بازار؛ گروه ایران: وقوع انفجار، ریزش تونل، نشت مواد شیمیایی، خستگی مفرط، سقوط، برق گرفتگی، وجود گازهای سمی و سر و کار داشتن با بارهای سنگین بخشی از مخاطراتی است که هر روز کارگران معادن با آن ها سر و کار دارند، بنابراین عجیب نیست که اشتغال در معادن در لیست ۱۰ شغل پرمخاطره دنیا قرار گرفته است.
با توجه به همین سختی کار و مخاطره آمیز بودن اشتغال در معادن، همواره کارشناسان و فعالان این حوزه در تلاش هستند تا با شیوه های نوین بخشی از معضلات معدن کاران را مرتفع سازند. در این راستا استارتاپ ماین ایکس یکی از زیر مجموعه های سازندگاه کانی بوم با استفاده از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی قصد دارد ضمن آشنایی سرمایه گذاران با بخشی از معادن کشور، جذب گردشگر معدن در قالب ژئوتوریسم، تشویق و آشنایی کودکان با صنعت معدن، کارگران مبتدی را در محیط مجازی یا با استفاده از تجهیزات دیجیتالی و هوشمند به صورت حرفه ای آموزش دهد. در این راستا به سراغ فائزه آقازاده، مدیر اجرایی ماین ایکس رفتیم که گفت و گوی «بازار» با وی را در ادامه خواهید خواند.
در زمینه ژئوتوریسم تلاش کردیم تا دیگر نیازی به بازدید فیزیکی از محیط معدن نباشد. بر این اساس بازدید کننده هدست های واقعیت مجازی را روی سرش قرار می دهد و خیلی سریع به صورت مجازی در محیط معدن قرار می گیرد. این ظرفیتی است که می توان از آن در راستای بازدید مردم عادی، دانشجویان، فعالان حوزه معدن، سرمایه گذاران و غیره بهره برد
* استارتاپ ماین ایکس چه فعالیتی انجام می دهد و قرار است به چه نحوی به صنعت معدن کمک کند؟
استارتاپ ماین ایکس در حوزه طراحی و توسعه سیستم های واقعیت گسترده از جمله واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی در معادن و صنایع معدنی مختلف فعالیت دارد و با توجه به اینکه به عنوان نخستین واحد فناور در حوزه واقعیت گسترده و معادن در ایران مشغول هستیم، سعی بر این داریم که ابعاد مختلف معادن و صنایع معدنی را ارتقا دهیم.
از جمله بخش هایی که به آن توجه ویژه داریم ژئوتوریسم یا همان زمین گردشگری است؛ برای این بخش محدودیت های بسیاری وجود دارد برای مثال چنین چیزی که افراد را به صورت حضوری به معادن ببریم تا از آنجا بازدید به عمل بیاورند به دلیل خطراتی که وجود دارد امکان پذیر نیست. با این حال همانطور که می دانیم کنجکاوی های بسیاری برای مردم و بخصوص دانش آموزان و دانشجویانی که در آینده می خواهند در این موقعیت ها اشتغال داشته باشند وجود دارد. حتی ممکن است قصد سرمایه گذاران خارجی برای معادن را داشته باشیم و پیش از هماهنگی برای سفر آن ها هم نیاز به ارائه اطلاعات دقیق است.
بنابراین در زمینه ژئوتوریسم تلاش کردیم تا دیگر نیازی به بازدید فیزیکی از محیط نباشد و در این زمینه از مدل سازی مجازی بهره بردیم. بر این اساس بازدید کننده هدست های واقعیت مجازی را روی سرش قرار می دهد و خیلی سریع به صورت مجازی در محیط معدن قرار می گیرد. این ظرفیتی است که می توان از آن در راستای بازدید مردم عادی، دانشجویان، فعالان حوزه معدن، سرمایه گذاران و غیره بهره برد.
