه باید در حدود دو برابر مصرفشان در سال ۸۶ بود.
اما نکته‌ی جالب‌تر تفاوت رشد مصرف سه دهک بالای شهری و سه دهک پایین شهری در طول سال‌های آقای احمدی‌نژاد (مخصوصا دور دوم) و در طول دوره‌ی آقای روحانی (علی‌الخصوص دوره‌ی بعد از برجام) است.
در دوره‌ی دوم آقای احمدی‌نژاد، علی‌رغم رشد منفی اقتصاد و تکانه‌های ناشی از تحریم‌ها، معیشت سه دهک پایین شهری به مدد یارانه‌های نقدی افت چندانی نکرد. این در حالی است که مصرف سه دهک بالای شهری در انتهای دوره‌ی ایشان حدود ۲۵ درصد نسبت به سال ۸۶ افت کرد.
در مقابل در دوره‌ی آقای روحانی (وعلی الخصوص در سال پس از برجام) معیشت سه دهک بالا رشد حدود ۱۵% را تجربه کرد اما معیشت سه دهک پایین بهبود خاصی نیافت.
علاوه بر این، داده‌های سال ۹۷ (اولین سال پس از بازگشت تحریم‌های ظالمانه) نشان می‌دهد که معیشت سه دهک پایین از اتفاقات سال ۹۷ آسیب بیشتری دید. حدس قوی من این است که وقتی داده‌های سال ۹۸ در دسترس قرار بگیرند خواهیم دید که در سال ۹۸ هم معیشت اقشار ضعیف افت بسیار بیشتری داشته است.
اتفاقات خواسته و ناخواسته‌ی سال‌های اخیر کام همه‌ی ما را تلخ کرده است و فرصت‌های اصلاح فراوانی را اتلاف کرد. قطعا حال هیچ یک از گروه‌های درآمدی ما خوب نیست.
بیش از دوازده سال است که به دلیل آسیب جدی به بنیان‌های کارشناسی و نهادهای تخصصی و تحریم‌های به غایت ظالمانه دیگر رشد اقتصادی پایدار را تجربه نکرده‌ایم. اما امروز ترس ما از گسست اجتماعی است.
آقای روحانی لطفا در این شرایط تامین حداقل معیشت آحاد جامعه را بر هر سیاست حمایتی دیگری اولویت بدهید.
آقای روحانی تامین حداقل معیشت آحاد جامعه با ترکیبی از اعتبار به قشر نسبتا وسیعی از خانوارها و پرداخت‌های مستقیم به اقشار آسیب‌دیده کاملا ممکن است.
آقای روحانی قشر آسیب‌پذیر ما در آستانه‌ی خرد شدن است. متاسفانه در شش سال اخیر این قشر بیشترین آسیب را دیده و اقتصاد ما بیشترین بدهکاری را به این قشر دارد.
لطفا تا زمانی که از تامین حداقل معیشت آحاد جامعه (علی الخصوص اقشار آسیب پذیر) مطمئن نشده‌اید دست به هیچ سیاست حمایتی دیگری نزنید.
علی الخصوص اگر آن کار توزیع وام بدون وثیقه‌ی مناسب با نرخ ترجیحی به ده رسته‌ی دلبخواهانه و غیر جامع و مانع از طریق نظام بانکی با کاستی‌های موجود باشد. شما شاید با ده رسته و ۷۵ ه م ت شروع کنید اما شک نکنید با این کار مسابقه‌ی آسیب‌دیدگی در اقتصاد راه می‌اندازید و در نهایت مجبور می‌شوید به ده‌ها رسته‌ی دیگر هم وام ترجیحی بدهید. در نهایت هم علاوه بر مشکل بیکاری و رشد منفی، مشکل معوقات بانکی را هم تشدید می‌کنید.
نظر شما