خدیجه ستارزاده؛ بازار: واردات کالاها و اجناسی که در داخل کشور تولید مشابه و حتی با کیفیت تر از آن تولید می شود، داستان دردناک و پیچیده ای است که روز به روز بیشتر به اشتغال، توسعه و رشد تولید و در نهایت اقتصاد و بنیان کشور صدمه می زند. با وجود تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر حمایت از تولید و مانع زدایی، متاسفانه این فرآیند همچنان ادامه دارد و به گفته برخی تولیدکنندگان هیچ کدام از مسئولان و متولیان وزارت صمت زیر بار اینکه چه کسی برای واردات مجوز صادر می کند نمی روند و نمی گویند که چگونه لامپ کامل از لیست ممنوعیت واردات ۱۴۰۰ قلم کالا حذف شد و ظاهرا" در این وزارتخانه دیوار حاشا بلند است.
با گذر از الکتریکی ها و حتی فروشگاه های زنجیره ای کالا و محصولات روشنایی چینی بیشتر از تولید داخلی دیده می شود و به گفته خود فروشندگان کیفیت محصولات چینی پایین تر و ارزان تر از محصولات داخلی است.
یکی از شرکت های تولید محصولات روشنایی در البرز «افراتاب» است که با بیش از ۲۲ سال سابقه در این حوزه و تولید لامپ و چراغ های ال ای دی در بازار ایران شناخته شده است.
برای اطلاع از شرایط این صنعت گفتگوی بازار با «احسان میوه چی» مدیرعامل شرکت افراتاب و نایب رئیس انجمن لامپ سازان کشور را با هم می خوانیم.
*آیا مواد اولیه شما در داخل تامین می شود و در این مورد و در شرایط فعلی چه چالش و مشکلی دارید؟
مواد اولیه ما اکثرا" وارداتی است اگر چه به امید محدود شدن واردات لامپ کامل برخی اقلام را شروع به تولید داخل نموده ایم. سال گذشته با یک محدودیت ۲۰ درصدی که دولت تعیین کرد مواجه شدیم و نتوانستیم به میزان مورد نیاز مواد برای تولید وارد کنیم و از آذر ماه که این محدودیت اعمال شد مشکلاتی برای ما ایجاد کرد.
امسال از ابتدا شروع کردیم و امیدواریم این محدودیت ۲۰ درصد برای تولیدکنندگان داخلی که نیاز بازار را تامین می کنند نباشد. در سالجاری هنوز این محدودیت مشخص نشده است.
*در مورد این محدودیت ۲۰ درصد توضیح بیشتری دهید.
سال گذشته دولت مصوبه ای را تعیین کرد که شرکت ها اجازه ندارند بیش از ۲۰ درصد از متوسط واردات سال ۹۸ و ۹۷ وارد کنند ولی متاسفانه این محدودیت بجای صرفا وارد کنندگان به تولید کنندگان نیز اعمال گردید و ما از این ماجرا اطلاع نداشتیم. تا در آذرماه که به ما اعلام شد سقف خود را پر کرده اید.
ما در واقع سال گذشته با توجه به اینکه واردات کالاهای خارجی محدود شده بود، تولیدات خود را افزایش دادیم و نیروی بیشتر استخدام کردیم و خط تولید اتوماتیک وارد کردیم تا تولیدمان را افزایش دهیم و نیاز بازار را بر آورده نماییم که با این مصوبه به یکباره محدود شدیم.
