فناوری های هوشمند در خدمت «ایمنی و سلامتی صنعتی»| بهره گیری از هوش مصنوعی در مناطق آزاد تجاری_صنعتی

تهمینه غمخوار؛ بازار: صنعت گردشگری به عنوان یکی از مولفه های تاثیر گذار در رشد اقتصادی و جهش تولید، نقش مهمی در توسعه پایدار داشته و تحقق آن با تلفیق مفاهیم اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در بستر مدیریت یکپارچه سلامت، ایمنی و محیط زیست میسر میگردد. 

از طرفی، هوش مصنوعی را می توان جزء فناوری های تحول آفرینی دانست که به دلیل برخورداری از ویژگی هایی نظیر دقت و سرعت بسیار بالا، کاهش بازه زمانی و بهینه سازی انجام فرآیندها، مورد توجه حوزه های مختلف از جمله صنایع و بخش های اقتصادی در کنار بخش های خدماتی و حتی بهداشتی و درمانی قرار گرفته است. 

حال در این میان، یکی از جدید ترین کاربردهای هوش مصنوعی را می توان در حوزه بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست ( HSE) در نظر گرفت که امروزه یکی از مهم ترین جنبه های هر پروژه اقتصادی و صنعتی مدرن است. همچنین، HSE مبتنی بر هوش مصنوعی می تواند به عنوان یکی از ابزار های مدیریت هوشمند نقشی کلیدی در کمک به طرح های توسعه پایدار و ایجاد مزیت رقابتی در مناطق آزاد تجاری_صنعتی ایفا نماید.

بر همین اساس، چندی پیش اولین کنفرانس بین المللی مدیریت سلامت، ایمنی، محیط زیست و توسعه پایدار HSEM۲۰۲۱ با رویکرد صنعت گردشگری با محوریت HSE و جاذبه های گردشگری ، HSE و توسعه شهری، HSE و توسعه پایدار، HSE و مناطق آزاد و HSE و مسئولیت اجتماعی با هدف شناسایی فرصتها، چالشها و شاخص های مناسب برای سنجش و مدیریت مولفه های تاثیرگذار بر توسعه پایدار صنعت گردشگری در کشور به صورت آنلاین برگزار گردید.

در همین راستا و با توجه به برگزیده شدن «مهندس میثم عباسی» مشاور و فعال حوزه فناوری های پیشرفته و صنعت، مدیر فناوری خانه اقتصاد و تجارت ایران و کشورهای هم مرز و عضو پژوهشکده فناوری های پیشرفته و هوش مصنوعی، به عنوان برگزیده و پژوهشگر برتر در این کنفرانس، خبرنگار بازار گفتگویی را با وی ترتیب داده و نظر وی را در خصوص تاثیر هوش مصنوعی بر بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست جویا شده است.

«مهندس میثم عباسی»  در ابتدای این گفتگو گفت: از سال ۱۷۸۴ تا به امروز روند پیشرفت صنعت با معرفی فناوری هایی به نسل های مختلف تقسیم بندی شده است و امروزه با معرفی سیستم هایی نظیر بلاکچین و اینترنت اشیا در نسل چهارم صنعت قرار داریم. با توجه به برآورد ها صنعت نسل چهارم که از سال ۲۰۱۷ به بعد معرفی شده است دارای سه فاکتور مهم انسان، کسب و کار و اشیا می باشد و مهمترین ویژگی این نسل را می توان در تلفیق هوشمند ابزار ها و عوامل برای رسیدن به راهکار های بهینه دانست. لازم به ذکر است که همزمان با توسعه روزافزون صنایع، بحث ایمنی صنعتی و چالش های ورود زیاد ماشین آلات به صنایع نیز مطرح بوده است.

مشاور و فعال حوزه فناوری های پیشرفته و صنعت افزود: مطالعاتی که در سال ۱۹۹۸ توسط گوردون رِیچِل پی (R.P.Gordon) انجام شد، نشان داد که خطاهای انسانی عامل بیش از ۹۲ درصد حوادث صنعتی هستند و عدم تمرکز پرسنل، خطاهای ناشی از کم بودن تجربه و دانش بکارگیری ابزار آلات و تجهیزات در کنار خطاهای تصمیم گیری و در برخی موارد تخلفات عمدی را می توان از جمله مهمترین دلایل حوادث صنعتی به شمار آورد که متخصصان HSE درگیر کنترل و به حداقل رساندن آن ها هستند.