یک سری از حوادث را نمی توانیم در شبیه سازی آموزش دهیم. به عنوان مثال شما ریزش معادن را چطور می خواهید شبیه سازی کنید؟ قطعا چنین کاری همانند مانور های زلزله می شود که بیشتر جنبه سرگرمی دارد و مهارت آموزی به معنای واقعی اتفاق نمیفتد، یا یک کلاس تئوری تشکیل می شود که یک نفر برای چند نفر توضیح می دهد و ویدیو هایی را هم پخش می کند اما با ورود واقعیت مجازی به حوزه آموزش صنایع انقلابی بزرگ کرد
* با این تفاسیر تحولی بزرگ در صنعت معدن ایجاد شده و می تواند محیط معدن را بدون خطرات احتمالی آن برای بازدید کنندگان شبیه سازی کند و تمام تجربیات لازم از حضور در چنین فضا هایی را در اختیار آن ها قرار دهد؟
بله، به اصطلاح می گوییم تحولات نسل چهارم تکنولوژی در حوزه آموزش و مهارت آموزی اتفاق افتاده است، افرادی که برای فعالیت در معادن آموزش می بینند اغلب با بخش تئوری آن آشنا می شدند اما قرار گرفتن در موقعیت عملیاتی برای شان ناآشنا بود؛ چرا که برای آموزش مفاهیم و موقعیت های عملیاتی دو راه حل بیشتر وجود نداشت؛ اول، افراد را حضوری به این محیط ها می بردند یا از طریق پاورپوینت، کارگاهی، ماکت و شبیه سازی آموزش می دیدند.
این در حالی است که یک سری از حوادث را نمی توانیم در شبیه سازی آموزش دهیم. به عنوان مثال شما ریزش معادن را چطور می خواهید شبیه سازی کنید؟ قطعا چنین کاری همانند مانور های زلزله می شود که بیشتر جنبه سرگرمی دارد و مهارت آموزی به معنای واقعی اتفاق نمیفتد، یا یک کلاس تئوری تشکیل می شود که یک نفر برای چند نفر توضیح می دهد و ویدیو هایی را هم پخش می کند اما با ورود واقعیت مجازی به حوزه آموزش صنایع انقلابی بزرگ کرد.
* آموزش از طریق واقعیت مجازی به چه شکل است و چقدر می تواند به صنعت معدن در راستای تربیت نیروهای زبده کمک کند؟
در واقعیت مجازی دیگر نیازی به یک محیط بزرگ برای شبیه سازی معدن نیست و تنها در یک محیط دو در دو می توان تمام اتفاقات و حتی رخدادهای نادر را هم می توان شبیه سازی و نحوه عملکرد در مواجه با آن ها را آموزش کاربردی داد. بنابراین از حجم سرمایه مورد نیاز برای شبیه سازی کاسته شده و هم کاربر می تواند موقعیت را بارها و بارها تجربه کند و نه به تجهیزات آسیبی وارد کند و نه به خودش آسیب وارد می شود؛ چرا که همه چیز مجازی است و فرق آن با کلاس تئوری این است که همه چیز تعاملی است.
در واقعیت مجازی کاربر می تواند با دست خودش یک کالای مجازی را بردارد و تجهیزات مربوط به معادن را کنترل کند. این نقش شما در موقعیت مجازی باعث می شود که ذهن گول بخورد که شما در واقعیت قرار دارید. بنابراین از یک جایی به بعد ذهن می پذیرد که در محیط واقعی است و رفتار واقعی انجام می دهد. همچنین در چنین موقعیتی ملاحظه کاری های موقعیت حضوری کنار می رود و کاربر می تواند همه چیز را تجربه کند.
در استرالیا نحوه نقطه گذاری در معادن برای تشخیص درست محل انفجار از طریق واقعیت مجازی آموزش داده و تمرین می شود. سپس افراد در موقعیت واقعی قرار می گیرند و با کمترین میزان خطا فعالیت می کنند؛ این درحالی است که افراد در گذشته تمام آزمون و خطاها را خود تجربه می کردند که بعضا به قیمت جانشان تمام می شد
* با این تفاسیر می توانیم بگوییم آموزش در موقعیت مجازی معدن کاران مبتدی را به حرفه ای تبدیل می کند و پس از آن شاهد تکرار حوادث ناگوار در این زمینه نخواهیم بود؟
نمی گوییم این تکنولوژی نوش دارویی برای صنایع معدنی است و می تواند ۱۰۰ درصد حوادث را کنترل کند اما تا درصد قابل توجهی می تواند تعداد و مقیاس حوادث را کاهش دهد، چه بسا صنایع همتای معدنی در کشورهای دیگر از این تکنولوژی بهره ببرند.
