شرکت «توزین توان سنجش» معروف به «ترازوی محک» از سال ۷۶ اولین محصولات خود را به بازار عرضه کرد و در حال حاضر ۱۴۰ محصول غیرفروشگاهی شامل «صندوق های پول، میکرو پرینتر، جک پارکینگ و غیره» تولید می کند و به عنوان بزرگترین تولید کننده ترازوهای فروشگاهی در ایران شناخته شده است.
به گفته مدیرعامل این شرکت، تمام محصولاتی که در این شرکت تولید می شوند برگرفته از دانش داخلی و بومی است که همین امر باعث شده قیمت تمام شده شرکت پایین تر آمده و سه سال متوالی به عنوان واحد نمونه از وزارت صنعت، معدن و تجارت تندیس دریافت کند و از طرف اداره استاندارد ایران هم به عنوان واحد نمونه در «صنعت توزین» انتخاب شود.
«محک» به عنوان یک شرکت دانش بنیان از ابتدای فعالیت خود، واحد «آر.اند. دی» داشته و از صفر تا صد معماری بدنه، طراحی و دیزاین الکترونیک، مکانیک و نرم افزار و غیره را در خود شرکت انجام می دهد.
گفتگوی بازار با «مرتضی رسولی» مدیرعامل شرکت «توزین توان سنجش» یا ترازوی محک را با هم می خوانیم.
*به نظر می‌رسد استاندارد روی کار شما دقت بیشتری دارد، انحراف و دقت ترازوهای شما چقدر است؟
ترازو به طور صنعتی و استاندارد می تواند در کلاسهای مختلف ساخته شود. ترازو هایی که ما امروز می سازیم طبق استاندارد و ابزار دقیق و صنعتی عمومی در رنجی که در جامعه استفاده می شود برای تولید تعریف شده است.
حدود ۸۰ یا ۹۰ سال گذشته اولین واحدی که در سازمان استاندارد ایران تاسیس شده همین واحد اوزان و مقیاس بوده و اولین کالایی که مشمول استاندارد اجباری بوده بیل برای کشاورزان بوده که در آن زمان این کالا از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و حالا این واحد اوزان در استاندارد ایران پیشرفت کرده تا جایی که امروز صنعت توزین ایران و تدوین هایی که برای استاندارد ملی ایران است آنقدر سختگیرانه است که واقعا" برای تولید معضل شده است.
موارد سخت گیری و چیزهایی که روی استانداردهای فروشگاهی می‌گذارند زیاد است. به عنوان مثال یکی از تدوین های جدیدشان این است که اثرات مغناطیس و امواج یا نویز های مخابراتی نباید روی ترازو اثر بگذارد. با این وضعیت اکثر ما دچار مشکل شده ایم، هزینه تولید مان را بالا برده در حالی که این موضوع کوچکترین اهمیتی ندارد.
این در شرایطی است که برای مثال اگر هنگام آزمایش کسی با موبایل صحبت کند می گویند خطایی پیش نیاید. اما هیچ وقت این شرایط در حالت طبیعی و عرف وجود ندارد. این موارد سنگ راه تولید است و کاربردی نیست.
خواهش من از مسئولین اداره استاندارد این است که به این موضوع توجه کنند. الان در ایران به وفور دستگاه‌های قاچاق غیر استاندارد وارد می شود. این ترازوها به هیچ عنوان آیتم های تاییدیه استاندارد ما را هم ندارند اما فقط با گذاشتن یک وزنه ۱۰ کیلویی روی ترازو و نشان دادن ۱۰ کیلو، استاندارد آن را تایید می کنند.
طبق قانون استاندارد ترازوهای تولیدی ما حتی ۵ گرم تفاوت نباید داشته باشد. در حالیکه در وزنه های فروشگاهی میوه و غیره ۵ گرم تغییر تفاوت محسوسی ندارد. ترازویی که ما تولید می کنیم زمانی که می‌خواهد گواهی استاندارد بگیرد دَه ها مورد «از سرما و رطوبت، گرفته تا شیب و غیره» را باید طی کند.
