ایران نگران تبدیل توافق موقت به تعهدی دائمی است| رفع تحریمها باید ملموس باشد

بازار؛ گروه بین الملل: سه منبع آمریکایی و اسراییلی به خبرنگار آکسیوس گفته اند که جِیک سولیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در گفتگو با همتای اسراییلی خود این ایده را پیش کشیده که یک توافق موقت با ایران بدست آید تا زمان لازم برای گفتگوهای هسته ای فراهم شود.

به نوشته آکسیوس این هنوز یک ایده ناپخته و خام است و دولت بایدن همچنان پافشاری دارد که توافق هسته ای ۲۰۱۵، بطور کامل احیا شود اما با توجه به برنامه از سرگیری گفتگوهای هسته ای در ۲۹ نوامبر، این پیشنهاد دست کم فرصتی فراهم می کند تا در درون دولت آمریکا روی آن کار شود. در پشت صحنه و در چند هفته اخیر، جِیک سولیوان مشاور امنیت ملی آمریکا در گفتگویی با ایال هولاتا همتای اسراییلی خود، این ایده را پیش کشیده که توافق موقتی با ایران بدست آید.  دو منبع آمریکایی می گویند که این دو در حال انجام یک «طوفان ذهنی» بودند که سولیوان این ایده را که یکی از متحدان اروپایی آمریکا مطرح کرده، پیش کشید.

بر اساس این گزارش منطق چنین توافق موقتی این است که پیشرفت های دراماتیک هسته ای ایران، غنی سازی این کشور را بسیار به سطح مورد نیاز برای سلاح هسته ای نزدیک کرده است. به گفته منابع آمریکایی، منظور از چنین ایده ای آن است که در برابر توقف غنی سازی شصت درصدی ایران، آمریکا و متحدانش برخی از منابع مالی مسدود شده ایران را آزاد سازند تا معافیت های تحریمی برای کالاهای بشردوستانه فراهم شود.

در سوی دیگر، به گفته یک مقام رسمی اسراییلی، هولاتا به سولیوان گفته که فکر نمی کند این ایده خوبی باشد و بر نگرانی اسراییل تاکید کرده که هرگونه توافق موقتی، به یک توافق دائمی تبدیل شده و به ایران اجازه میدهد که زیرساخت های هسته ای و ذخیره اورانیوم خود را نگه دارد. یک منبع آگاه اسراییلی همچنین گفت که هولاتا روز سه شنبه در یک گفتگوی تلفنی دیگر با سولیوان، تاکید کرد که آمریکا و متحدان اروپایی اش باید برای صدور یک قطعنامه محکومیت ایران در جلسه هفته آینده شورای حکام انرژی هسته ای فشار بیاورند. چنین کاری تنها چند روز پیش از آغاز دوباره گفتگوهای هسته ای است.

یک سخنگوی شورای امنیت ملی اسراییل گفت که جزییات این گزارش، غیردقیق است اما مشخص نکرد که کدام بخش آن دقیق نیست و تکذیب نکرد که ایده یک توافق موقت با ایران به بحث گذاشته شده است. به گفته آن مقام رسمی اسراییلی، هولاتا و لاپید، وزیر خارجه اسراییل، در دیدار این هفته خود با رابرت مالی تاکید داشتند که آمریکا به جای کاهش فشار باید برای بازگرداندن ایران به توافق هسته ای، بر فشارها بیفزاید. مالی هم این نکته را روشن کرد که دولت بایدن هم فکر می کند که فشار بیشتر بر ایران ضرورت دارد اما تنها اختلاف بر سر زمان اتخاذ گام های بیشتر علیه ایران است. یک منبع رسمی آمریکایی آشنا با سیاست دولت بایدن می گوید که رویکرد آمریکا این است که با حسن نیت وارد گفتگوهای وین شود و ببیند ایران چه پیشنهادی دارد. اگر ایرانی ها، درخواست های تندی داشتند، این امکان وجود دارد که آمریکا هم تلاش کند همراه با دیگر قدرت های جهانی از جمله روسیه و چین، فشارها بر ایران را افزایش دهد.

