بازار؛ اصناف و بازگانی: با افزایش تحریم های آمریکا علیه ایران بازار کشورهای همسایه اهمیت بیشتری پیدا کردند و این راهبرد در دولت مردمی حجت الاسلام رئیسی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است، حال برای آگاهی از وضعیت همکاری ایران و عراق و چشم انداز آن با «حمید حسینی» دبیرکل سابق اتاق مشترک ایران و عراق و فعال اقتصادی گفتگو داشتیم.
هیچ کدام از کشورهای صادرکننده محصول به عراق رقیب ایران نیستند چون محصولات متفاوتی صادر می کند، اما به تازگی دولت عراق همکاری خود با مصری ها و اردنی ها را افزایش داده و احتمالا در آینده به اتحادیه عرب هم خواهد پیوست که می تواند چشم انداز اقتصادی جدیدی ایجاد کند
او تاکید کرد: هیچ کدام از کشورهای صادرکننده محصول به عراق رقیب ایران نیستند چون محصولات متفاوتی صادر می کند، اما نباید فراموش کرد که به تازگی دولت عراق همکاری خود با مصری ها و اردنی ها را افزایش داده و احتمالا در آینده به اتحادیه عرب هم خواهد پیوست که می تواند چشم انداز اقتصادی جدیدی ایجاد کند.
تنها تغییری که عراق در سیاست خارجی خود ببیند این است که به اتحادیه عرب برگردد و اگر این اتفاق بیفتد برای کالای کشورهای عضو تعرفه ترجیحی لحاظ خواهد کرد و این اتفاق به ضرر ایران، چین و ترکیه خواهد بود
حسینی با بیان اینکه راهبرد تجارت خارجی عراق تابعی از دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجی در جهت تعامل با دنیا و رقابتی کردن اقتصاد است، گفت: تجارت خارجی این کشور کاملا وابسته به بازار جهانی است، زیرا ۹۰ درصد از درآمد این کشور وابسته به صادرات نفت است و در مقابل ۹۰ درصد از کالاهای مورد نیاز این کشور وارداتی است، از این رو در شرایط کنونی عراق به سمت اختلاف صفر با کشورهای همسایه می رود، بر این پایه در سال های گذشته اختلاف خود با کویت و عربستان را کنار گذاشته است به همین دلیل پیش بینی می شود تنها تغییری که عراق در سیاست خارجی خود ببیند این است که به اتحادیه عرب برگردد و اگر این اتفاق بیفتد برای کالای کشورهای عضو تعرفه ترجیحی لحاظ خواهد کرد و این اتفاق به ضرر ایران، چین و ترکیه خواهد بود.
عراق امتیازهایی را برای مصری ها قائل شده به طوری که صادرات این کشور به عراق به حدود یک میلیارد دلار رسیده و در برخی پروژه ها عراقی ها پیمانکاران مصری را در اولویت قرار داده اند
او با تاکید بر اینکه عراق به دنبال پیمان منطقه ای با اردن و مصر است تصریح کرد: عراق امتیازهایی را برای مصری ها قائل شده به طوری که صادرات این کشور به عراق به حدود یک میلیارد دلار رسیده و در برخی پروژه ها عراقی ها پیمانکاران مصری را در اولویت قرار داده اند.
دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق با اشاره به اینکه سیاست ایران برای همکاری با عراق متناسب با سیاست های کلان برای همکاری با کشورهای همسایه است اظهار کرد: درشرایط کنونی پیشنهاد امضای یک پیمان منطقه ای به دولت داده شده که بر مبنای آن کشورهای افغانستان، عراق، لبنان، سوریه و اردن امکان پیمان همکاری خواهند داشت.
او با تاکید بر اینکه هموراه همکاری های اقتصادی ایران با اقلیم کردستان ادامه داشته است گفت: سیاست های تجاری این منطقه شفاف تر از عراق است به همین دلیل ما به همکای با این منطقه نیاز داریم و از طرف دیگر این منطقه به دلیل اختلافاتی که با دولت مرکزی عراق دارد برای ترانزیت و ... آنها هم به ایران نیاز دارد و به طور کلی منطقه اقلیم کردستان در یک منطقه محصور است و تنها می تواند برای ترانزیت با ایران یا ترکیه همکاری کند.
