بازار؛ گروه آب و انرژی: بحران آب در خاورمیانه بیداد می کند، اما کارشناسان شرایط در ایران را بسیار نگران کننده تر از دیگر کشورها می دانند. «هدایت فهمی» کارشناس سابق منابع آب وزارت نیرو در اینباره به خبرگزاری «بازار» می گوید : سطح بارندگی در کشورهای منطقه خاورمیانه بسیار پایین تر از استانداردهای جهانی است اما مشکل از آنجا آغاز می شود که نحوه زندگی و اشتغال ما به هیچ وجه با این سطح بارندگی ها نمی خواند برخلاف سایر کشورهایی که با تنش آبی مواجه هستند به دنبال کشاورزی و کشت محصولات آب بر با کمترین ارزش اقتصادی هستیم.
او متوسط بارندگی در ایران را یک سوم استاندارد جهانی دانست و گفت: متوسط بارندگی در دنیا ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر بوده در حالیکه متوسط بارندگی ما سالانه حدود ۲۴۰ میلی متر است. حتی در برخی از مناطق کشور میزان بارندگی ها به ۵۰ میلی متر هم نمی رسد. با این وجود نحوه زندگی و اشتغال ما هیچ تناسبی با این سطح از بارندگی ها ندارد.
کارشناس حوزه آب در اینباره می گوید: در ایران چیزی حدود ۲ درصد از آب در صنعت، حدود ۶ درصد هم در بخش شرب استفاده می شود. به عبارت دیگر حدود ۹۲ درصد آب کشور در حوزه کشاورزی مصرف می شود و این دقیقاً بر عکس ظرفیت کشور است.
متوسط بارندگی در دنیا ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر بوده در حالیکه متوسط بارندگی ما سالانه حدود ۲۴۰ میلی متر است اما نحوه زندگی اشتغال ما به هیچ وجه با این سطح از بارندگی ها هم خوانی ندارد
او که معتقد است مساله آب باید اولویت نخست دولت بعدی باشد، ادامه داد: منابع آبی کشور ما به گونه ای نیست که بخواهیم آن را صرف تولید محصولات آب بر کنیم یا اینکه به دنبال خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی باشیم. رییس دولت سیزدهم و وزرای او به جای مطرح کردن شعارهای خودکفایی باید به سمت توسعه صنایعی که مصرف آب کمتری دارند، بروند.
به جای توسعه کشاورزی باید واردات محصولات کشاورزی را در دستور قرار دهیم و آب این نهاده فوق‌العاده باارزش را حفظ کنیم و در جایی استفاده کنیم که به اقتصاد کشور کمک کند
این کارشناس حوزه آب در بخش دیگری از سخنان خود صادرات مجازی آب را مورد نقد قرار داد و گفت: ما به جای توسعه کشاورزی باید واردات محصولات کشاورزی را در دستور قرار دهیم و آب این نهاده فوق‌العاده باارزش را حفظ کنیم و در جایی استفاده کنیم که به اقتصاد کشور کمک کند.
فهمی بر این باور است که باید اقتصاد روستاهای ایران باید با تکیه بر تولید صنایع دستی یا کشت محصولات کم آب بر اما با ارزش افزوده بالای اقتصادی توسعه پیدا کند. اما ما بعضا عکس این رفتار را از سوی مسئولین و نمایندگان مجلس شاهد هستیم.
او با تاکید بر اینکه وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک باید کاهش یابد یا دست کم بیشتر نشود، ادامه داد: کشوری که با مشکل جدی آب مواجه است و نگرانی‌های زیادی در این زمینه برای تامین آب وجود دارد، نباید به سمت صادرات آب مجازی برود. نباید کاری کنیم که امنیت غذایی ما در بلند مدت به بهانه تامین نیازهای کوتاه مدت در معرض نابودی قرار گیرد.
در مناطقی از استان فارس نشست زمین تا ۱۴۰ برابر شرایط بحرانی در جهان است. میزان فرونشست زمین در تهران به ۳۶ سانتی‌متر در سال رسیده که به ۹۰ برابر شرایط بحرانی رسیده
فرونشست سالانه ۵۴ سانتی متری در فارس
او در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برداشت بیش از اندازه از منابع زیر زمینی آب، گفت: با وجود اینکه تهران استان فقیری به لحاظ منابع آبی محسوب می شود اما همچنان شاهد کشاورزی در دشت های همچون شهریار و ورامین هستیم و همین مساله منجر به فرونشست وحشتناک زمین در این دشت ها شده است.
این کارشناس حوزه آب ادامه داد: البته حالا دیگر فرونشست محدود به تهران و استان های خشک نمی شود بلکه در استان هایی همچون اصفهان، یزد، اردبیل، همدان، کرانه‌های خلیج‌فارس هم با فروچاله‌ها و افت سطح آب زیرزمینی روبه‌رو هستیم.
او فرونشست زمین در فارس را سالانه ۵۴ سانتی متر اعلام کرد و گفت: در مناطقی در استان فارس نشست زمین تا ۱۴۰ برابر شرایط بحرانی در جهان است. میزان فرونشست زمین در تهران به ۳۶ سانتی‌متر در سال رسیده که به ۹۰ برابر شرایط بحرانی رسیده، در بوئین‌آباد و ورامین فرو نشست خاک به ۲۵ سانتی‌متر رسیده است. این وضعیت بحرانی حاصلی به توجهی به بحران آب و اضافه برداشت از منابع تجدید پذیر است.
نظر شما