بازار، گروه استانها: مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی مشهور به «متا» از جمله مجموعه‌های علمی فرهنگی اصفهان است که در بستر مطالعات تمدنی فعالیت‌های مختلفی دارد و در حوزه اقتصاد اسلامی به طرح مباحث و نظریه‌های کاربردی می پردازد که مورد توجه مسئولان کشوری نیز قرار گرفته است.
یکی از مهمترین فعالیت‌های این مجموعه که طی سالهای اخیر پررنگ‌تر و اثرگذارتر بوده است طرح عملیاتی «پولطلا» است که در دو کتاب «درآمدی بر نظریه پولطلا» و «احیای پولطلا» به معرفی این طرح به قلم حجت الاسلام سید محمد حسین متولی امامی و محمد غلامی پرداخته شده است.
این مجموعه که به طرح دیدگاه‌ها و نظریه‌های اقتصادی در بستر اقتصاد اسلامی و مقابله با اقتصاد لیبرالیستی و سرمایه‌داری مشهور است، اخیرا به بررسی طرح دولت آیت الله رئیسی در هدایت نقدینگی به سمت تولید و امکان اجرا و پیامدها و دستاوردهای این طرح پرداخته است و مسئولان موسسه دیداری نیز با نمایندگان مجلس در ارتباط با طرح های مذکور داشته‌اند.
مدیر کارگروه معیشت و اقتصاد موسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی از جمله افرادی است که معتقد است با هدایت نقدینگی نمی‌توان انتظار داشت که تورم در کشور کاهش پیدا کرده و یا شاهد یک انقلاب در رونق تولید و کاهش مشکلات اقتصادی باشیم و باید ریشه این مشکلات را در خلق پول جستجو کرد.
گفت‌وگویی با محمد غلامی مدیر گروه معیشت و اقتصاد مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی در خصوص دیدگاه وی در ارتباط پیرامون نقدینگی، خلق پول و طرح هدایت نقدینگی به سمت تولید داشته‌ایم که در ادامه از نظر خوانندگان می گذرد:
*آقای غلامی از دیدگاه شما مشکل تولید ما کدام است؛ کمبود نقدینگی یا کاهش ارزش نقدینگی؟
از دیدگاه من هدایت نقدینگی به سمت تولید یک آدرس غلط و ادعای غیرممکن است؛ البته برخی معتقد هستند نقدینگی مانند آب جاری است و باید آن را به پای درخت تولید هدایت کنیم تا میوه بدهد اما این یک دیدگاه اشتباه است؛ اینکه نقدینگی در حساب چه کسی باشد، تأثیری بر ارزش آن ندارد.
کمبود نقدینگی در تولید، به این صورت که نقدینگی نداشته باشند نیست، بلکه نقدینگی همه جامعه و به تبع آن تولید، هشت برابر شده است. نقدینگی زیادی شده، اما ارزش آن به شدت کاهش یافته است.
ادعای هدایت نقدینگی در ۵۰ سال گذشته وجود داشته است و مشکلی را حل نکرده است چراکه مشکل اصلی در کشور ما افزایش عدد نقدینگی است که موتور محرک آن در سیستم پولی-بانکی فعلی خلق پول از هیچ است
غلامی با اشاره به ناتوانی صنایع در بازپرداخت تسهیلات بانکی، تصریح کرد: ادعای هدایت نقدینگی در ۵۰ سال گذشته وجود داشته است و مشکلی را حل نکرده است چراکه مشکل اصلی در کشور ما افزایش عدد نقدینگی است که موتور محرک آن در سیستم پولی-بانکی فعلی خلق پول از هیچ است.
*اما برخی کارشناسان عقیده دارند که اکنون نقدینگی به بازارها هجوم برده است؛ نظر شما چیست؟
هجوم نقدینگی به بازارها تصوری غلط است، در واقع نقدینگی به جایی هجوم نمی‌برد بلکه از حسابی به حساب دیگر می‌رود و همان طور که بیان شد اینکه این اعداد و ارقام در حساب چه کسی باشد بر تورم اثری ندارد.