مدیر فناوری خانه اقتصاد و تجارت ایران و کشورهای هم مرز اضافه کرد: یکی از جدید ترین حوزه های مربوط به استفاده از فناوری های صنعت نسل چهارم را می توان در حوزه HSE ۲ یافت. پردازش اطلاعات، مدیریت فرآیندها، بهبود عملیات و کمک به شناسایی خطرات در صنایع متناسب با تعریف نیاز های جدید از جمله کاربرد های فناوری های نوین در HSE با اولویت بهینه سازی مفاهیم مربوط به کنترل و مدیریت ایمنی و حفاظت از محیط و پرسنل می باشند.

عضو پژوهشکده فناوری های پیشرفته و هوش مصنوعی ادامه داد که یکی از جنبه های مهم در HSE بحث کنترل عوامل و مواد خطرناک است و فناوری های نوین توانسته اند در زمینه کمک به اپراتور های انسانی  به خصوص مدیریت بهینه فرآیند های صنعتی ورود موفقی داشته باشند.

وی گفت: علاوه بر آن، از سامانه هایی که مورد علاقه صنایع حساس بالاخص صنایع تولیدی می باشند، می توان به سامانه های چت بات اشاره کرد. چت بات ها سامانه هایی هوشمند هستند که می توانند پاسخ هایی مناسب را در کمترین زمان ممکن برای سوالات مطرح شده توسط اپراتور های انسانی چه به صورت تایپ و چه پیام صوتی، ارائه نمایند.

چت بات ها سامانه هایی هوشمند هستند که می توانند پاسخ هایی مناسب را در کمترین زمان ممکن برای سوالات مطرح شده توسط اپراتور های انسانی چه به صورت تایپ و چه پیام صوتی، ارائه نمایند

مهندس میثم عباسی افزود: همچنین، چت بات ها قادر هستند تا به صورت شبانه روزی و در تمام روز های هفته، در دسترس کارفرمایان، اپراتورها و حتی مدیران پروژه ها قرار گیرند و یک دسترسی سریع و خلاصه به پایگاه های داده بزرگ را فراهم سازند.

پژوهشگر برتر کنفرانس HSEM۲۰۲۱ تصریح کرد: مناطق آزاد به سبب ماهیت و اهداف خود دارای بیشترین پتانسیل در زمینه جذب و بکارگیری فناوری های نوین و پیاده سازی مفاهیمی مانند ابزارها و روش های مدیریت نسل چهارم می باشند.

وی گفت: امروزه بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست HSE را می توان یکی از مهم ترین جنبه های هر پروژه اقتصادی و صنعتی مدرن دانست و HSE مبتنی بر فناوری های صنعت چهارم می تواند به عنوان یکی از ابزار های مدیریت هوشمند نقشی کلیدی در کمک به طرح های توسعه پایدار و ایجاد مزیت رقابتی در مناطق آزاد تجاری_صنعتی ایفا نماید.

امروزه بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست HSE را می توان یکی از مهم ترین جنبه های هر پروژه اقتصادی و صنعتی مدرن دانست و HSE مبتنی بر فناوری های صنعت چهارم می تواند به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت هوشمند نقشی کلیدی در کمک به طرح های توسعه پایدار و ایجاد مزیت رقابتی در مناطق آزاد تجاری-صنعتی ایفا نماید

عباسی اضافه کرد: طرح های توسعه اقتصادی و صنعتی در جهان امروزی بیش از پیش به سمت بهره گیری از فناوری های نوین درحوزه های مختلف در حرکت هستند و مناطق آزاد در صدر این موضوع قرار دارند. بهره گیری از فناوری های هوشمند در سطح وسیع و در طرح های توسعه پایدار مناطق تجاری_صنعتی برای ایجاد مزیت رقابتی جزء مواردی هستند که در کشورهای دارای پتانسیل های فناوری بالا نظیر سنگاپور و کشورهای در حال توسعه و جذب کننده فناوری مانند عمان در ایجاد و توسعه مناطق آزاد مورد توجه قرار گرفته اند.

