هاب سوخت کشور بدون «یورو ۴»| رنج هرمزگانی‌ها از نبود «بنزین سوپر»

غلامعباس شمس الدینی؛ بازار : در حالی جایگاه داران سوخت در هرمزگان از کاهش تقریبی ۵۰ درصدی میزان عرضه بنزین به واسطه شیوع کرونا و کاهش ترددها و مسافرت ها می گویند که شهروندان از کمبود بنزین سوپر و یورو ۴ و عدم عرضه آن در جایگاهها گله مند هستند. بر اساس بررسی های میدانی، بنزین مورد استفاده در جایگاههای سوخت هرمزگان عمدتا معمولی(یورو ۲) است. هر چند متولیان معتقدند بنزین توزیعی در جایگاهها از کیفیت بالایی برخوردار است اما شهروندان هرمزگانی بر این باورند که سهم آنان از تولیدات با کیفیت یورو ۴ و سوپر پالایشگاههای استان نادیده گرفته شده است.

مطابق مصوبه هیئت وزیران اردیبهشت ۱۳۹۳ به شماره ١٢٧٨٢ /ت ٤٩٩٥٢ ه مقرر شد استانداردسازی سوخت مصرفی مطابق با استاندارد یورو ٤ و یورو ٥ حداقل در کلان شهرها ظرف ۳۶ ماه انجام شود. در همین مصوبه برای برخی کلان شهرها زمان تعیین شد توزیع سوخت با استانداردهای یورو ٤ و دیزل با گوگرد کمتر از ٤٠ قسمت در میلیون در تبریز از ابتدای مرداد ماه ١٣٩٣، در اصفهان و شیراز، از ابتدای مهرماه ١٣٩٣ و در اهواز و مشهد از ابتدای آذرماه ١٣٩٣ انجام شود.

براساس مصوبه هیئت دولت در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ قرار بود تا پایان خرداد ۱۳۹۶ در ۱۵ کلان شهر بنزین با کیفیت یورو ۴ توزیع شود. در اقدام دوم نیز قرار بود که تا اول فروردین ۱۳۹۷ میزان توزیع بنزین یورو چهار ۶۰ درصد جمعیت کشور را پوشش دهد و تا اول فروردین ۱۴۰۰ تمام بنزین کشور براساس استاندارد یورو ۴ توزیع شود. اما این اتفاق نه تنها محقق نشد بلکه حتی در کلان شهرها هم توزیع آن به طور کامل انجام نمی شود. در حالی مقرر شده بود از اواسط سال ۱۳۹۶ به تدریج عرضه بنزین یورو چهار در کلانشهرهای بندرعباس، رفسنجان، قم، چابهار، یزد، کرمان و بوشهر آغاز شود اما این اتفاق  نیز محقق نشد. سئوال عمده این است آیا از منظر متولیان بندرعباس کلان شهر نیست؟ علاوه بر این، سه پالایشگاه کشور در هرمزگان واقع است آیا حق نیست مردم این استان از تولیدات صنایع مستقر بهره مند شده و از وجود این صنایع منتفع شوند؟  

هرمزگان هاب حیاتی توزیع سوخت کشور
یک کارشناس حوزه پخش فرآورده های نفتی در گفتگو با بازار با اشاره به اینکه برخی ملاحظات به ویژه تحریمها اجازه نداده شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در خصوص  عملکرد، اقدامات و افتخاراتی که به دست آورده اطلاع رسانی کند، اظهار کرد: بنزین مورد نیاز استان از هیچ استان دیگری وارد هرمزگان نمی شود و اتفاقا هرمزگان هاب حیاتی توزیع سوخت کشور محسوب می شود. حدود ۶۳ درصد سوخت کشور از پالایشگاههای بندرعباس و ستاره خلیج فارس تامین می شود. توزیع فرآورده ها به صورت ریلی، دریایی و زمینی و خط لوله انجام می شود. سوخت مورد نیاز فرودگاه کیش که سومین فرودگاه کشور محسوب می شود از همین استان تامین می شود.

