اعظم محبی؛ بازار: با توسعه شهرنشینی و صنعتی شدن جوامع دست اندازی و تخریب منابع طبیعی و جنگل‌ها افزایش یافته است. تخریب رستنی ها، تغییر کاربری، برداشت غیرمجاز درختان و غیره از جمله چالش هایی است که سبب شده سطح جنگل‌ها کاهش یابد در گلستان هم سالیان اخیر تعدی و تجاوز به جنگل ها سبب کاهش سطح زیستگاه‌های ارزشمند شده به همین دلیل مدیران و متولیان مدیریت منابع طبیعی تلاش می‌کنند تا با راهکارهای عملی سبب حفظ مساحت جنگل ها شوند.
درختکاری و زراعت چوب از جمله روش های غالب طی سال های اخیر است که توانسته اثرات برخی از دست اندازی ها را جبران کنند. به گفته مسئولان، درختکاری و زراعت چوب سبب شده تا طی سه دهه گذشته عرصه‌های جنگلی گلستان از ۳۸۵ هزار هکتار به حدود ۴۷۰ هزار هکتار برسد. طرح زراعت چوب به صورت جدی از سال ۹۷ در گلستان آغاز شده اما اجرای آن با چالش‌ها و مشکلاتی روبرو است که باید این موانع آسیب شناسی و برطرف شود.
عدم آگاهی مردم نسبت به طرح، عدم حمایت سخت‌افزاری و تجهیزاتی از فعالان این بخش در کنار برخی تصمیمات غلط کارشناسی در خصوص انتخاب گونه ها از جمله دغدغه های فعالان این بخش است که باید اصلاح و بازبینی شود حجم بالای نیاز کشور به چوب و فرآورده های چوبی ضرورت حمایت از مقوله زراعت چوب را دو چندان می کند و با رونق این طرح می توان بخشی از نیاز کشور را در داخل تامین و از خروج ارز در شرایط تحریم جلوگیری کرد لذا لازم است برای رسیدن به برنامه پیش بینی شده و سهم گلستان، تلاش جدی انجام شود.
انتخاب گونه‌های سازگار با منطقه
یک کارشناس منابع طبیعی در خصوص طرح زراعت چوب به خبرنگار بازار با بیان اینکه کشت درختان غیرمثمر در قالب زراعت چوب از جمله موفق ترین روش های توسعه فضای سبز و جنگل در جهان محسوب می‌شود که می تواند علاوه بر ایجاد درآمد، نیاز کشور را هم برطرف کند، می گوید: در این روش سازمان دولتی با ترسیم ساز و کارهای تشویقی و لحاظ کردن حمایت‌های مالی مبادرت به توسعه عرصه های مشجر در زمین های زراعی و فقیر می کند.
مهم ترین موضوعی که باید در زراعت چوب به آن توجه کرد مقوله سازگاری گونه انتخابی با وضعیت بافت خاک و اقلیم منطقه است
قاسم آذریان با بیان اینکه مهم ترین موضوعی که باید در زراعت چوب به آن توجه کرد مقوله سازگاری گونه انتخابی با وضعیت بافت خاک و اقلیم منطقه است، افزود: تغییرات اقلیمی طی سال های اخیر و گسترش روزهای خشک و کم آب را رقم زده است لیکن باید گونه ای انتخاب شود که در برابر تنش های آبی مقاوم بوده تا در صورت طولانی شدن بازه زمانی خشکسالی به پروسه پرورش نهال ها در زراعت چوب آسیب نرسد.
وی با بیان اینکه انتخاب واریته‌های مناسب درختان که در برابر آفات و بیماری ها مقاومت بالایی داشته باشد هم باید مورد توجه کشاورزان قرار گیرد، افزود: تسهیلات فعلی جواب گوی مخارج کشت و زراعت چوب نیست و ضرورت دارد تا دولت های مشوق های مالی بیشتری برای فعالان این بخش پیش‌بینی کند لذا با توجه به شرایط اقلیمی، توسعه زراعت چوب در کشور بسیار ضروری به نظر می‌رسد تا علاوه بر اشتغالزایی برخی از خسارات به جنگل ها را جبران کند.
