بازار؛ گروه بورس: دلار این روزها با نوسان خود اثرات زیادی روی بازارهای موازی خود گذاشته است و از مسکن تا گوشت و میوه را از دم تیغ خود گذرانده است، اما یکی از بازارهایی که به شدت از این ارز تأثیر پذیرفته، بازار سرمایه است؛ بازاری که سهام شرکت‌های صادرکننده در آن کم نیستند و سودآوری آن‌ها در بازار با بالا و پایین شدن دلار تغییر می‌کند.
نرخ ارز بر ارزش جایگزینی شرکت‌ها نیز اثر می‌گذارد که البته، بیشتر برای معاملات بلوکی و عمده مهم هستند، ولی اگر تغییرات نرخ ارز بسیار زیاد باشد بر نرخ‌های معاملات خرد نیز تأثیر می گذارند
این روزها هم چشم همه از کارگر تا تاجر به دنبال تغییرات نرخ دلار است. کارگری که حساب کند تا چه میزان از درآمد خود را باید هزینه کند و تاجری که حساب کند جیبش با گران شدن دلار چه اندازه پر خواهد شد. حالا هم که دلار در بازار آزاد آرام و قرار ندارد و به طور مداوم، کانال عوض می‌کند، اما عده‌ای هستند که چشمشان به دلار تیزتر است و آن هم سرمایه‌گذاران بورس هستند تا بتوانند میزان سود و زیان خود را با سود و زیان شرکت‌ها مطابقت دهند.
اما اثر دلار روی بازار سرمایه چیست؟ این ارز تا چه حد می‌تواند در سرنوشت بازار سهام تأثیرگذار باشد؟ همه این‌ها سؤالاتی هستند که یک کارشناس بازار سرمایه بهتر از هر کسی می‌تواند پاسخ آن‌ها را بدهد.
مهدی قلی‌پور، متخصص بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بازار در رابطه با اثر دلار روی بازار سرمایه اظهار کرد: در حال حاضر، نرخ دلار بیش از ۸۰ درصد نوسانات شاخص‌ها را تعیین می‌کند. عوامل اثرگذار بر روی شاخص کل که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس را نشان می‌دهد، دو عامل اصل سود شرکت‌ها، رشد سود در سال‌های آتی و سطح نرخ بهره است.
وی در ادامه تصریح کرد: سود شرکت‌ها یا به واسطه تغییرات در نرخ‌های بهای تمام شده و محصولات و یا به دلیل تغییرات در مقدار تولید اتفاق می‌افتد. در سال‌های اخیر به خاطر تحریم‌ها یا مشکلات دیگر، سطح تولید شرکت‌ها عموماً رشدی نداشته و در کوتاه‌مدت هم انتظار تغییرات و انجام طرح‌های توسعه‌ای بعید است. بنابراین، عامل نرخ بهای تمام شده و محصولات در حال حاضر مهم‌ترین عامل اثرگذار بر سود برآوردی شرکت‌ها و در نتیجه، قیمت سهام و نهایتاً، شاخص کل بورس است.
برخی صنایع مثل دارویی که واردکننده مواد اولیه هستند از رشد ارز آسیب می‌بینند چراکه نرخ محصولات آن‌ها به صورت دستوری تعیین می‌شود
این کارشناس بازار سرمایه تورم ریالی و نرخ ارز را مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر نرخ بهای تمام شده شرکت‌ها (اعم از مواد اولیه و سربار و نیروی انسانی) و نیز قیمت محصولات دانست و گفت: تقریباً ۷۰ درصد شرکت‌های بورسی از این لحاظ از نرخ ارز متأثر می‌شوند و عمدتاً هم رشد نرخ ارز بر رشد قیمت محصولات و نیز سود شرکت‌ها اثر مثبت می‌گذارد. بنابراین، در شرایط فعلی نرخ ارز عامل بسیار مهمی برای تعیین سطح قیمت سهام و شاخص کل است.