این کارشناس حوزه پخش  فرآورده های نفتی که نخواست نامش فاش شود، افزود: ۱۶۵ باب جایگاه سوخت (به صورت جایگاه و تعاونی) در هرمزگان وجود دارد که در ۱۶۳ جایگاه، بنزین عرضه می شود. مدیران شرکت پخش استان معتقدند که بنزین و نفت گاز معمولی از کیفیت و استانداردهای لازم برخوردار است. در استان بنزین تولیدی معمولی و سوپر (که بسیاری از پالایشگاهها هرچند ماهی یکبار تولید می کنند) توزیع می شود این در حالی است که در بسیاری از استانهای کشور بنزین سوپر توزیع نمی شود.

در توزیع فرآورده ها  معتقدم اولویت باید برای هرمزگان باشد چرا که هرمزگان تولید کننده عمده فرآورده های نفتی است و مردم از عوارض ناشی از آلایندگی های این صنعت متضرر می شوند

وی با اشاره به اینکه یالایشگاه ستاره خلیج فارس و بندرعباس میزان تولید خود را افزایش داده اند، تصریح کرد: هر گونه صادرات فرآورده ها هم از طریق شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی انجام می شود. به عبارت روشنتر  این شرکت در زمینه توزیع فرآورده‌های نفتی تولیدی و یا وارداتی و مدیریت جایگاه‌های سوخت در داخل کشور فعالیت کرده و نظارت بر حسن انجام فعالیت‌ها در جایگاه‌های پمپ بنزین، سی ان جی و مراکز سوختگیری هواپیمایی را عهده دار است و در این زمینه مسئولیت دارد.

وی اظهار کرد: تأمین، نگهداشت، توزیع و فروش به موقع و مطلوب فرآورده های نفتی در داخل، انجام صادرات، واردات و مبادله با سایر کشورها از جمله وظایف این شرکت است. در توزیع فرآورده ها  معتقدم اولویت باید برای هرمزگان باشد چرا که هرمزگان تولید کننده عمده فرآورده های نفتی است و مردم از عوارض ناشی از آلایندگی های این صنعت متضرر می شوند. این تصمیم باید در مرکز گرفته شود.

تولید ۵۵ درصدی بنزین کشور در پالایشگاه ستاره خلیج فارس 
محمد علی دادور مدیرعامل پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس در گفتگو با خبرنگار بازار وضعیت تولیدات این پالایشگاه را شرح داد و گفت: به همت مجموعه کارکنان در روز یک هزار و 600 تن گاز مایع، ۴۷ میلیون لیتر بنزین، 3 میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر سوخت جت، ۱۴ میلیون لیتر نفت‌گاز، 3 میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر نفت سفید، ۱۳۰ تن گوگرد، ۴۲۵ تن مازاد هیدروژن، 3 میلیون لیتر نفتای سبک، 2 میلیون لیتر نفتای میانی و 2 میلیون لیتر حلال ۴۰۲ در این پالایشگاه تولید می شود.

دادور به ارزش این پالایشگاه در کشور و منطقه اشاره کرد و گفت: امروز ۵۵ درصد تولید بنزین کشور در این ابر پالایشگاه انجام می شود. ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان هم اکنون جایگاهی استراتژیک در توازن انرژی کشور و منطقه ایفا می‌کند و توانسته است ایران را از وارد کننده بنزین به صادرکننده این محصول استراتژیک تبدیل کند.

دادور در خصوص نحوه عرضه تولیدات تصریح کرد: گروهی از محصولات تحویل شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی می‌شود و گروهی نیز از طریق بورس انرژی عرضه می شود.