ما در شرکت آزمایشگاه همکار استاندارد داریم و طی مراحل تولید هزینه زیادی برایمان در بر دارد در حالیکه ترازوهای وارداتی قاچاقِ بی کیفیت با قیمت کمتر وارد می شود و مشتری هم آن را خریداری می کند اما بعد از مدت یک هفته که با آن کار می‌کنند شروع می‌کند به خطا کردن، در ابتدا خوب کار می کند و ظاهر خوبی دارد بعد از اینکه پشت سرهم کار بکند و وزنی روی آن بماند و دیر برداشته شود به هم می ریزد
ما در شرکت آزمایشگاه همکار استاندارد داریم و طی مراحل تولید هزینه زیادی برایمان در بر دارد. در حالیکه ترازوهای وارداتی قاچاقِ بی کیفیت با قیمت کمتر وارد می شود و مشتری هم آن را خریداری می کند. اما بعد از مدت یک هفته که با آن کار می‌کنند شروع می‌کند به خطا کردن، در ابتدا خوب کار می کند و ظاهر خوبی دارد بعد از اینکه پشت سرهم کار بکند و وزنی روی آن بماند و دیر برداشته شود به هم می ریزد.
منِ تولید کننده باید مالیات، بیمه و هزار هزینه دیگر را برای تولید بدهم و در آخر واردات کالای قاچاق بی کیفیت با قیمت پایین تر رقابت ناسالم در بازار ایجاد کند.
*این رقابت چه تاثیری روی صنعت و تولید شما دارد؟
این فرآیند به طور مستقیم ما را تحت تاثیر قرار می دهد. ما دچار کاهش تولید و تعدیل نیرو می‌شویم. ما تولید را با چنگ و دندان نگه داشته و شرکت را اداره می‌کنیم. اگر عشق و علاقه و سابقه‌ای که برای تولید و حفظ آن داریم نبود، امروز دیگر تمایلی به کار نه برای من و هیچ تولید کننده ای نمی ماند.
استاندارد محصول مهم است اما در ایران نگاه کاربردی ترازو خیلی در نظر گرفته نمی شود و اهمیت ندارد. به عنوان مثال ترازوی تولیدی در ایران که مورد استفاده در فروشگاه هاست و برای وزن کردن میوه استفاده می شود، به دلیل ۵ گرم خطا رد می شود اما در کشورهای دیگر به این موضوع اهمیت نمی دهند و سرعت عملکرد دستگاه برایشان مهم است. دقت برای ترازوهای فروش طلا ضرورت دارد اما برای فروش سیب ۵ گرم خطا اهمیت چندانی ندارد که اینقدر حساسیت روی آن وجود دارد. کاش این سخت گیری و دقت روی کالاهای وارداتی قاچاق انجام می شد تا به تولید و اشتغال داخل این اندازه آسیب نمی زد.
*متولی این موضوع کیست؟ آیا اقدامی در این مورد انجام دادید؟
استاندارد می‌گوید من متولی کنترل واردات نیستم، گمرک است. گمرک هم می گوید مستند بیاور. من تولید کننده هستم و متولی کشف و معرفی قاچاق نیستم. در این بین اداره کالای قاچاق هم آنقدر کارمند و نیرو ندارد که در خیابانها بچرخند و ترازوی غیر استاندارد را از فروشگاه ها جمع کنند.
در نهایت من تولیدکننده زیر ذره بین هستم و موارد سختگیرانه را باید رعایت کنم. ولی اشخاصی به راحتی کالای قاچاق آورده و می فروشند. دولت هم وقت و انرژی و هزینه کنترل و جلوگیری از آن را ندارد. همین الان با یک دور زدن در فروشگاههای صنایع ترازو یا فروشگاه های آشپزخانه کرج، انواع ترازو های غیر استاندارد قاچاق را می بینید که خیلی راحت جلوی ویترین گذاشته اند و اشخاص می روند انتخاب می کنند و خریداری می کنند. در صورتی که به ظاهر خرید و فروش کالای قاچاق جرم است. اما چون نظارت و کنترلی در این مورد نیست این کار انجام می شود.
