کره و انحصار، دو بلا در آسمان لوازم خانگی ایران| حمله ۷ میلیارد دلاری سئول به تولید داخلی!؟

سفر نخست وزیرکره جنوبی به ایران بعد از گذشت ۴۴ سال، آن هم به دلیل حل و فصل پول های بلوکه شده ایران در بانک های کره جنوبی یکی از خبرهای مهم اوایل سال جاری بود. حال پس از گذشت کمتر از ۶ ماه از سفر نخست وزیر کره جنوبی به ایران، خبر از واردات کالا و لوازم خانگی در قبال پرداخت طلب ۷ میلیارد دلاری به گوش می رسد. آن هم در شرایطی که دولت با کسری بودجه و شرایط اقتصادی سختی روبه رو است.

البته زمانی که کره ای ها برای خروج از ایران بار سفر می بستند، عباس عراقچی معاون وزیر امور در واکنش به خروج شرکت های کرهای از بازار ایران گفت" درآینده اقتصاد ایران اولویت ندارید".

با نگاهی به گذشته خواهیم دید که از ۱۴ آبان ۹۷ با تشدید تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ایران خبرها و شایعات خروج دو شرکت ال جی و سامسونگ در رسانه ها پخش شد. ابتدا هم مسئولین وقت ایران و هم سخنگوهای دو شرکت کره ای این اخبار را تکذیب کردند و سعی در آرام کردن مردم و اقناع سازی افکار عمومی داشتند. اما بعد از گذشت یک سال در بهمن ماه ۹۸ این شایعه به واقعیت تبدیل شد و دو شرکت کره ای از بازار ایران خداحافظی کردند.

یکی از دلایل خروج شرکت های کره ای از ایران  بنا به گفته خودشان تحریم های آمریکا و خصوصا تحریم های بانکی که ایران با آن دست و پنجه نرم می کند بود، خیلی ها نیز دلایل خروج شرکت های کره ای، به خصومت های به وجود آمده در رابطه دیپلماسی میان دو کشور مربوط می دانستند

برندهای کره ای که به بهانه های مختلف ایران را ترک کردند 
۲۵ بهمن ۹۸ بود که علیرضا موسوی مجد، رئیس هیئت مدیره انجمن لوازم صوتی و تصویری ایران، از پایان کار این دو شرکت کره ای خبر داد و علت این امر رو تحریم های آمریکا و همکاری نکردن کره ای ها بیان کرد. اما ماجرای ایران و کره مربوط به سال ۹۸ نبود و کارشکنی های طرف کره ای از سال ۹۶ شروع شده بود.

در آن روزها حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولید کنندگان لوازم خانگی طی مصاحبه ای اعلام کرد که شرکت های کره ای دو سال است که «مواد اولیه و قطعات» به ایران نمی دهند و همچنین در این مدت «اجازه استفاده از لایسنس برند» به شرکت های ایرانی نداده اند. این اظهارات در حالی بود که  هنوز تابلو برندهایی مانند دوو  از زیر مجموعه های یک برند که خود را تولید کننده داخلی و انجمن صنفی تولید کنندگان لوازم خانگی معرفی می کند در سطح شهر ها به چشم می خورد، آن هم با این محتوا که: «پیام دوو از کره جنوبی : بودیم، و خواهیم ماند!». و در نهایت شرکت مذکور مجبور به جمع آوری بیلبوردهای خود شد.

طبق مطالب بیان شده یکی از دلایل خروج شرکت های کره ای بنا به گفته خودشان تحریم های آمریکا و خصوصا تحریم های بانکی بود که ایران با آن دست و پنجه نرم می کند. خیلی ها نیز دلایل خروج شرکت های کره ای، به بالا گرفتن سطح تنش های دیپلماسی میان دو کشور مربوط می دانستند.

بازگشت شرکت های کره ای به ایران؟
حال پس از مدت ها خبر بازگشت شرکت های کره ای به ایران به گوش می رسد. این اخبار بعد از حضور چون سی کیونگ، نخست وزیر کره جنوبی در ایران بیشتر شد.

فروردین امسال بود که نخست وزیر کره جنوبی به تهران سفر کرد و این اولین بار در طول ۴۴ سال گذشته است که چنین سفری از سوی یک نخست وزیر کره جنوبی انجام می شود.

با حضور چون سی کیونگ در تهران، اکثر رسانه ها مهم ترین علت حضور او را بحث بر سرپول های بلوکه شده مردم ایران در کره جنوبی دانستند که گفته می شود بالغ بر ۷ میلیارد دلار است که با توجه به شرایط اقتصادی و کسری بودجه ای که دولت با آن رو به رو است، می تواند بسیار کارگشا باشد.

