بازار؛ گروه استانها: تولید محصولات کشاورزی با کیفیت در جامعه‌ای که با افزایش روزافزون جمعیت، نیاز شدیدی به ارتقای سطح تولید دارد امری دست نیافتنی و دور از انتظار نیست اما این اقدام یک مدیریت منسجم و سیاستی خاص را می‌طلبد تا فرهنگ استفاده از محصول باکیفیت را در جامعه پیاده کند.
افزایش روز افزون جمعیت و نیاز بشر به غذا و تلاش برای حفظ محصولات کشاورزی به وسیله سموم و آفت کش ها، مشکلاتی مانند مقاومت آفات به بعضی از سموم، آلودگی گسترده محیط زیست به مواد شیمیایی پایدار، آلودگی آب و منابع تغذیه ای دام ها، نابود کردن دشمنان طبیعی آفات و باقیمانده های سموم را پدید آورده است هر چند بشر در طول قرن های متمادی روش های بسیار مختلفی را جهت کنترل آفاتی که تامین غذا و سلامتی آن ها را به مخاطره می اندازد به کار برده است.
امروزه سلاح سم و انجام مبارزه شیمیایی نقش اصلی را در حفاظت گیاهان ایفا می کند
امروزه سلاح سم و انجام مبارزه شیمیایی نقش اصلی در حفاظت گیاهان ایفا می کند و این روش به مراتب بیش از سایر روش های مبارزه مورد استفاده قرار گرفته اما اغلب به علت عدم آشنایی کافی مصرف کنندگان سموم شیمیایی از اصول صحیح مبارزه، علاوه بر عدم حصول نتیجه مطلوب در دراز مدت موجب بهم خوردن تعادل طبیعی شده و اثرات زیانباری در محیط زیست و همچنین سلامت کشاورزان و افراد جامعه به جای می گذارد.
استفاده سریع از مواد شیمیایی کشاورزی طی ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته تولید را با سودآوری افزایش داده اما در بسیاری از مناطق مهم کشاورزی جهان تأثیر نامطلوبی بر کیفیت آب زیرزمینی داشته است؛ بدین سان، بایستی توجه داشت که سموم استاندارد بوده و میزان استفاده از آن ها نیز تحت کنترل باشند تا نه تنها به محیط زیست و آب های زیرزمینی و غیره آسیب وارد نشود بلکه محصولات باغی و کشاورزی را نیز به خسارت ها و خالی ماندن جیب کشاورزان و باغداران منتهی نکنند.
با همه این تفاسیر اولویت بخش کشاورزی تولید محصول سالم است که در این مسیر بایستی در کنار ارتقای سطح کمی و کیفی محصولات باغی و کشاورزی، بحث امنیت غذایی و مواردی از این دست لحاظ و برنامه ریزی هایی برای ورود مناسب به استفاده استاندارد از سموم و البته سموم مجاز و استاندارد نیز مهیّا شود.
بررسی بیشتر موضوع ما را پای صحبت کارشناسان نشاند تا اینکه در این زمینه گفتگویی با شهرام پیشه ور؛ مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان همدان و قربانعلی افشار؛ یکی از باغداران ملایری ترتیب داده شد که در ادامه آن ها را می خوانید:
وجود بیش از ۱۵۰ فروشندگی مجاز سم در استان همدان
شهرام پیشه ور در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه کشاورزان باید از انجام عملیات سمپاشی به صورت خودسرانه خودداری کنند، مطرح کرد: کشاورزان قبل از هرگونه عملیات سمپاشی با کارشناسان حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی در شهرستان ها مشورت کنند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان همدان با اشاره به وجود بیش از ۱۵۰ فروشندگی مجاز سم در استان همدان گفت: سالانه ۴۵۰ تا ۴۸۰ تن سم در استان همدان مصرف می‌شود.
پیشه‌ور با تاکید بر اینکه استان همدان در سطح کشور از استان های ایمن بوده به‌طوری که سرانه مصرف سم در همدان ۰.۶ تا ۰.۷ کیلوگرم در هکتار است، اضافه کرد: کشاورزان در مبارزه با علف‌های هرز حتماً باید سم اختصاصی آن گیاه را به کار ببرند.
حتماً می باید از فروشندگی‌های مجاز سم مورد نیاز خریداری شود و قبل از هرگونه عملیات سمپاشی از کالیبره بودن سمپاش ها مطمئن شد تا میزان سم مورد استفاده در واحد سطح کنترل شود
وی با اشاره به اینکه امسال در ۸۰ هزار هکتار از مزارع عملیات مبارزه با علف‌های هرز صورت گرفته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش دو برابری داشته است، گفت: کشاورزان حتماً باید از فروشندگی‌های مجاز سم مورد نیاز خود را خریداری کنند و قبل از هرگونه عملیات سمپاشی از کالیبره بودن سمپاش ها مطمئن شوند تا میزان سم مورد استفاده در واحد سطح کنترل شود.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان همدان با تأکید بر لزوم سمپاشی در زمان مناسب آن، عنوان کرد: کشاورزان در هنگام سمپاشی باید پوشش مناسبی داشته باشند؛ به طوری که باید عینک محافظ چشم داشته و از ماسک سمپاشی استفاده کنند، هم چنین در هنگام سمپاشی لباس کار مناسب داشته باشند تا از ورود محلول سمی به بدن جلوگیری شود.