*قطعات مورد استفاده شما تولید داخل است یا واردات هم دارید؟
۴۸ درصد مواد اولیه ما قطعات الکترونیک مانند «آی سی و خازن» است که نه فقط در ایران تولید نمی شود بلکه در کل جهان فقط چند کشور مانند «تایلند، کره، مالزی، چین و ژاپن» اینها را تولید و به دنیا عرضه می‌کنند.
در محک ورودی مواد اولیه عمدتاً مواد خام است و «ریخته گری، تزریق پلاستیک، آلومینیوم کاری، نجاری، انواع و اقسام تراشکاری و قطعه سازی» را در خود شرکت انجام می دهیم. مواد خام مانند «شمش، آلومینیوم، پروفیل آهن، ورق آهن، سیم مسی برای الکترو موتورها، گرانول یا غیره را وارد می کنیم و در واحدهای مختلف برای تولید تبدیل و استفاده می شود.طراحی و مونتاژ قطعات در دستگاه های تمام اتوماتیک در خود شرکت انجام می شود.
*با توجه به تحریم ها برای موادی که وارد می کنید مشکلی ندارید؟
مشکل که داریم. هزینه هایمان بالا رفته پول بیشتری باید پرداخت کنیم. با تاخیر، هزینه و زمان بیشتر، اما در نهایت انجام می‌شود.
*شما صادرات هم دارید؟
بله به عراق صادرات داریم. قبل از تحولات افغانستان به آن کشور هم صادرات داشتیم اما با شرایط فعلی این کشور فعلا قطع شده است. اما عمده مشکلی که برای صادرات وجود دارد، تحریم ها و مشکل واریز پول است. ایران توانایی بالایی برای تولید هر محصولی دارد اما پس از صادرات و فروش پول چطور به حسابش واریز شود؟
*جدا از این تحریم ها در دوره ای که برجام برداشته شده بود چرا تولید کننده های ایرانی نتوانستند به اروپا راه پیدا کنند؟
در دوره برجام هم این ممنوعیت برداشته نشد. فقط اسمش بود که برداشته شده باز هم همان مشکلات بانکی را در دوره برجام داشتیم. طرف می‌آید و اینجا به ما دلار می‌دهد سپس کالا را می‌برد. ما فقط می‌دانیم طرف عراقی است و کالاها را به عراق می برد یعنی ما نمی‌توانیم حتی کالایمان را به عراق بفرستیم و از عراق پول برایمان بفرستند.
اینجا ۲۰ هزار دلار به ما می‌دهد ما هم میرویم صرافی حواله میزنیم و مواد اولیه خودمان را می‌آوریم و آن شخص هم باید از هر روشی که می‌داند کالا را به طور قانونی، یا غیرقانونی از مرز و ملوانی و غیره ببرد . شرکت هایی هم هستند که به عراق صادرات دارند و مبادله کالا دارند.
*راهکار پیشنهادی شما برای برون رفت از این شرایط چیست؟
ضعف بزرگ صنعت ما این است که کارگاه های ما کوچک هستند و صنعت بزرگ تولید کننده نداریم. ما به جای اینکه هزاران صنعت در دست داشته باشیم و هزاران هزار نوع کالا تولید کنیم اگر تمام اینها جمع شده و روی ۱۰ صنعت سرمایه گذاری می‌کردند، ما ۱۰ صنعت داشتیم که با آن در دنیا حرفی برای گفتن داشتیم.
به عنوان مثال ایران در صنعت نساجی یا پتروشیمی زیرساخت های مناسب را دارد و اگر روی اینها تمرکز و فعالیت کند جزو ۱۰ صنعت اول دنیا می شود. در هر صنعتی که زیرساخت های آن در ایران فراهم است اگر تمرکز و همچنین برند سازی شود می توانیم در دنیا موفق عمل کنیم.
یکی از مشکلات بزرگ ایران این است که دولت ما برند سازی نکرده است علامت تجاری و تبلیغ که خیلی مهم است انجام نشده و در دنیا حتی بهترین کالاهای ایرانی را نمی شناسند
یکی از مشکلات بزرگ ایران این است که دولت ما برند سازی نکرده است. علامت تجاری و تبلیغ که خیلی مهم است انجام نشده و در دنیا حتی بهترین کالاهای ایرانی را نمی شناسند.