تامین زیرساختهای تولید فرآورده های نفتی موجب شده، بخش مهمی از تولیدات دو پالایشگاه نفت ستاره و بندرعباس صادر و برای کشور ارزآوری داشته باشیم

جایگاههای سوخت هرمزگان با کمبود سوخت  روبرو نیستند 
عبدالله احمدی کمرپشتی مدیر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه هرمزگان در نشست با نمایندگان شرکت های موزع، حمل و نقل و زنجیره توزیع با اشاره به اینکه بخش عمده ای از تولیدات پالایشگاههای استان صادر می شود، گفت: تامین زیرساختهای تولید فرآورده های نفتی موجب شده، بخش مهمی از تولیدات دو پالایشگاه نفت ستاره و بندرعباس صادر و برای کشور ارزآوری داشته باشیم.

وی با اشاره به بالا بودن کیفیت سوخت توزیع شده در جایگاههای سوخت استان افزود: با همراهی و تلاش زنجیره توزیع سوخت بحمدالله هیچ کمبودی در جایگاههای استان به وجود نیامده و همکاران ما به صورت مستمر وضعیت سوخت رسانی را رصد می کنند.  

هر چند امکان گفتگو با مدیران منطقه هرمزگان فراهم نشد اما براساس پیگیریهای انجام شده مشخص شد؛ اولویت توزیع سوخت در وهله اول با هرمزگان است و علیرغم شرایط جوی و گاهی انسداد راههای ارتباطی هیچ گاه جایگاههای سوخت استان با کمبود روبرو نبوده اند. سوخت مصرفی و توزیع شده در استان از تولیدات پالایشگاهی همین استان است. اما مهمترین دلیلی که در خصوص عدم توزیع سوخت یورو ۴ مطرح شد این بود که براساس مصوبه هیئت وزیران با هدف کاهش آلایندگی ها سوخت یورو ۴ تنها در کلان شهرها توزیع می شود.  

از مدتها قبل سکوی توزیع بنزین سوپر غیر فعال است و خدماتی ارائه نمی شود

هاب حیاتی سوخت کشور بدون یورو ۴ 
در حالی که متولیان پالایش و پخش با افتخار از هرمزگان به عنوان قطب تولید بنزین سخن می گویند اما مراجعه خبرنگار ما به چهار جایگاه عرضه سوخت در بندرعباس و رودان نشان داد که همچنان بنزین معمولی در جایگاههای استان توزیع می شود و تنها در تعداد معدودی از جایگاه ها، بنزین سوپر که آن هم از پالایشگاه اصفهان وارد می شود با فاصله چند هفته و گاهی چند ماه توزیع می شود.

یکی از جایگاه داران شهرستان رودان به خبرنگار بازار گفت: از مدتها قبل سکوی توزیع بنزین سوپر غیر فعال است و خدماتی ارائه نمی شود.

یک مدیرجایگاه سوخت در بندرعباس هم به خبرنگار بازار گفت: صحبت از ارتقای کیفیت خدمات می شود در حالی که مشتریان، بنزین سوپر و یورو ۴ می خواهند.

پیگیری خبرنگار بازار از نماینده حوزه مرکزی هرمزگان و نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بنا به دلایلی بی نتیجه ماند اما امیدواریم در آینده نزدیک پیگیری های این نماینده و مجمع نمایندگان استان در خصوص بهره مندی هرمزگانی ها از تولیدات با کیفیت پالایشگاه های موجود منطقه به اطلاع مخاطبان برسد.

در مجموع آنچه مسلم است بهره مندی مردم از تولیدات با کیفیت پالایشگاه های استان مطالبه عمومی است. حتی اگر براساس مصوبه دولت با هدف کاهش آلایندگی بنزین یورو ۴ در کلان شهرها توزیع شود، جایگاه های سوخت بندرعباس به واسطه کلان شهر بودن و استان هرمزگان  به واسطه قرار گرفتن این پالایشگاه ها در محدوده جغرافیایی و آلایندگی های ناشی از آن، حق برخورداری از بنزین یورو ۴ جهت توزیع را دارند. البته لازم است مطالبه عمومی مردم هرمزگان در مرکز تا حصول نتیجه دنبال شود.