مهناز حاج تقی؛ بازار: بارها شرایطی را شاهد بودیم که بی‌درایتی برخی مسئولان بازار میوه را متلاطم کرد. این مدت مشکلاتی چون سرمازدگی و صادرات میوه باعث کمبود شد که این کمبودها زمینه گرانی میوه را فراهم کرد؛ چراکه بازار میوه بر اصل عرضه و تقاضا استوار است. با این حال، هنوز هم مردم در معیشت با مشکل روبه‌رو هستند و مشکلاتی گریبان جامعه را گرفته که همه آنها هم ناشی از شرایط اقتصادی نیست و بعضأ به تصمیمات دولتمردان باز می گردد.
تولید و تجارت دو بازوی نیرومند توسعه پایدار اقتصادی است. در این میان برنامه‌ریزی، سرانجام خوبی را برای توسعه اقتصادی رقم می‌زند اما تا رسیدن به نقطه ایده‌آل همچنان راه زیادی وجود دارد. در این باره با حسین مشرف، رئیس اتحادیه میوه و تره بار استان یزد به گفت وگو نشسته ایم.
* وضعیت فعلی بازار میوه و تره بار را چگونه تحلیل می کنید؟
قیمت میوه و تره بار به طور مستقیم به نوسان دلار و ارز وابسته نیست و محصولات نیز فاسد شدنی هستند. افزایش تقاضای برخی محصولات در کنار عرضه کم آنها باعث شد برخی اقلام به سرعت دچار افزایش قیمت شوند. اعم صیفی‌جات و سبزیجات استان و نیز میوه‌هایی چون گوجه سبز، آلو، هلو و شلیل از محصولات دیگر استانها تأمین می‌شود. کم‌آبی و سرمازدگی امسال باعث شد یزد و دیگر استانها دچار کمبود محصول شوند. بر همین اساس، قیمت بعضی اقلام مثل کاهو، هویج و سبزیجات دچار افزایش شد اما به مرور زمان روند کاهشی به خود گرفت. البته این مشکل تنها مربوط به یزد نیست بلکه سراسر کشور با این مشکل روبه رو شد.
* اخیرأ با افزایش قیمت کدام اقلام میوه و تره بار روبه‌رو بودیم؟
طبق نرخ نامه، قیمت خربزه از هفت هزار تومان به ۹ هزار و ۵۰۰ و هندوانه از سه هزار تومان به چهار هزار و ۵۰۰ تومان در میادین میوه و تره بار رسید. هویج نیز از کیلویی ۱۰ هزار تومان تا ۲۵ هزار تومان افزایش یافت که با رشد چشمگیر ۴۰ درصدی مواجه شد.
* دلیل افزایش قیمت‌ها چه بود؟
کم‌آبی بیش از هر چیز موجب کمبود محصول، کاهش عرضه و افزایش قیمت شده است. درباره دیگر عوامل تأثیرگذار در افزایش قیمت محصولات کشاورزی می‌توان گفت افزایش هزینه‌های کارگر، وسایل و کرایه تأثیر ۳۰درصدی در افزایش نرخ داشته است. البته از رشد قیمت مواد اولیه نیز نباید غافل شد و به نظر من، این عامل حدود ۲۰ درصد بر افزایش نرخ تأثیرگذار بوده است. سرمازدگی شکوفه های درختان در ابتدای سال نیز در این روند بی‌تأثیر نبود زیرا میزان رشد و قیمت محصولات را تا پایان سال تحت شعاع قرار داد.
قیمت میوه و تره بار به طور مستقیم به نوسان دلار و ارز وابسته نیست و محصولات نیز فاسد شدنی هستند. افزایش تقاضای برخی محصولات در کنار عرضه کم آنها باعث شد برخی اقلام به سرعت دچار افزایش قیمت شوند
در مورد میوه های نوبرانه نیز دلیل گرانی تولید کم در ابتدای فصل برداشت است که در گذر زمان با افزایش تولید، قیمت میوه‌های نوبرانه هم کاهش می‌یابد. گرانی میوه یک امر کشوری است و در استان یزد قیمت‌ها با هماهنگی شهرهای مجاور و نیز شهرهای مبدأ تعیین می‌شود با این حال با همراهی بازرسان و اتاق اصناف، قیمت‌ها در یزد کنترل می‌شود اما مردم در جریان باشند که اگر قیمت میوه در یزد از دیگر استانها کمتر باشد، قطعأ میوه به سایر استانها منتقل می‌شود و استان دچار کاهش میوه خواهد شد.
* می‌توان گفت سال آینده دیگر با کاهش محصول مواجه نیستیم؟
خیر؛ کم‌آبی موجب کشت نامناسب محصولات کشاورزان شده است و این بحران بعضأ شدت می‌گیرد. سیراب نشدن درختان باعث خشکیدن ریشه آنها می‌شود. آبدهی با تانکر فقط از خشک شدن درختان جلوگیری می‌کند و در صورت عدم استفاده از روش آبیاری قطره ای در آبدهی به باغات و همچنین تداوم سیاست های فعلی نمی توان پیش بینی کرد که سال آینده محصولاتی به همین مقدار یا بیشتر داشته باشیم؛ بلکه حتی پیش‌بینی می‌شود در چنین شرایطی، میزان محصول در سال آینده به نصف کاهش یابد. در شرایطی که تولید محصولات کاهش می‌یابد، قیمت محصول نیز دچار افزایش خواهد شد.