از بین رفتن ۴۰۰ درخت هلو بر اثر تقلبی بودن سموم
قربانعلی افشار که یکی از باغداران روستای افسریه در جوکار شهرستان ملایر است، در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه امسال در مرحله پیوندزنی پسته هستم، عنوان کرد: بیش از دو هکتار زمین در این زمینه دارم و یک باغ گردو و یک باغ بادام نیز دارم.
وی با بیان اینکه چند سالی است که در انتظار به بار نشستن باغ پسته ام هستم، گفت: متاسفانه تاکنون حمایتی از ما نشده است و حتی می‌خواستم تمامی درختان پسته‌ام را بریده و دور بیندازم.
این باغدار ملایری ادامه داد: کود بسیار محدودی به ما داده‌اند، درحالی‌که سال‌ها است که برای باغ‌هایم هزینه می‌کنم و این موضوع موجب فشارهای مالی به من شده است.
افشار با اشاره به خسارت های وارده بر یکی از باغات خود مطرح کرد: امسال ۴۰۰ درخت هلوی باغم دچار خسارت شد.
این خسارت به سبب استفاده از سمی بود که بعداً فهمیدم تقلبی بوده است و باعث شد که تمامی درختان را بریده و دور بیندازم، در حالی که آن را با هزینه بالایی هم خریداری کرده بودم
وی در این زمینه اضافه کرد: این خسارت به سبب استفاده از سمی بود که بعداً فهمیدم تقلبی بوده است و باعث شد که تمامی درختان را بریده و دور بیندازم، در حالی که آن را با هزینه بالایی هم خریداری کرده بودم.
این باغدار ملایری با تاکید بر اینکه در این مسیر نیاز به تسهیلاتی مناسب داشتم اما میسر نشد، اظهار کرد: می‌خواستم محصول زعفران نیز بکارم اما جهادکشاورزی اصلاً باغداران را تحویل نمی‌گیرد و به‌راستی این وام‌هایی که به ما می‌دهند، وام نیست! دام است؛ چراکه آن‌قدر درصد بالایی دارند که نمی‌توانیم آن‌ها را پرداخت کنیم و مشکلات بعدی را برایمان ایجاد می‌کند.
اگر این سموم غیرمجاز یا غیراستاندارد و یا بدون نظر متخصصین مربوطه مورد استفاده قرار گیرند، هم چون زهری برای باغات خواهند بود
سموم کشاورزی اگرچه می توانند در مسیر ارتقای سطح کمی و کیفی محصولات کشاورزی و باغی نقش موثری داشته باشند اما اگر این سموم غیرمجاز یا غیراستاندارد و یا بدون نظر متخصصین مربوطه مورد استفاده قرار گیرند، هم چون زهری برای باغات خواهند بود.
با افزایش جمعیت نیاز به غذا افزایش یافته و بشر را با راهکارهای ویژه ای جهت بهبود وضعیت کشاورزی روبرو کرده حال انکه استفاده از سموم کشاورزی منجر به تولید مواد غذایی با کیفیت نامطلوب برای سلامت بشر خواهد شد.
بدین ترتیب، بایستی مصرف سموم و کودهای شیمیایی در حد استاندارد صورت گیرد و با تولید محصول سالم و به کار بردن کشاورزی ارگانیک، آلودگی محیط زیست را به حداقل رساند تا سلامتی انسان تضمین شود.
و حال در پایان جای یک بحث باقی است و آن اینکه آیا افزایش عملکرد در واحد سطح به قیمت به مخاطره انداختن سلامت عمومی در نتیجه استفاده بی رویه از نهاده های شیمیایی مورد پذیرش واقع می شود!؟
آیا درآمد اقتصادی حاصل از این افزایش عملکرد جبران هزینه های سلامتی و درمان مرتبط با محصولاتی کشاورزی ناسالم را خواهد کرد!؟
مطمئناً باید سیاست هایی را در ارتباط با این مقوله در نظر گرفت و با فرهنگ سازی علمی و جامع در زمینه استفاده اصولی و بر حسب نیاز از نهاده های شیمیایی (به ویژه کودهای شیمیایی) اتخاذ کرد تا ضمن کمک به اقتصاد کشور در عرصه تولیدات کشاورزی، ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی و در پی آن سلامتی عمومی محقق شود.
بدین سان، امید است که بخش کشاورزی با مصرف آفت کش ها در سطح استاندارد بر محیط زیست و سلامت بشر تاثیر بسزایی داشته و با تنظیم یارانه ها در این بخش به سمت توسعه پایدار گام های اساسی برداشت.
نظر شما