مسئله مورد توجه این است که دولت کار و فرآیند مستمر تولیدکننده را در نظر نمی گیرد و به یکباره جلوی کار را گرفته و باعث توقف و آسیب به تولید می شود
با دوندگی و تلاش زیاد و مساعدت مسئولین وزارت صمت که سه ماه طول کشید توانستیم یک مورد مجوز استثناء بگیریم که البته به اواخر اسفند ماه کشید و توانستیم با این مواد اولیه تولید سال ۱۴۰۰ را شروع کنیم و برای تولید در ابتدای سال مواد داشته باشیم که کمک کرد تا کنون مشکل نداشته باشیم. اما مسئله مورد توجه این است که دولت کار و فرآیند مستمر تولیدکننده را در نظر نمی گیرد و به یکباره جلوی کار را گرفته و باعث توقف و آسیب به تولید می شود. تولیدکننده ماهیانه جنس و مواد اولیه را تهیه می کند و ماهانه تولید می کند، وقتی یکباره اعلام می شود سقف تولیدکننده پرشده در چرخه تولید ما وقفه و اختلال ایجاد می شود. این موضوع باعث کاهش تولید و فروش ما شد اما خوشبختانه منجر به تعطیلی شرکت ما نشد.
*آیا با ۱۰۰ درصد ظرفیت تولید می کنید؟
خیر ما در حال حاضر در یک شیفت و با ۵۰ درصد ظرفیت کار می کنیم. توانمان برای تولید خیلی بیشتر از این است و با مهیا شدن شرایط، رفع موانع و افزایش پرسنل توان افزایش به سه برابر فعلی را داریم.
*با وجود تحریم ها برای تامین قطعات و تجهیزات مشکل دارید یا نه؟
با توجه به اینکه مواد اولیه ما عمدتا از چین وارد می شود و مواد اولیه متداول محصولات لامپ و روشنایی است، با اعمال تحریم ها خیلی مشکل نداشتیم. اما هزینه های حمل و نقل در حال حاضر خیلی افزایش داشته و محدودیت تامین «آی سی» از چین باعث شده هم محصولات گران شود و هم با تاخیر به دستمان برسد که در سالجاری نگران کننده است.
*آیا صادرات هم دارید؟
به طور مستقیم صادرات نداریم اما محصولات ما را خریداری می کنند و به خارج صادر می کنند.
*صادرات غیر مستقیم به دلیل مشکلات بازگشت ارز است؟
صادرات مشکلات خاص خود را دارد و ما هیچ وقت خود را درگیر این مسئله نکردیم و تمرکزمان روی تامین نیاز بازار داخل کشور بوده است.
*واردات محصولات روشنایی از چین چقدر تاثیر در بازار و رقابت دارد؟
واردات محصولات کامل چینی آسیب بزرگی به بخش تولید است. سال ۹۸ جلوی این واردات گرفته شد و خیلی به رشد و ظرفیت سازی تولید کمک کرد اما در سال ۹۹ هم گام با محدودیت ۲۰% رشد تولید بازهم واردات لامپ کامل، انجام شد. ما هر چقدر به وزارت صمت مراجعه کردیم اما هیچکس زیر بار نمی رفت که مجوز توسط چه کسی صادر شده و متاسفانه در بازار محصولات روشنایی وارداتی زیاد عرضه می شود.
اداره استاندارد فقط مدارک و مستندات را چک می کند و کیفیت واقعی لامپ را چک نمی کند که البته این روند برای کالاهایی که از طریق گمرکات وارد شود، انجام می شود و کالاهایی که از بازارچه های مرزی یا به طور قاچاق وارد می شود اصلا کنترل نمی شود
*کیفیت محصولات روشنایی ایرانی و چینی با هم چه تفاوتی دارند؟
مشکل لامپ های وارداتی این است که کیفیت محصولات تولید داخل را ندارد و از کیفیت پایین تری برخوردار است. اداره استاندارد فقط مدارک و مستندات را چک می کند و کیفیت واقعی لامپ را چک نمی کند. که البته این روند برای کالاهایی که از طریق گمرکات وارد شود، انجام می شود و کالاهایی که از بازارچه های مرزی یا به طور قاچاق وارد می شود اصلا کنترل نمی شود.