اما  اخبار غیر رسمی و منتشره در فضای مجازی  در چند روز اخیر و حضور سفیر کره جنوبی در تهران، حکایت از آن دارد که  به جای پرداخت بدهی ۷ میلیارد دلاری بلوکه شده، قرار است به ایران کالا و اقلام لوازم خانگی ازجمله از شرکت های ال جی و سامسونگ بدهد آن هم در شرایطی که تولیدات داخلی جان تازه ای گرفتند و در حال توسعه و اشتغال زایی هستند.

هر چند که پویا فیروزی دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی اظهار داشت: ما خبر مجوز آمریکا برای واردات لوازم خانگی ال جی و سامسونگ در برابر بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی را در رسانه‌ها دیدیم، ولی طبق استعلام‌هایی که برای تایید صحت آن از کره جنوبی داشتیم چنین موضوعی واقعیت ندارد.

پویا فیروزی گفته بود: علاوه بر کره جنوبی از بخش‌های ذی‌صلاح دولت هم استعلام گرفتیم و صحت آن تایید نشد، چراکه اگر چنین موضوع وجود داشت باید به ایران اعلام می‌شد. علاوه بر این واردات لوازم خانگی در اولویت ایران نیست. اگر قرار باشد این اتفاق بیافتد در مورد واردات کالاهای پزشکی و بهداشتی انجام می‌شود؛ بنابراین با انتشار این خبر ما از مراجع سوال و استعلام کردیم، ولی چنین موضوعی صحت نداشت.

کشور در شرایط محدودیت در­آمد های ارزی است و به ارز نیاز دارد، بنابراین نباید اجازه واردات کالا هایی داده شود که مشابه آنها در کشور تولید می­ شود

نباید کالای کشورهای بدعهد وارد کشور شود
با این حال اگر خبر پرداخت بدهی کره ای ها با دو شرکت مذکور که شایعه شده صحت داشته باشدو ناشی از عملیات رسانه ای یک برند مدعی تولید  داخلی نباشدکه خود نیز برند کره ای را بر روی تولیداتش می زند،  با توجه به عدم تعهد شرکت های کره ای و تنها گذاشتن ایران در شرایط سخت تحریمی، اشتباهی است که نباید عملیاتی شود.   در عین حال که نباید مقهور جریانی بود که به دنبال ایجاد فضای انحصار در داخل است ، آنچنان که عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات گفت: نباید اجازه داد کالاهای کشور هایی که در برابر ایران بد عهدی کردند، وارد کشور شود و بازار داخل در دست آنها قرار بگیرد.

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات، در گفت و گو با «خبرگزاری بازار» درباره لزوم حمایت از صنایع نوپای داخلی و جلوگیری از واردات کالاهای مشابه، اظهار داشت: ما در شرایط محدودیت در­آمد های ارزی هستیم و نباید اجازه واردات کالا هایی را بدهیم که مشابه آنها در کشور تولید می­ شود بنابراین باید جلو ورود کالا هایی که مشابه آن در داخل تولید می شود؛ گرفته شود.

وی به وضعیت مطلوب تولیدات داخلی، علی الخصوص صنعت لوازم خانگی، اشاره کرد و گفت: به نظر می رسد با توجه به شرایط مناسب تولید داخلی، دلیلی ندارد خیلی از کالاها نظیر لوازم خانگی که در ایران مشابه آن تولید می شود وارد کشور شود و بهتر است منابع ارزی خود را صرف کالاهای اساسی ضروری همچنین توسعه بخش تولید در کشور شود.

وی در واکنش به اخباری مبنی بر دپو شدن تعداد زیادی لوازم خانگی کره ای در گمرکات کشور گفت: همان طور که عرض کردم توجیهی برای واردات کالاهایی که مشابه آن در داخل تولید می شود، وجود ندارد و نباید اجازه داد کالاهای کشور هایی که در برابر تعهدات خود کوتاهی کرده و بد عهدی کردند، وارد کشور شود و بازار داخل به دست آنها بیفتد.

وی در پایان افزود: واردات کالاهای لوکسی که تنها قشر مرفه و پر درآمد جامعه توانایی استفاده از آنها را دارند، هیچ توجیهی ندارد و نباید اجازه داده شود منابع ارزشمند ارزی کشور به واسطه چنین اموری از بین برود.

خیلی از فروشگاه ها، فضا را برای واردات انبوه لوازم خانگی خارجی باز کرده اند،  الان بیشتر فروشندگان لوازم خانگی منتظر این هستند که کالاهای وارد شده به کشور مجوز ترخیص از مبادی وارداتی را بگیرند در حالی که این کالاها بدون ثبت سفارش وارد شده اند

واردات لوازم خارجی کره ای بدون ثبت سفارش به کشور
حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولید کنندگان لوازم خانگی نیز در گفتگو با «خبرگزاری بازار» درباره برخی خبرها مبنی بر ورود کالاهای کره ای به کشور گفت: حرف و حیث های فراوانی راجع به این موضوع مطرح شده و اقداماتی نیز انجام شده است اما همانگونه که نمایندگان مجلس و رئیس قوه مقننه از تولیدات داخلی دفاع می کنند، امیدواریم سیاست گذاری ها به گونه ای باشد که صنعت لوازم خانگی کشور دچار مشکل نشود.

