بازار؛ گروه استان ها: فرش دستباف همدان دارای قدمت تاریخی بالایی بوده و بسیاری از پادشاهان ایرانی آن را به عنوان هدیه به سران کشورهای دیگر اعطا می کرده‌اند.
آمار گویای آن است که در استان همدان تعداد ۴۵ تا ۵۰ هزار نفر در عرصه فرش به عنوان بافنده فعالیت دارند که از این تعداد ۱۵ هزار نفر دارای بیمه تامین اجتماعی هستند؛ بافندگانی که نه تنها در مسیر اشتغالزایی و کسب درآمد در این عرصه نگاهشان به دار قالی و نخ های رنگارنگ است، بلکه هویت را زنده نگه می دارند.
این روزها شهرستان های نهاوند و کبودرآهنگ بیشترین تعداد بافنده فرش را در سطح استان همدان به خود اختصاص داده اند
طبق آنچه در بررسی ها به آن رسیده ایم این روزها شهرستان های نهاوند و کبودرآهنگ بیشترین تعداد بافنده فرش را در سطح استان همدان به خود اختصاص داده اند.
خردادماه سال جاری در کمیته فرش استان همدان که با حضور رئیس مرکز ملی فرش کشور برگزار شد، رئیس سازمان صمت همدان با بیان اینکه سال ۹۹ چهار برند بین‌المللی فرش استان همدان ثبت شد و ثبت سه برند دیگر را در دستور کار قرار داده ایم و امیدواریم تا پایان سال ثبت بین‌المللی شوند، افزود: در حال حاضر ۵۰ هزار بافنده فرش و ۱۶ هزار بیمه شده در استان وجود دارد که تاکنون ۲۲ هزار کارت برای این افراد صادر شده است.
حمیدرضا متین با بیان اینکه ۱۷ هزار نفر بافنده نیز به ما مراجعه نکردند و به صورت خانگی کار خود را انجام می‌دهند، اضافه کرد: ۱۵۰ واحد پشتیبان و سه مجتمع تولیدی دارای مجوز، یک اتحادیه استانی، هفت اتحادیه فراگیر و یک انجمن فرش در استان همدان داریم.
از سویی زمزمه های ایجاد خوشه فرش و برداشتن گام هایی در این عرصه نیز به گوش می رسد؛ اما آیا توانسته ایم آنطور که بایسته و شایسته است در این عرصه گام برداریم یا خیر؟
تمامی فرش های بافته شده در همدان بازار فروش دارند
در این راستا پای صحبت های مسولان نشستیم که رئیس اداره فرش سازمان صمت استان همدان در این خصوص مطرح کرد: باید هزینه ها در عرصه فرش را کاهش دهیم تا بافت فرش به صرفه باشد بدین ترتیب، کار را به خانه ها برده ایم.
آقایار فراشی با بیان اینکه در حال حاضر هر فرشی که بافته می شود، خریدار دارد؛ اظهار کرد: سعی شده اثر تحریم ها در این عرصه را کاهش دهیم بدین ترتیب، بافت فرش را با سلیقه داخلی همخوان کرده ایم.
وی با اشاره به اینکه فرش ها در همدان به قصد صادرات و مصرف داخلی وارد عرصه تولید می شوند، گفت: در برخی از شهرستان ها مانند فامنین که سابقه فرش بافی در آن وجود نداشت نیز سعی شده گسترش فرش بافی را پیش ببریم.
فراشی ادامه داد: هم اکنون شاهد گسترش فرش بافی در شهرستان رزن نیز هستیم به نوعی که با ورود یک سرمایه گذار به این حوزه، می توان گفت این شهرستان در حال تبدیل شدن به یک قطب در این عرصه است.
رئیس اداره فرش سازمان صمت استان همدان به ایجاد انجمن طراحان فرش در استان همدان اشاره کرد و افزود: با این روند سعی داریم طراحان و نقاشان فرش دستباف را گرد هم آورده و همه نقشه ها را وارد دنیای مجازی کنیم.
تعاونی های فرش در استان همدان در مسیر تعطیلی بوده و حتی از بین رفته اند
وی با اشاره به اینکه تعاونی های فرش در استان در مسیر تعطیلی بوده و حتی از بین رفته بودند، گفت: در سال جاری موفق شدیم اعتبار ارزان قیمت با سود چهار درصد را برای تولیدکنندگان فرش به میزان بالغ بر ۱۵ میلیارد تومان جذب کنیم.
فراشی عنوان کرد: شورای مزد نیز در استان همدان به صورت ابتکاری ایجاد شده است.