اجرای زراعت چوب در ۱۱۰۰ هکتار از اراضی گلستان
سال گذشته سهم گلستان در زراعت چوب بیش از دو هزار هکتار بود اما در سال جاری این رقم کاهش یافته است. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان به خبرنگار بازار با بیان اینکه براساس ابلاغ سازمان جنگل ها سطح مصوب اجرای زراعت چوب در گلستان هزار و ۱۰۰ هکتار است، گفت: در سال جاری اجرای طرح زراعت چوب در چهار شهرستان آق قلا، کردکوی، گنبدکاووس و مراوه تپه اجرا می شود
عبدالرحیم لطفی با بیان اینکه ۱۵ طرح تاکنون تهیه شده که از این تعداد ۹ طرح به تصویب کمیته فنی اداره کل رسیده است که شش طرح آن در مرحله برگزاری مزایده و چهار طرح هم در مرحله انعقاد قرارداد است، ابراز داشت: با زراعت چوب می توان از راه قانونی و بدون هرگونه تخلف، درآمدزایی داشت، همچنین چوب مورد نیاز بازار را تامین و برای چندین نفر هم اشتغالزایی کرد. اگر به موضوع زراعت چوب توجه کافی نشود با کمبود مواد سلولزی در آینده مواجه خواهیم شد لذا برای حفظ اکوسیستم مناطق مختلف درختکاری باید توسعه یابد
اجرای طرح زراعت چوب از سال ۹۷
رئیس اداره جنگل کاری، پارک ها و ذخیره گاه های جنگلی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان هم به خبرنگار بازار گفت: برای این که بتوانیم نیاز چوبی خود را بعد از طرح تنفس جنگل ها تأمین کنیم، طرح زراعت چوب به صورت جدی از سال ۹۷ در گلستان آغاز شد.
۱۵ طرح تاکنون تهیه شده که از این تعداد ۹ طرح به تصویب کمیته فنی اداره کل رسیده است
علی اصغر نیکویی با بیان اینکه این کار به دو صورت انجام می شود نخست این که این طرح در زمین های شخصی کشاورزی توسط مردم اجرا شده و ما از آن ها حمایت می کنیم و دیگر واگذاری مستثنیات و منابع ملی به مردم با قرارداد ۱۵ ساله است، افزود: این افراد از تسهیلات ارزان قیمت با تنفس بالا، نهال رایگان و سایر خدمات بهره مند خواهند شد.
وی با بیان اینکه در این قرارداد، سه دوره پنج ساله برای بهره برداری در نظر گرفته شده و با توجه به افزایش قیمت چوب، درآمد آن حتی از برنج و سایر محصولات زراعی بیشتر است، افزود: بسیاری از مردم با این طرح آشنایی نداشته و بسیاری هم تحمل پنج سال زمان بهره برداری را ندارند بنابراین در اجرای این طرح چالش هایی وجود دارد و ما از برنامه عقب هستیم.
اجرای طرح در نقاط مختلف
رئیس اداره جنگل کاری، پارک ها و ذخیره گاه های جنگلی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان ادامه داد: در شهرستان آق قلا سه نقطه (انبارالوم، یامپی،عوض یانچی) به مساحت ۲۰۸ هکتار، شهرستان کردکوی در منطقه چمن ساور ۱۵۰ هکتار، شهرستان گنبد کاووس در پنج نقطه (بی بی شیروان، قراول تپه، یسیرگچن،آق بند و ماسان کوه) به میزان ۲۶۲.۸ هکتار و مراوه تپه در نقاط لهندر و شمال بیمارستان علوی ۴۸۰ هکتار در حال اجرا است.
نیکویی با بیان این که زراعت چوب به صرفه است، تاکید کرد: زراعت چوب هزینه چندانی ندارد و تنها نیازمند اندکی خاک ورزی و نگهداری است و اشتغال زایی مستقیم برای سه نفر در هکتار و اشتغالزایی غیرمستقیم برای ۱۰ الی ۱۲ نفر در هکتار را به همراه دارد لیکن نهال های استفاده شده در این نوع زراعت صنوبر، گزشاهی و اکالیپتوس خواهند بود.
زراعت چوب هزینه چندانی ندارد و تنها نیازمند اندکی خاک ورزی و نگهداری است
وی با بیان اینکه با توجه به طولانی بودن زمان کشت و زراعت چوب به افرادی که این طرح را اجرا می کنند، طرح تلفیقی پیشنهاد داده می شود، افزود: طرح تلفیقی یعنی زارع می تواند در بین درختان برای مدیریت هزینه ها، صیفی جات یا گیاهان دارویی بکارند.
قاچاق بی رویه
در شرایطی که جنگل های گلستان توسط قاچاقچیان مورد تاخت و تاز بی رویه قرار گرفته، زراعت چوب در کوهپایه ها و دامنه های استان می تواند مرهمی بر این مشکلات باشد. زراعت چوب همچنین سبب افزایش درآمد کشاورزان شده و از مهاجرت آن ها به شهرها و حاشیه نشینی جلوگیری خواهد کرد.
در اجرای این طرح مسئولان مربوطه باید از زارع حمایت کرده و تسهیلات لازم را در اختیار وی قرار دهند، همچنین باید آموزش های لازم به کشاورز داده شده و مزایای طرح زراعت چوب تشریح شود تا کشاورز راغب به ورود در این بخش باشد.
نظر شما