به عنوان مثال در استرالیا نحوه نقطه گذاری در معادن برای تشخیص درست محل انفجار از طریق واقعیت مجازی آموزش داده و تمرین می شود. سپس افراد در موقعیت واقعی قرار می گیرند و با کمترین میزان خطا فعالیت می کنند؛ این درحالی است که افراد در گذشته تمام آزمون و خطاها را خود تجربه می کردند که بعضا به قیمت جانشان تمام می شد.
الان ورزشکاران المپیک همچون دونده ها به صورت فیزیکی و در محیط واقعی که امکان وقوع حادثه وجود دارد تمرین نمی کنند و از واقعیت مجازی برای تمرین های شان بهره می برند و طی بررسی انجام شده مشخص شده که آمادگی حاصل شده معادل آمادگی حضوری است و تاثیر گذاری آن قابل توجه است.
بخش دیگری از فعالیت ماین ایکس واقعیت افزوده است و با گوشی های هوشمند سرو کار دارد، در واقع این واقعیت افزوده نشان می دهد که الگوی استخراج چطور است و به چه نحوی معدن کاران پایین رفته و به مواد معدنی رسیده اند
* در خصوص واقعیت مجازی صحبت کردید، واقعیت افزوده چه کمکی به صنعت معدن می کند؟
بخش دیگری از فعالیت ماین ایکس واقعیت افزوده است و با گوشی های هوشمند سرو کار دارد؛ به عنوان مثال برای معدن نخلک واقع در شهرستان نائین اصفهان نرم افزار واقعیت افزوده ای را طراحی کردیم که با قرار دادن گوشی بر روی میز یا هر سطح دیگری الگوی استخراج معدن نخلک در آن جا ظاهر می شود.
در واقع این واقعیت افزوده نشان می دهد که الگوی استخراج چطور است و به چه نحوی معدن کاران پایین رفته و به ماده معدنی رسیده اند. بنابراین می توان از چنین نرم افزاری در راستای کسب دانش ژئوتوریسم هم بهره برد. هر کسی می تواند به صورت مستقل از طریق نخلک اطلاعات را به صورت شخصی دریافت کند.
* تفاوت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در چیست؟ آیا یکی بر دیگری مزیتی دارد؟
کاربر در واقعیت افزوده همچون واقعیت مجازی غرق در دنیای مجازی نمی شود؛ چون عینکی نیست که با قرار دادن آن روی چشم دیگر با واقعیت ارتباطی وجود نداشته باشد، این فضای بکری برای آموزش حوادث، کار با تجهیزات و غیره است. برای مثال می خواهید به پرسنل نحوه تعمیر دستگاه ها را آموزش دهید، آیا می خواهد به ازای هر نیرو یک دستگاه را باز و بسته کنید؟ به طور حتم تجهیزات خراب خواهد شد. اما در آموزش ضروری است که به پرسنل چنین مسائلی را آموزش داد که این فراهم نیست اما وقتی عینک را روی چشم می گذارید در فضای مجازی تجهیزات در اختیار کاربر قرار گرفته و می تواند آموزش را ببیند.
ما حتی برای معدن کودک هم برنامه هایی داریم چون آموزش در حوزه صنعت معدن به این نیاز دارد که افراد از دوران کودکی آموزش ببیند و ترغیب شوند. به هر حال نیاز جامعه این است که متخصصان معدنی خوبی داشته باشیم و افراد خبره ای در این حوزه فعالیت کنند. در این بخش فعالیت هایی را در زمینه آشنایی تا علاقه مندی کودکان به این حوزه انجام داده ایم. اینکه کودک عینک را روی چشمش قرار دهد و وارد معدن شود با توجه به اینکه امکان آن در دنیای واقعی وجود ندارد می تواند اقدامی مفید برای آشنایی کودک و جامعه با این صنعت باشد.
نظر شما