وی با بیان اینکه گفته می شود خیلی از فروشگاه ها، فضا را برای واردات انبوه لوازم خانگی خارجی باز کرده اند گفت: الان بیشتر فروشنگان لوازم خانگی منتظر این هستند که کالاهای وارد شده به کشور مجوز ترخیص از مبادی وارداتی را بگیرند.

غزنوی خاطرنشان کرد: لوازم خانگی خارجی بدون ثبت سفارش وارد کشور شده است اما هنوز اظهارنشده اند. این در حالی است که گفته می شود خیلی از فروشگاه ها برای واردات کالاهای خارجی (لوازم خانگی) خود را آماده کرده اند.

شنیده شده دو شرکت سامسونگ و ال جی می خواهند با شرایط عجیب و غریب به کشور برگردند؛ روزی که ما به سامسونگ و ال‌جی نیاز داشتیم آن ها ایران را رها کردند و رفتند حالا هم پذیرفتنی نیست که به جای پول‌های بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی و با فضایی که آمریکایی‌ها باز کرده‌اند، محصولات کره‌ای وارد کشورمان شود

واردات کالاهای خارجی مشابه داخلی به کشور پذیرفتنی نیست
حجت الاسلام علیرضا سلیمی، عضو هئیت رئیسه مجلس در صحن علنی با تذکری اظهار کرد: شنیده شده دو شرکت سامسونگ و ال جی می خواهند با شرایط عجیب و غریب به کشور برگردند؛ روزی که ما به سامسونگ و ال‌جی نیاز داشتیم آن ها ایران را رها کردند و رفتند حالا هم پذیرفتنی نیست که به جای پول‌های بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی و با فضایی که آمریکایی‌ها باز کرده‌اند، محصولات کره‌ای وارد کشورمان شود.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به فعالیت کارخانه های تولید لوازم خانگی گفت: ۵۰۰ کارخانه تولید لوازم خانگی در کشور با قابلیت تولید ۱۹ میلیون لوازم خانگی وجود دارد پس چرا امروز که راه افتاده‌ایم برخی شرکت‌های خارجی قصد حضور مجدد در ایران را دارند. سلیمی تاکید کرد که دولت با دقت ویژه‌ای اجازه ندهد به راحتی سامسونگ و ال‌جی به کشور برگردند چون آن ها به ما خیانت کردند.

محمد باقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این تذکر با تاکید بر اینکه گام بزرگی در حوزه صنعت لوازم خانگی از جهت کمیت و کیفیت برداشته شده، گفت: با توجه به کیفیت بالای تولیدات ایرانی، هیچ وقت دولت و مجلس اجازه تضعیف تولید داخلی را نخواهد داد.

گفتنی است هم زمان با  این اخبار در روزهای اخیر تولید کنندگان لوازم خانگی در باره تصمیمات بدون حضور نمایندگان این صنف مورد انتقاد قرار گرفته و مدعی هستند : «تصمیمات مهم برای صنعت لوازم خانگی این روزها در شورایی تحت عنوان «شورای سیاستگذاری صنعت لوازم خانگی» گرفته می‌شود که بررسی ترکیب اعضای آن نشان می‌دهد، تمامی حلقه‌های زنجیره صنعت از جمله بخش تامین، تولید و توزیع در آن دیده نشده و جای خالی تعداد از ارکان مهم این صنعت از جمله کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار لوازم خانگی، نماینده اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و ایران، اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی و بخش توزیع ‌کاملا مشهود است.

در حال حاضر انتقادی که از سوی برندهای بزرگ تولیدکننده لوازم خانگی به کرات شنیده می‌شود این است که چرا یک برند خاص به عنوان ذی‌نفع در جلسات این شورا نماینده دارد اما مدیران سایر برندها در جلسات حضور ندارند.

آنچه مسلم است، بازار لوازم خانگی با گردش هزاران میلیاردی باید با تدبیر و حساب شده نه  دوباره و دوقبضه در دست کره ای های بد عهد بیفتد و نه  فضای داخلی را به گونه ای رقم بزنیم که در بازار لوازم خانگی ا مردم دچار بازار انحصاری مانند بازار خودرو شوند که یک برند با نفوذ در دستگاه های تصمیم ساز تمام رقبا را کنار زده و در بازارانحصاری قیمت تعیین کند.   همچنین باید نحوه توزیع امکاناتی چون ورق، پتروشیمی و... نیز با رصد دقیق  دستگاه های ناظر به گونه ای صورت گیرد که فرصت رشد فراهم شود نه فرصت انحصار!