* گرانفروشی برخی میوه فروشان را تأیید می‌کنید؟
گرانی و گرانفروشی دو مقوله جدا است؛ گرانی در بطن جامعه وجود دارد و همه مردم کم و بیش با آن سروکار دارند و مختص به صنف و اتحادیه میوه فروشان نیست. باید در نظر داشت که نرخ‌های فعلی برای کشاورز بحران‌آور است و باید قیمت‌ها به گونه‌ای نگه داشته شود که کشاورز از ادامه کشت صرف نظر نکند چراکه آنگاه کمبود محصول و گرانی‌های بیشتر را شاهد خواهیم بود.
*پیشنهاد خاص شما برای کاهش قیمت محصولات کشاورزی چیست؟
سرمازدگی و صادرات میوه باعث کمبود آن در سال گذشته شده بود که این کمبود، زمینه گرانی میوه را فراهم کرد. در مورد صادرات میوه باید نظارت صورت بگیرد و صادرات کنترل شده باشد تا به بازار میوه صدمه نزند. اگر صادرات به صورت کنترل شده انجام شود بسیاری از مشکلات بازار میوه و تره بار رفع می شود.
گرانی در بطن جامعه وجود دارد و همه مردم کم و بیش با آن سروکار دارند و مختص به صنف و اتحادیه میوه فروشان نیست
وقتی مشاهده می شود که یک محصول در حال گران شدن است باید صادرات آن ممنوع شود و لازم است بازرگانان میوه و تره‌بار در زمان فراوانی و ارزانی مبادرت به صادرات میوه کنند تا تعادل بازار حفظ شود و کشاورزان داخلی متضرر نشوند. سازمان جهادکشاورزی می‌تواند میوه های مصرفی موردنیاز کشور را بررسی کند و صادرات اقلام پر تقاضا مانند سیب زمینی، گوجه، هندوانه، خربزه و خیار را به حداقل برساند. به نظر من با این اقدام و اعلام میزان کشت موردنیاز محصولات ضروری به کشاورزان، بسیاری از مشکلات این حوزه حل می‌شود.
* چقدر استان کم آب یزد را مستعد تولید محصولات کشاورزی می‌دانید؟
به دلیل بارندگی خیلی کم در استان یزد مشکل ما بیشتر از دیگر مناطق است ولی اگر محصولات پر آب مثل هندوانه کمتر در استان کشت شود یا به صورت قطره ای به سرانجام برسد زودتر به نتیجه مطلوب دست پیدا می کنیم. برای مثال، کشت برنج مناسب استان های شمالی کشور است اما در استان های خوزستان و اصفهان نیز کشت می شود که باید از این کار و اقدامات مشابه در دیگر استانها جلوگیری شود.در استان یزد محصولت کم آبخواه کشت شود. قطعأ در این زمینه کمک و یاری دولت هم نقش به سزایی در توسعه کشاورزی کشور دارد.
* کرونا چقدر در تعطیلی و ایجاد خسارت به واحدهای میوه فروشی تأثیر گذاشت؟
هرچند در دوران کرونا واحدهای میوه فروشی چندان دچار تعطیلی نشدند اما علی‌رغم اینکه در سراسر کشور محدودیت خاصی در مورد فروشگاه‌های میوه و تره بار وجود نداشت، استان یزد شرایط کرونا محدودیت‌های بیشتری نسبت به شهرستان های اطراف برای میوه فروشی‌ها اعمال کرد که این کار موجب ضرر بسیاری به این صنف شد.
سازمان جهادکشاورزی می‌تواند میوه های مصرفی موردنیاز کشور را بررسی کند و صادرات اقلام پر تقاضا مانند سیب زمینی، گوجه، هندوانه، خربزه و خیار را به حداقل برساند
* استان یزد چه تعداد میوه‌فروشی دارد؟
تعداد کل مغازه‌های زیر نظر اتحادیه با داشتن پروانه کسب ۶۰۰ و تعداد مغازه‌های بدون پروانه کسب حدود ۳۵۰ مورد است. قابل ذکر است که ۱۱۵ مجوز کسب در دست اقدام است البته تعداد پروانه صدوری از ابتدای سال جاری، ۳۷ فقره و تعداد ابطال یک مورد می‌باشد. در مورد واحدهای بدون پروانه نیز در صورت رعایت نکردن قوانین اتحادیه برخورد خواهد داشت و مغازه‌های متخلف پلمپ می‌شوند.
* از خواسته‌های اتحادیه میوه و تره بار از دولت بگویید؟
اکثر صنف ها جنس هایشان دورریختنی و خراب شدنی نیست ولی صنف میوه و تره بار اجناس فاسدشدنی دارد. همین ویژگی باعث شده مشکلات و محدودیت های بازاریان این صنف بیشتر باشد. خواهش همیشگی ما این بوده که صنف میوه و تره بار از دیگر صنف ها متفاوت دیده شود و این تفاوت در بحث بیمه مشاغل سخت و مالیات لحاظ شود.
نظر شما