رئیس شعبه همدان شرکت سهامی فرش ایران نیز در خصوص وضعیت فرش همدان با بیان اینکه فرش همدان ۹۵ سال پیش وجود خارجی نداشت، عنوان کرد: فرش همدان از بدو تولد آن کُند بافت و متفاوت از نیشابور، نایین، خراسان و غیره است.
مهدی ایزدی با اشاره اینکه وضعیت همدان در زمینه فرش روستایی متفاوت بود، گفت: همدان مرکز فرش متوسط قیمت ایران بود که ۹۵ درصد فرش های آن از مبادی صادراتی خارج می شد.
وی با تصریح بر اینکه فرش همدان پشت درهای بسته است، اظهار کرد: اگرچه چین به این حوزه ورود پیدا کرد اما هم اکنون دیگر وجود خارجی ندارد و ما حتی به چین صادرات داریم اما به راستی شاهدیم که فرش همدان پشت درهای بسته مانده است.
این طراح فرش با بیان اینکه فرش همدان زنانه بافت بوده و به نوعی شغل فرعی محسوب می شود؛ گفت: این روند از قدیم وجود داشته به همین دلیل هیچ وقت روی آن تاکیدی نبوده است.
شاید این ذهنیت برای بسیاری ایجاد شده که فرش همدان مرده، فرش همدان نمود دارد ولی این روند کمرنگ شده است
ایزدی با بیان اینکه شاید این ذهنیت برای بسیاری ایجاد شده که فرش همدان مرده است، اما فرش همدان نمود دارد ولی این روند کمرنگ شده، گفت: فرهنگی ایجاد شده که فرش تبریز از فرش همدان بهتر است بدین ترتیب، تمایل برای خرید فرش همدان کاهش یافته است، از سویی، تغییر فرهنگ و عدم تمایل دختران به قالیبافی و ازسویی عدم به صرفه بودن فرش بافی را می توان در روند کمرنگ شدن فرش همدان موثر دانست.
عضو شورای مزد استان همدان در ادامه صحبت های خود مطرح کرد: فرش همدان نمرده است اما حمایت می خواهد.
ایزدی با بیان اینکه در حال حاضر فرش ۶ متری به قیمتی بالغ بر ۶۰ میلیون تومان به فروش می رسد، عنوان کرد: فرش به قیمت واقعی خود در حال نزدیک شدن است اما در این مسیر نیاز به همکاری همه جانبه داریم چراکه یک مجموعه نمی تواند در مسیر به روز کردن نقشه ها به تنهایی پیش رود.
و اما مشکلی به نام بیمه
در ادامه یکی از بانوان قالیباف همدانی با بیان اینکه سال ۸ مدرک قالیبافی ام را گرفته ام، عنوان کرد: همان سال هم خودم را بیمه کردم اما متاسفانه زمانی که از ایلام به همدان آمدم، مطرح شد که پرونده ات گم شده است.
خانم ترکمان با اشاره به اینکه بیمه ام به دلیل این مشکل قطع شده بود و فعلاً به دنبال آن هستم که مشکل بیمه ام حل شود، خاطرنشان کرد: فرش های بافت ازندریان و بیجارم را در خانه دارم و فرش ذرع و نیم ذرع نیز بافته ام.
به این حرفه به عنوان شغل و منبع درآمد خانواده ام نگاه می کنم
این بانوی بافنده در ادامه صحبت های خود مطرح کرد: به این حرفه به عنوان شغل و منبع درآمد خانواده ام نگاه می کنم و هم اکنون در کنار من، همسرم و یکی از پسرهایم در این عرصه فعالیت دارند.
صنعت فرش همدان، این روزها می تواند با احیای طرح و نقشه، ایجاد مشوق برای بافندگان و البته زنده نگه داشتن هویت خود به حیاتش ادامه داده و روند صادراتی را دنبال کند اما این مسیر، نیازمند رفوگری است.
توجه به موضوع تولید قالی های دستباف از حمایت برای تهیه مواد اولیه گرفته تا ایجاد مشوق برای ورود افراد به این عرصه آغاز می شود و در بحث های مرتبط با فروش و صادرات به بازارپسندی ها ختم می شود.
در حال حاضر اگر فرش های دستباف دیگر شهرها مانند تبریز اقبال بیشتری دارند، به سبب تغییراتی است که در طرح و نقشه ها وارد شده است؛ تغییراتی که نه تنها اصالت این نقشه ها را حفظ کرده است بلکه توانسته با نگاه به بازارهای هدف و مخاطب به روز شده و اشتغال، درآمدزایی، ارتقای سطح تولید، ارزش آفرینی، ارزآوری و صادرات را به خود گره بزند.
با این حال، امید است تا در استان همدان نیز به این مسیر و زنجیره تولید توجه و با مشوق هایی شاهد ورود دوباره افراد به هنرصنعت قالی بافی و احیای آن باشیم.
نظر شما