حسینی با اشاره به اینکه در شرایط کنونی با وجود اختلافاتی که وجود دارد در زمان کرونا در یک سال و نیم گذشته ۶۰ درصد کالاهای صادراتی ایران به عراق به منطقه اقلیم کردستان ارسال شده است افزود: از طرف دیگر اقلیم کردستان تجار خوبی دارد زیرا تمام کالاهای ایران در این منطقه مصرف نمی شود بلکه بخشی از آن به سوریه و حتی سایر شهرهای عراق صادرات می شود.
او با بیان اینکه یکی از چالش های با منطقه اقلیم کردستان کولبری و قاچاق ۳ میلیارد دلاری با ایران است گفت : از طرف دیگر قاچاق سوخت از ایران به این منطقه هم وجود دارد.
دبیر کل اتاق ایران و عراق با بیان اینکه هم اکنون برای سفر به منطقه اقلیم کردستان مشکلی برای ایرانی ها وجود ندارد زیرا بدون ویزا مبادله مسافر با ایران دارد، گفت: در حالی که دولت مرکزی عراق در بخش ویزا همکاری با ایران ندارد.
صادرات ایران سال گذشته به عراق کاهش داشته به طوری که از ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به ۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است و این مساله تحت تاثیر کرونا بوده، با این حال بخش عمده ای از صادرات کالا به عراق به منطقه اقلیم بوده و حتی بیشتر از صادرات به دولت مرکزی بوده است
او افزود: صادرات ایران سال گذشته به عراق کاهش داشته به طوری که از ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به ۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است و این مساله تحت تاثیر کرونا بوده، با این حال بخش عمده ای از صادرات کالا به عراق به منطقه اقلیم بوده و حتی بیشتر از صادرات به دولت مرکزی بوده است.
وی با تاکید بر اینکه ۹۰ درصد کالاهای مصرفی عراق وارداتی است به همین دلیل زمینه همکاری ایران با عراقی ها وجود دارد، گفت: اما به طور کلی می توان گفت که ایرانی ها در برخی محصولات، ترک ها و چینی ها هم در برخی محصولات دیگر مزیت دارند به همین دلیل رقابت چندانی برای تصاحب بازار عراق وجود ندارد و ایرانی ها بیشتر بازار انرژی عراق از جمله محصولات پتروشیمی، شیمیایی، شوینده ها، سفیدکننده ها، بازار برق و ...را در اختیار دارند.
وی ادامه داد: همچنین لوازم خانگی، لوازم ساختمانی و ... که هزینه حمل بالایی دارند صادرات تولیدات ایران به این کشور خوب است، به طوری که حدود ۴۵ میلیون متر مکعب کاشی و سرامیک صادرات داریم و در این بخش ترکیه رقیب ایران حدود ۱۵ میلیون متر مکعب صادرات دارد و چین و اسپانیا هم بین یک تا ۳ میلیون متر مکعب صادرات کاشی و سرامیک دارند.
او افزود: در تولیدات سیمان و کلینکر ایران مزیت خوبی دارد و وقتی ساخت و ساز در عراق شروع شود ایران می تواند صادرات خوبی به این کشور داشته باشد. همچنین ایران در تولید انواع محصولات غذایی از ماهی و مرغ و تخم مرغ و ... توانمندی بالایی دارد و بازار عراق را در اختیار دارند و تُرک ها هم در زمینه طلا و جواهر، دکوراسیون، مبلمان ، پوشاک و فنی و مهندسی همکاری دارند و چینی ها بیشتر در بخش تجهیزات نفتی، تجهیزات الکترونیکی، موبایل، لوازم ورزشی، کفش و ... صادرات دارند. امارات هم در بخش لوازم خانگی، ادکلن، موبایل، سیگار و ... فعال هستند و اردن و مصر و عربستان هم در بخش کابل و ... رقبای ایران در عراق شده اند. سوری ها هم در بخش محصولات کشاورزی و صنایع سبک رقیب کالاهای ایرانی شده اند. در مجموع ایران در بخشی از بازارها همچون خرده فروشی، اموزشی، طلا و پلاستیک حضوری ندارد در شرایطی که می تواند سهم خوبی از این بازارها کسب کند.
نظر شما