چرا جامعه ایران کاهش ارتفاع تورم در ۳ ماه گذشته را حس نمی کند!؟

عباس علوی راد: طرح مسئله: گزارش های مرکز آمار ایران از وضعیت انواع نرخ های تورمی نشان می دهد روند این نرخ ها در سه ماهه مهر، آبان و آذر ۱۴۰۰ نسبت به ماه های قبل آن معکوس و با شیب کاملاً ملایم رو به کاهش بوده است.

با این همه جامعه ایران شامل عموم مردم که از مسائل فنی و محاسباتی تورم مطلع نیستند و حتی برخی متخصصان اقتصادی نیز کاهش ملایم و مستمر تورم در سه ماهه اخیر را حس نمی کنند.

پرسش های اصلی اینها هستند: آمارها غیر واقعی هستند؟ دولت برای کاهش تورم تلاش نکرده است؟ یا اینکه هیچ‌ کدام و ما نیازمند نگاه به موضوع تورم فعلی اقتصاد ایران از دریچه ای دیگر هستیم؟

نگاه اول: نرخ های تورم هنوز خیلی بالا است. درست است که نرخ های تورمی در سه ماه اخیر به طور ملایم کاهش یافته است، لیکن در پایان آذر ۱۴۰۰ نرخ تورم ماهانه، نقطه ای و دوازده ماهه به ترتیب ۱/۷، ۳۵/۲ و ۴۳/۴ درصد است. پس کاهش ملایم تورم نه دلیل بر کاهش قیمت ها است نه مخرب بودن نرخ های تورمی فعلی را نفی می کند.

نگاه دوم: تحولات نرخ های تورم در سه ماهه اخیر مهم و متفاوت با ماه های قبل است: نرخ تورم ماهانه مستمر در سه ماه اخیر کاهش یافته است. تورم نقطه ای به کمترین مقدار در ۱۵ ماهه اخیر رسیده است. علاوه بر این نرخ تورم دوازده ماهه نیز مستمر کاهش یافته است. با این همه تحولات مثبت هنوز ناکافی و برای تعدیل انتظارات تورمی زمان بیشتری لازم دارد.

نگاه سوم: نگرش ضد تورمی رئیس جمهور و دولت سیزدهم مشخص است: در سه ماه اخیر نگرش ضد تورمی دولت سیزدهم در حوزه کاهش رشد هر چند ملایم پایه پولی، تامین مالی کسری بودجه شدید سال ۱۴۰۰ به شیوه های کمتر تورم زا و تدوین لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ مبتنی بر آثار تورمی کمتر کاملاً مشهود است.

اگر از سه زوایه فوق به تحولات تورم در سه ماهه اخیر نگاه کنیم تردیدها به آمارهای رسمی کشور پیرامون تورم بر طرف خواهد شد. از سوی دیگر تلاش های دولت سیزدهم برای مقابله با تورم قابل پذیرش خواهد بود. علاوه بر این حس نکردن کاهش فشارهای تورمی از سوی مردم قابل درک و محترم شمرده خواهد شد.

به باور نگارنده کنترل و کاهش تورم در شرایط فعلی اقتصاد ایران نسخه تهاجمی نداشته و فرود آرام تورمی محتمل ترین نسخه برای مقابله با تورم خواهد بود. اگر سیاست های ضد تورمی دولت سیزدهم استمرار داشته باشد، تعدیل انتظارات تورمی هم شدت گرفته و کاهش ارتفاع تورم محسوس تر و ملموس تر خواهد شد.