به همین دلیل استاندارد نبودن کالاهای وارداتی قیمت محصولات وارداتی از محصولات داخلی ارزانتر است و این باعث رقابت ناسالمی بین محصولات خارجی و داخلی می شود. سال گذشته این امر با توجه به جنگ قیمت و رکودی که در بازار بوجود آمد باعث شد قیمت ها در لامپ سقوط کند که نتیجه آن بعدها مشخص و شاید منجر به ورشکستگی تولیدکنندگان داخلی و یا کوچک و محدود شدن حوزه فعالیت برخی شرکت ها شود.
این اقدامات و روند در واقع با منویاتی که به عنوان سال جهش تولید در نظر گرفته شد اصلا سازگار نیست. با وجود پیگیری های زیاد متاسفانه هیچ نتیجه ای نگرفتیم چرا که همه صدور مجوزها را حاشا می کردند. در واقع در داخل توان تامین نیاز کشور وجود دارد اما واردات محصولات بی کیفیت ارزان اجازه نمی دهد.
*قطعی برق در ماه های گذشته چه تاثیری روی فعالیت و تولید شما داشته است؟
ما هم چند هفته ای قطعی برق داشتیم اما با توجه به اینکه ژنراتور برای خط تولید و کارخانه داریم و یک شیفت هم کار می کنیم، در زمان قطعی برق از ژنراتور استفاده کردیم مشکلی در تولید نداشتیم.
*از چالش های صنعت خود بگویید.
مراحل واردات مواد اولیه و پرداخت حواله حداقل ۲ ماه طول می کشد. از روزی که اقدام به ثبت و تکمیل فرم سفارش کنیم حدود ۴ هفته و برای تقاضا برای تخصیص ارز هم یکماه طول می کشد. در مجموع ۲ ماه برای بوروکراسی کاری زمان صرف می شود.
این یکی از چالش های ماست که با برنامه ریزی آن، سعی به کنترل داریم. اگر روزی مواد نداشته و نیاز فوری داشته باشیم چاره ای نداریم که حداقل ۲ ماه صبر کنیم تا این پروسه طی شود و به دستمان برسد.
یکی دیگر از مشکلات ما که خارجی است کمبود «آی سی» در دنیاست که منجر به چالش محصولات الکترونیک شده و ممکن است در آینده ای نزدیک در داخل برای تامین آن با مشکل مواجه شویم
در واقع با این موضوع، قدرت سریع مانور از تولیدکنندگان گرفته شده است. البته این مشکلات داخلی ماست. یکی دیگر از مشکلات ما که خارجی است کمبود «آی سی» در دنیاست که منجر به چالش محصولات الکترونیک شده و ممکن است در آینده ای نزدیک در داخل برای تامین آن با مشکل مواجه شویم.
*شما نکته دیگری را لازم به ذکر می دانید؟
برای اینکه تولیدات داخلی رشد کند و کامل شود چند عامل مهم است. اول اینکه سودآوری کافی و استاندارد اقتصادی تولیدی داشته باشد. دوم اینکه رقابت سالم باشد نه اینکه درب کشور باز باشد و اجناس نامرغوب و ارزان قیمت وارد کشور شود و باعث شود تولید کننده زیان ببیند و این سیاستها همه ضد تولید است. متاسفانه در کشور ما در واقع به واردات به چشم کنترل بازار تولیدکننده نگاه می شود نه به عنوان تامین کسری نیاز بازار و به تولید کننده طی سالیان سال صدمه زده و نتیجه آن این شده که تولید در کشور ما رونق ندارد و کسی علاقه به تولید ندارد.
وقتی یک تولیدکننده رشد می کند با او طوری برخورد و برایش مانع تراشی می شود که نتیجه آن از بین رفتن یا محدود شدن فعالیت آن می شود.
ما در سال ۸۸ حدود ۵۰۰ نیرو داشتیم اما با سیاستگذاری های نادرست مجبور به تعدیل نیرو شدیم، زمانی به ۷۰ نفر هم رسیدیم و در حال حاضر حدود ۲۰۰ نیرو داریم.
نظر شما