*آیا دیپلماسی اقتصادی ما یا بازاریابی ضعیف بوده، یا مشکل دیگری وجود داشته است؟
همه اینها ضعف داشتند، اگر ۱۰ شرکت داخلی به هم بپیوندند و به جای ۱۰ شرکت کوچک ضعیف در قالب یک شرکت درآمده و یک مواد غذایی را با یک برند به ثبت برسانند، پس از طی مراحل استاندارد و غیره می توانند در بحث صادرات هم موفق عمل کنند و در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم.
برای تحقق این موضوع باید یک نگاه جدید به صنعت شود کسی باید بیاید و روی صنعت دست بگذارد که آشنا با این کار باشد. از وزیر صنعت ما گرفته تا اکثر مدیران صنایع ما ببینید کدام یک از آنها خود صنعتگر یا از صاحبان صنایع بودند، یا کدامشان در کار بیزینس بین المللی بودند؟ تا کسی در بطن صنعت نباشد نمی تواند درک کند و راهکار ارائه کند.
متاسفانه کسانی که به عنوان متولیان سیاست گذاری و قانون گذاری ما در جایگاه صنعت قرار گرفته اند اصلا تخصص و تجربه کار صنعت را ندارند. از موضوع صنعت و روابط بین الملل در دنیا هیچ اطلاع و تخصصی ندارند و در نهایت نداشتن تخصص در این حوزه باعث شده صنعت و تولید کشور به این روز بیفتد.
*در عرصه بین المللی شما قدرت رقابت با کالاهای چینی و غیره را دارید؟
کیفیت کالاهایمان این قدرت را دارد ولی قیمت مان نه، کالاهایی که جنس خوب داشته و در بازار خریدار داشته باشند قیمت هایشان بالاست و قابل رقابت نیستند. نمایندگان همان کالاهای خوب، بعضا" به نام ایتالیا می‌آیند اینجا و با ما مذاکره می‌کنند و ما برایشان کالا تولید می‌کنیم، رنگ و ظاهر و بسته بندی اش را خودشان عوض می‌کنند سفارش می‌دهند و مارک ایتالیا را می گذارند روی کالا و داخل ایران می‌فروشند و مردم آنها را ۳ برابر قیمتی که ما می‌فروشیم می خرند.
*نظارتی هم در این مورد نیست؟
در واقع مقصر خود مردم هستند چرا تا به مردم می‌گویند ایتالیایی هست میخرند ۳ برابر هم پول می‌دهند خب نخرند.
*شما عرضه مستقیم محصول به بازار دارید یا اینکه واسطه عرضه می کند؟
کالاهایمان در کل ایران توسط نمایندگان یا عاملین فروش که به صورت انحصاری با ما قرارداد دارند عرضه می‌شود و بخشی از خدماتش را هم آنها می‌دهند، و ما مدیریتش می‌کنیم.
*آیا به طور غیرمستقیم اشتغالزایی هم دارید؟
بله غیر از نیروهای مشغول در داخل شرکت، در کل کشور۱۴۰ پیمانکار داخلی داریم که از ساخت کارتن، پرس کاری، بریدن تسمه و کارهای دیگر» را انجام می دهند که این پیمانکاران هر کدام ۱۰ تا ۲۰ پرسنل دارند.
*در حال حاضر با چند درصد ظرفیت تان فعالیت میکنید و آیا تولیدتان کاهش داشته است؟
متاسفانه بخاطر مشکلاتی که عرض کردم با ظرفیت ۵۰ تا ۶۰ درصد در حال کار هستیم در حالیکه ظرفیت تولیدمان خیلی بیشتر است.
*تعدیل نیرو هم داشتید؟
بله زمانیکه ظرفیتمان صد در صد نیست و ۵۰ درصد کار می‌کنیم این خودش یک نوع تعدیل است یعنی به جای اینکه اینجا ۳۰۰ نفر شاغل باشند ۱۴۰ نفر شاغل هستند.
نظر شما