امروز ریشه بزرگترین مشکل کشور ما یعنی تورم در خلق پول خلاصه می‌شود؛ اینکه برخی مدعی خلق پول عادلانه و مطلوب و هدایت شده هستند و توجهی به مشکلات خلق پول ندارند، آدرس غلط دادن به جامعه است که عواقب وخیمی در پی خواهد داشت.
*نتیجه این خلق پول برای آینده کشور چیست؟
ما در چند سال آینده نتیجه این بی توجهی به خلق پول را خواهیم دید، هدایت نقدینگی یک ادعای خام و ناشدنی است. این ادعای بدون شاخص صرفاً برای خوشایند سیاستمداران مطرح می‌شود و بیشتر جنبه شعاری دارد.
برخی می‌خواهند تجربه شکست خورده اقتصاد ایران را با تغییر اسم به هدایت نقدینگی تکرار کنند مثلاً می‌خواهند ۲۰۰ میلیون دلار از پول ملت را به بورس تزریق کنند تا دوباره با شوک درمانی و کار رسانه‌ای، مردم به سمت بورس بیایند
در این سیستم پولی و بانکی، همواره شاهد رشد نقدینگی خواهیم بود. ضمن اینکه قاعدتاً مجریِ هدایت نقدینگی هم بانک و بورس هستند؛ با این رویه مشکلات اقتصادی ادامه خواهد داشت و بر تورم افزوده خواهد شد.
در واقع ساختارهای ما هنوز همان است که در گذشته بوده اند و متأسفانه به نظر می‌رسد باز برخی می‌خواهند تجربه شکست خورده اقتصاد ایران را با تغییر اسم به هدایت نقدینگی تکرار کنند. مثلاً می‌خواهند ۲۰۰ میلیون دلار از پول ملت را به بورس تزریق کنند تا دوباره با شوک درمانی و کار رسانه‌ای، مردم به سمت بورس بیایند؛ بدین ترتیب دوباره مشکلات بورسی تکرار خواهد شد.
خلق پول مصداق اکل مال به باطل و حرام شرعی و رفتاری غیرانسانی و غیرطبیعی است، برخی متصور هستند نمی‌توان خلق پول را کاهش داد، به همین دلیل تنها به دنبال هدایت نقدینگی هستند. درحالیکه با تغییر نظام پولی از اعتباری به ثابت، می‌توانیم یک ساختار خود کنترل و عملیاتی برای ثبات و تعادل پولی جامعه فراهم نمائیم.
از طرفی هدایت نقدینگی، حربه‌ای برای عدم مقابله با خلق پول است؛ نباید کسی بگوید خلق پول لازم است، آدرس غلط در اقتصاد نباید داد. دولت یک دولت انقلابی است و اگر آدرس غلط به جامعه بدهد انقلاب اسلامی در آینده آسیب خواهد دید.
حداقل اگر مسئولان نمی‌خواهند نظام پولی را تغییر دهند، باید صادقانه به مردم بگویند که مشکل کشور خلق پول است و باید تورم ریالی و دلاری را تحمل کنیم؛ اکنون آقای رئیسی باید با خلق پول، حقوق کارمندان را بدهد و این مشکل ساز خواهد بود.
*اما برخی مدعی هستند با خلق پول تورم مهار می شود؟
از دیدگاه من باید حقیقت را به مردم گفت تا امید واهی و دروغین با آدرس‌های غلط ایجاد نکنیم. طبیعی است که در سیستم ریالی ما خلق پول وجود دارد و حتی گاهی دولت ناچار به خلق پول است اما با ایده «هدایت نقدینگی» به مردم آدرس غلط داده می‌شود و باعث می‌شود امیدهای واهی در جامعه برای حل مشکلات اقتصاد ایجاد شود. در حالی که خلق پول به عنوان اصلی‌ترین مشکل اقتصاد همچنان ادامه خواهد داشت.
خلق پول در اقتصاد کشور، تورم زا است؛ این یک توهم است که بخواهیم هم خلق پول را ادامه دهیم و هم تورم را مهار کنیم. این ادعای معجزه گونه را دولتهای پیشین هم داشته اند و همگی شکست خورده اند. امیدوارم دولت آینده، اصرار بر یک روند غلط ۵۰ ساله را کنار بگذارد و به تغییر نظام پولی و احیای پولطلا تن دهد.
نظر شما