  بهره گیری از فناوری های هوشمند در سطح وسیع و در طرح های توسعه پایدار مناطق تجاری_صنعتی برای ایجاد مزیت رقابتی جزء مواردی هستند که در کشورهای دارای پتانسیل های فناوری بالا، نظیر سنگاپور و کشورهای در حال توسعه و جذب کننده فناوری مانند عمان در ایجاد و توسعه مناطق آزاد مورد توجه قرار گرفته اند

وی همچنین به تاثیر هوش مصنوعی در صنعت کشاورزی اشاره کرد و گفت: از نمونه های عینی به کارگیری عملیاتی ابزارهای هوشمند می توان به صنعت کشاورزی اشاره کرد. صنعت کشاورزی پایه و اساس اقتصاد جهان است و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ با افزایش جمعیت جهان نیاز به تولید ۵۰ درصد غذای بیشتر وجود دارد.

مهندس میثم عباسی تصریح کرد: راهکارها و فرآیند های مبتنی بر هوش مصنوعی می توانند به کشاورزان کمک کنند تا با استفاده پایدارتر از منابع از سطح کشت و نحوه تولید محصول بهینه تری برخوردار باشند. فناوری هایی نظیر ماشین آلات کشاورزی مستقل از انسان، گلخانه های هوشمند، سیستم های شناسایی محصولات بیمار از سالم مبتنی بر پردازش تصویر، پهپاد های کنترل کننده آفات و سموم، سامانه های پردازش و کنترل جنگل ها و مراتع با استفاده از تصاویر ماهواره ای، پردازش های GIS و تجهیزات هوشمند بازیافت محصولات و ضایعات از جمله کاربرد های هوش مصنوعی در این صنعت به شمار می روند.

راهکارها و فرآیند های مبتنی بر هوش مصنوعی می توانند به کشاورزان کمک کنند تا با استفاده پایدارتر از منابع از سطح کشت و نحوه تولید محصول بهینه تری برخوردار باشند

مشاور و فعال حوزه فناوری های پیشرفته و صنعت همچنین گفت: در حوزه های نفت، گاز و تولید انرژی، سیستم عامل های AI مبتنی بر پردازش های ابری برای تجزیه و تحلیل داده های ژئوفیزیکی زیرسطحی در حال توسعه هستند و با ارائه مدل سازی سریعتر و دقیق تر از ذخایر نفتی و داشتن توانایی نقشه برداری دقیق از مخازن زیرزمینی نفت و گاز نه تنها برای بهبود درک اندازه و ارزش ذخایر موثر اند بلکه این فرآیند ها را از لحاظ کیفیت نیز بهبود بخشیده اند.

این کارشناس اضافه کرد که هوش مصنوعی به شرکتهای نفتی کمک می کند تا پروسه های حفاری خود را اصلاح کرده و دسترسی به ذخایر را با هزینه کمتری ممکن سازند. علاوه بر این، شرکت های اکتشاف نفت و گاز می توانند از سیستم های یادگیری ماشین برای اجرای شبیه سازی با استفاده از داده ها و مدل های پیش بینی استفاده کنند.

هوش مصنوعی به شرکتهای نفتی کمک می کند تا پروسه های حفاری خود را اصلاح کرده و دسترسی به ذخایر را با هزینه کمتری ممکن سازند

وی در پایان گفت: موضوع HSE را نیز باید جزء جدایی ناپذیر طرح های توسعه پایدار تجاری و صنعتی در عصر تلفیق داده ها، تجهیزات، انسان، محیط و اکوسیستم سیاره ای به شمار آورد و HSE مبتنی بر نظام و فناوری های صنعت نسل چهارم می تواند به عنوان الگویی موفق در رشد مناطق آزاد مد نظر قرار گیرد. حفظ کیفیت و کنترل ایمنی و امنیت کاری در کنار مدیریت سلامت و بهداشت و کاهش زیان رسانی به محیط زیست موضوعاتی هستند که طرح های نوین توسعه تمرکز بالایی روی آن ها دارند.