در خصوص این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.

«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.

مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.

پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری حرفه‌ای از دانشگاه پرینستون است.

کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».

*سایت آکسیوس اعلام کرده است آمریکا به دنبال یک توافق موقت با ایران است تا زمان لازم برای گفتگو بر سر یک توافق بهتر را بدست آورد. ارزیابی شما از راهکار چیست؟
اگر چنین توافق موقتی به گونه ای شکل بگیرد که هم برای ایالات متحده و هم برای ایران قابل قبول باشد – که البته یک «اگر» بزرگ است - می تواند راهی برای خروج از بن بست فعلی فراهم کند. حداقل به جای ادامه بن بست، حسی از حرکت دیپلماتیک ارائه می دهد.

*سه منبع آمریکایی و اسراییلی به آکسیوس گفته اند که جِیک سولیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در دیدار با همتای اسراییلی اش این ایده را پیش کشیده که یک توافق موقت با ایران بدست آید تا زمان لازم برای گفتگوهای هسته ای فراهم شود. این ایده که توسط یک کشور اروپایی مطرح شده چرا در حال حاضر از سوی آمریکا مورد توجه قرار گرفته است؟
دولت بایدن هنوز هم خواهان انعقاد یک توافق است. متوجه می شود که باید از هر ایده بالقوه قابل اجرا، صرف نظر از اینکه چه منبعی آنرا مطرح می کند، استفاده کند.

*به گفته منابع آمریکایی، منظور از چنین ایده ای آن است که در برابر توقف غنی سازی شصت درصدی ایران، آمریکا و متحدانش برخی از منابع مالی مسدود شده ایران را آزاد سازند تا معافیت های تحریمی برای کالاهای بشردوستانه فراهم شود. با توجه به اینکه پیشرفت هسته ای ابزار چانه زنی ایران برای رفع همه تحریمهاست آیا ایران این پیشنهاد را می پذیرد؟
واداشتن ایران به امضای چنین قرارداد موقتی بزرگترین ابهام است. بدون شک در میان رهبران ایران این هراس وجود خواهد داشت که فرمول موقت، تبدیل به تعهدی دائمی شود و ایران همچنان تحت تحریم های اساسی باشد. با این حال، سابقه برجام وجود دارد، توافق اولیه ای که قبل از انعقاد برجام حاصل شد.

*این هنوز یک ایده نارس است و دولت بایدن همچنان پافشاری دارد که توافق هسته ای ۲۰۱۵، بطور کامل احیا شود اما با توجه به برنامه از سرگیری گفتگوهای هسته ای در ۲۹ نوامبر، این پیشنهاد دست کم فرصتی فراهم می کند تا در درون دولت آمریکا روی آن کار شود. نفع این توافق موقت برای آمریکا چیست و آیا متحدان این کشور را هم راضی می سازد؟
فایده اصلی برای ایالات متحده اجتناب از شکست کامل دیپلماتیک در این موضوع است که بسیاری را به این نتیجه می رساند که برجام مرده است. اروپایی ها احتمالاً از پیشرفتی که یک توافق موقت در پی خواهد داشت استقبال خواهند کرد. اسرائیلی‌ها که سالیوان با آنها معاشرت می‌کرد، با آن مخالفت خواهند کرد، زیرا مخالف هرگونه توافق با ایران هستند.

*ارزیابی شما از گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ایران درست قبل از آغاز مذاکرات هسته ای چیست؟
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش می‌دهد که ایران به میزان کافی اورانیوم غنی شده ۲۰ یا ۶۰ درصدی که با افزایش غنی سازی به درجه ای که برای ساخت یک بمب نیاز هست نزدیک می‌شود. اگر در چند هفته آینده از این آستانه عبور شود، صحبت های نگران کننده تری از جمله در مورد حملات نظامی احتمالی وجود خواهد داشت.