قلی‌پور اضافه کرد: از طرف دیگر، نرخ ارز بر ارزش جایگزینی شرکت‌ها نیز اثر می‌گذارد که البته، بیشتر برای معاملات بلوکی و عمده مهم هستند، ولی اگر تغییرات نرخ ارز بسیار زیاد باشد بر نرخ‌های معاملات خرد نیز تأثیر می گذارند. در کل، بازار بورس ارزش دلاری نزدیک به ۱۷۵ میلیارد دلار دارد که می‌توان بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار هم در طول سال به آن اضافه کرد که در حقیقت سود سالانه شرکت‌های بورسی است.
وی تأکید کرد: به عبارت دیگر، در یک نرخ دلار مشخص ارزش تقریبی بورس در ابتدای سال ۱۷۵ میلیارد دلار و در انتهای سال حداکثر ۱۹۰ میلیارد دلار است و در شهریور ماه با توجه به سود ۵ ماهه شرکت‌ها می‌توان این ارزش را نزدیک به ۱۸۲ میلیارد دلار در نظر گرفت که با ضرب در دلار ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومانی ارزشی معادلی ۵.۰۱۹ میلیون میلیارد تومان برای بورس بدست می‌آید. البته معمولا بازار نرخ دلار انتظاری را در نظر می‌گیرد و نه نرخ‌های جاری را، به نحوی که قبل انتخاب بایدن بورس با دلار انتظاری ۵۳ هزار تومانی هم قیمت خورده بود.
این کارشناس بازار سرمایه درباره اثرگذاری تغییرات دلار روی سهام شرکت‌ها گفت: شرکت‌های صادرکننده که عمدتاً در صنعت شیمیایی هستند و بیشتر شرکت‌های فعال در صنعت فلزات و معادن و هلدینگ‌های چندرشته‌ای وابسته به آن‌ها به شدت تحت تأثیر نوسانات نرخ ارز هستند. همچنین، برخی صنایع مثل دارویی که واردکننده مواد اولیه هستند از رشد ارز آسیب می‌بینند چراکه نرخ محصولات آن‌ها به صورت دستوری تعیین می‌شود. در کل حتی شرکت‌های غیر دلاری هم به خاطر تأثیر رشد ارز بر تورم ریالی، در نهایت هم‌جهت با نوسانات نرخ ارز رشد یا افت می‌کنند.
قلی‌پور با اشاره به اینکه چشم انداز نرخ ارز در کوتاه‌مدت و بلندمدت متفاوت است، مطرح کرد: در کوتاه‌مدت تا رسیدن اخبار جدید از مذاکرات هسته‌ای، پیش‌بینی می‌شود که در سطوح فعلی نوسان کند یعنی احتمالا بین ۲۶ تا ۲۹ هزار تومان، ولی در بلندمدت با توجه به سناریوهای برجامی نوسان خواهد داشت.
عوامل اثرگذار بر روی شاخص کل که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس را نشان می‌دهد، دو عامل اصل سود شرکت‌ها، رشد سود در سال‌های آتی و سطح نرخ بهره است
وی در پایان خاطرنشان کرد: در سناریوی بازگشت بدون قید و شرط طرفین به برجام، احتمالا دلار تا سطوح ۲۲ هزار تومان کاهش و سپس برای یک الی دو سال در سطح میانگین ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان باقی خواهد ماند. در سناریوی بازگشت مشروط طرفین به معاهده برجام به نحوی که نقل و انتقال ارزها مشروط به رعایت قواعدی گردد، نرخ ارز ابتدا تثبیت و سپس با آهنگی ملایم وابسته به تورم ریالی رشد خواهد داشت و در سناریوی عدم بازگشت طرفین به معاهده برجام، احتمالا دلار رشدی خواهد بود و در اولین مرحله به ۳۰ و سپس تا ۵۰ و بالاتر رشد خواهد کرد.
نظر شما