بی‌ضابطه‌گی معاملات صرافی‌ها را به پستوها می‌برد| بیمها و امیدهای افزایش سرمایه صرافان

بازار؛ گروه بانک و بیمه: طبق دستورالعمل اجرای شورای پول و اعتبار سرمایه صرافی‌ها باید به ۲۵ میلیارد تومان افزایش یابد. طوری که حداقل مبلغ سرمایه به منظور تأسیس و فعالیت صرافی تضامنی و صـرافی وابسـته بـه مؤسسات اعتباری در استان تهران و شهرهای بزرگ مبلغ ۲۵۰ میلیارد ریال و در سـایر شـهرها مبلـغ۱۳۰ میلیارد تعیین شده است. دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها، ‌ در ۵۲ ماده و ۲۸ تبصـره در شورای پول و اعتبار اواخر ماه گذشته به تصویب رسیده است.

افزایش سرمایه صرافی ها چه تبعاتی را به دنبال دارد؟
افزایش سرمایه صرافی ها در حالی مطرح است که برخی از فعالان بازار ارز معتقدند؛ اقدام به محدود کردن دایره فعالیت صرافی ها با افزایش سرمایه آنها تبعاتی چون گسترده شدن بازارهای غیر رسمی و حضور دلالان سودجو را در بازار به دنبال دارد. اما عده ای دیگر می گویند؛ با چنین اقدامی بساط صرافی های ضعیف و ناکارآمد از بازار جمع  و  سطح نظارت برفعالیت آنها بیشتر خواهد شد.

ارایه مجوز تاسیس صرافی ها و تداوم فعالیت آنها با توجه به افزایش نرخ تورم و کم ارزش شدن پول ملی ضرورتی اجتناب ناپذیر است و رساندن سرمایه صرافی ها به ۲۵ میلیارد تومان در شرایط کنونی خیلی بالا نیست

این که چرا بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار اقدام به افزایش سرمایه صرافی ها کرده است از چند جنبه حائز اهمیت است. نکته اول این است که مجوز تاسیس صرافی ها و تداوم فعالیت آنها با توجه به افزایش نرخ تورم و کم ارزش شدن پول ملی ضرورتی اجتناب ناپذیر است و رساندن سرمایه صرافی ها به ۲۵ میلیارد تومان در شرایط کنونی خیلی بالا نیست، از طرفی نیز چون خیلی ها در گذشته با رقمی کم اقدام به دریافت مجور صرافی کرده اند و اکنون فعالیت آنها در بازار خیلی گرم نیست بنابراین در صورت ناتوانی در رساندن سرمایه خود به ۲۵ میلیارد تومان این گروه  از دایره فعالیت خارج می شوند و سطح نظارت بانک مرکزی در صورت چابک شدن صرافی ها بیشتر خواهد شد.

این در حالی است که برخی دیگر معتقدند؛ افزایش سرمایه صرافی ها برای دریافت مجوز و ادامه فعالیت آنها در صورت ناتوانی فعالان این بازار در تامین چنین رقمی از بازار رسمی خارج و مسیر بازارهای غیر رسمی دلال بازی را در پیش می گیرند چرا که با تجاربی که دارند به خوبی می توانند در بازارهای موازی غیر رسمی فعالیت کنند.

چابک سازی فعالیت صرافی ها با قوانین جدید
آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی درگفتگو با خبرگزاری «بازار» می گوید؛ اقدام شورای پول و اعتبار در بالا بردن رقم سرمایه صرافی ها چه برای اخذ مجوز و چه ادامه فعالیت آنها با رساندن رقم آن به ۲۵ میلیارد تومان در شرایطی که ارزش پول ملی کشور طی چند سال اخیر به شدت افت کرده است طبیعی است اما به احتمال زیاد  این اقدام بانک مرکزی بیشتر در راستای ساماندهی بازار صرافی هاست تا آن دسته از صرافی های ناتوان از چرخه فعالیت خارج شوند و سطح نظارت بانک مرکزی بر فعالیت صرافی ها با چابک شدن آنها بیشتر شود.

درخواست برای مجوز تاسیس صرافی ها بسیار است چرا که این صنف در صورت توان بالای کاری می توانند سودهای زیادی را از محل دادو ستدهای ارزی همچنین کسب درآمد خاص در شرایط تحریمی به دست آورند

وی ادامه داد: البته درخواست برای مجوز تاسیس صرافی ها بسیار است چرا که این صنف در صورت توان بالای کاری می توانند سودهای زیادی را از محل دادو ستدهای ارزی همچنین کسب درآمد خاصی در شرایط تحریمی کنند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در صورت ارایه مجوز با قیمت پایین به متقاضیان تاسیس صرافی، صف تقاضا برای دریافت فعالیت در چنین صنفی بالا می رود، افزود: اکنون نیز خیلی ها درخواست تاسیس صرافی را به بانک مرکزی ارایه کرده اند اما بانک مرکزی به راحتی با متقاضیان این بخش همراهی نمی کند و تمام زوایا و جهات کار را در این زمینه به خوبی در نظر می گیرد.

بازار خرید و فروش مجوز صرافی ها داغ می شود
بغزیان خاطرنشان کرد: اگر مجوز تاسیس صرافی ها با حداقل سرمایه و رقم کمی به متقاضیان داده شود بازار پر از واحدهای صرافی می شود و سطح نظارت بانک مرکزی را در فعالیت این بخش کمتر خواهد کرد.

وی ادامه داد:چنانچه بازار ارز و فعالیت صرافی ها کنترل نشود احتمال آشفتگی در این بازار وجود دارد از طرفی زمانی که ارایه مجور محدود شود بازار خرید فروش مجوز صرافی ها داغ خواهد شد.

بغزیان تصریح کرد: کاهش میزان فعالیت صرافی ها موجب می شود که معاملات ارزی در کوچه پس کوچه ها انجام شود و بازار غیر رسمی ارزی شکل بگیرد. این در حالی است که صرافی ها اکنون راه و چاه معامله را در شرایط تحریم بلد بوده و به دور زدن تحریم ها برای ارزآوری و نقل و انتقالات ارزی کمک می کنند.

این استاد دانشگاه افزود: حجم فعالیت خیلی از صرافی های بازار در مقابل صرافی های بزرگ ناچیز بوده و  عددقابل توجهی نیستند بلکه صرافی های لیدر، بخش عمده معاملات را در کشور انجام داده و آنها در نقل و انتقالات ارزی سهم بسزایی دارند. این نوع صرافی ها مورد اعتماد بانک مرکزی هستند.

ورود خیلی از فعالان ارزی به بازار غیر رسمی با محدود شدن فعالیت صرافی ها!
میثم رادپور کارشناس بازار ارز نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره عواقب تصمیم شورای پول و اعتبار در رساندن سرمایه صرافی ها به ۲۵ میلیارد تومان را خروج فعالان رسمی از این بازار عنوان کرد و افزود: صرافی ها خدمات قابل توجهی را به مردم می دهند چرا که مدت هاست بانکها عملکرد مناسب خود را در این بخش از دست داده اند. به طور مثال در دوره اول ریاست جمهوری احمدی نژاد تمام فعالیت نقل و انتقال ارز از طریق صرافی ها انجام می شد اما چون این کار صرفه چندانی برای بانک ها نداشت بنابراین نقل و انتقال ارز و حوالجات در صرافی ها بدست صرافی ها افتاد و این صنف به عنوان واسطه گر مالی در بازار رسمی به مردم و فعالان اقتصادی خدمت می کردند.

وی با بیان اینکه مسئولیت نقل و انتقالات ارزی برعهده صرافی هاست افزود: البته در تمام دنیا نیز این گونه است که صرافی ها کار نقل و انتقال ارز را در بازار بدون هیچ موانع و محدودیتی انجام می دهند. اما اینکه اکنون شورای پول و اعتبار مصوب کرده است صرافی ها با افزایش سرمایه دچار فشار می شوند، رویکردی مبهم است.

بانک مرکزی متاسفانه به برخی صرافی ها اعتماد ندارد و آنها را عامل نوسان نرخ ارز می داند در حالی که نهاد ناظر فعالیت صرافی ها خود بانک مرکزی است بنابراین این بانک به جای اینکه فعالیت های چنین بخشی را محدود کند باید نظارت بر عملکرد بازار را بیشتر کند

وی به تصور غلط بانک مرکزی نسبت به دلال بازی و وجود مافیاها در برخی صرافی ها اشاره کرد و افزود: بانک مرکزی متاسفانه به برخی صرافی ها اعتماد ندارد و آنها را عامل نوسان نرخ ارز می داند در حالی که نهاد ناظر فعالیت صرافی ها خود بانک مرکزی است بنابراین این بانک به جایی اینکه فعالیت های چنین بخشی را محدود کند باید نظارت بر عملکرد بازار را بیشتر کند. به طور مثال خیلی از صرافی هایی که قبلا کار حوالجات ارزی را انجام می دادند اکنون از بازار خارج شده اند.

فعالیت چند صرافی مهم با بانک مرکزی!
این کارشناس بازار ارز تصریح کرد: با تجربه ای که در بازار ارز دارم به خوبی می دانم که گرایش بانک مرکزی به محدود کردن فعالیت صرافی ها با بالا بردن سرمایه آنها هدفمند است تا خیلی از صرافی ها از بازار کوچ کنند و بانک مرکزی فقط با چند صرافی مهم کار کند.

اظهارات متفاوت کارشناسان درباره چگونگی فعالیت صرافی ها و اقدامات بانک مرکزی در حالی است که عضو کانون صرافان ایران بر این باور است که افزایش سرمایه صرافی‌ها می تواند منجر به خروج ناخواسته تعدادی از صراف‌ها ی قانونی و فعال شدن صراف‌های غیرمجاز با تراکنش میلیاردی شود.

کامران سلطانی‌زاده، درباره دستورالعمل جدید بانک مرکزی برای فعالیت و افزایش سرمایه صرافی‌ها، ‌ گفته است؛ افزایش سرمایه ۲۵ میلیارد برای صرافان با سابقه، با توجه به تنوع حاشیه درآمدی می تواندآسیب های جبران ناپذیری به صنف صرافی و صرافان باسابقه وارد کند.

بنا به این گزارش، هرچند صرافی ها به عنوان صنف خدمات رسان به فعالان اقتصادی و مردم جایگاه خاصی دارند اما کارشناسان معتقدند سطح نظارت بر عملکرد آنها باید افزایش یابد و آن دسته از صرافی های غیر مجاز که بازار را متشنج می کنند باید قانونمند شوند تا تهدید کننده بازار ارز در کشور نشوند.