بازار؛ گروه استانها: گل سرخ یا گل محمدی از گذشته‌های دور به دلیل ویژگی‌های خوراکی و درمانی که دارد نزد ایرانیان شناخته‌شده و از گیاهان بومی کشور ما به شمار می‌رود و بر اساس اسناد بین‌المللی، ایران مبدأ تولید گلاب است. با شروع سال جدید و قرار گرفتن در فصل بهار و همین‌طور شکوفایی گل محمدی، حال و هوای خاصی در مزارع کشاورزی استان حاکم است چراکه فصل برداشت این گیاه معطر برای همگان آشناست و کمتر کسی هست که گیاه گل محمدی را نشناسد.
خوشبختانه خراسان شمالی در چند سال گذشته در تولید گل محمدی به استان‌های بالای جدول کشور رسیده و قرار گرفتن استان در ردیف هشتم کشوری نشان می‌دهد این گیاه معطر و دوست‌داشتنی می‌تواند جبران‌کننده بسیاری از مشکلات کشاورزان استان باشد.
ارتقای کیفی و کمی تولید
اکنون خراسان شمالی در تولید و کشت گل محمدی به جایگاهی در این صنعت رسیده است که قلمه‌های گل محمدی را که در سنوات گذشته از استان‌هایی چون آذربایجان شرقی و فارس وارد می‌کرد امروزه در شرایط محیطی کشت گلخانه‌ای باکیفیتی بسیار بالا در داخل خود استان و در شهرستان‌هایی چون شیروان و بجنورد تولید می‌کند.
خراسان شمالی در چند سال گذشته در تولید گل محمدی به استان‌های بالای جدول کشور رسیده و قرار گرفتن استان در ردیف هشتم کشوری نشان می‌دهد این گیاه معطر و دوست‌داشتنی می‌تواند جبران‌کننده بسیاری از مشکلات کشاورزان استان باشد
طبق اعلام سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان شمالی٬ اکنون دو مرکز فراوری گل محمدی در شهرستان‌های جاجرم و فاروج فعال است. در این استان سه تولیدکننده نهال گل محمدی وجود دارد که به روش قلمه گل محمدی، ریشه لخت و گلدانی فعالیت دارند. با قرارگیری در فصل برداشت این گیاه‌درمانی با محمد شریکیان مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی به گفتگو می نشینیم.
* در خصوص وضعیت گل محمدی در خراسان شمالی توضیح دهید؟
خراسان شمالی در تولید و کشت گل محمدی نوپاست و چند سالی است که شروع به کشت و کارکرده است اما بااین‌وجود بهره‌برداران این استان اطلاعات خوبی در خصوص کشت و تولید بیشتر این محصول و همچنین تغییر روش‌های کشاورزی به دست آوردند و این بسیار برای ما خوشحال‌کننده است چراکه در شرایط فعلی شاهد کاهش بارندگی، کم‌آبی و همچنین خشک‌سالی هستیم و باید روش‌های کشاورزی، زراعت و باغبانی را تغییر دهیم و این مهم از سیاست‌های وزارت و سازمان جهاد کشاورزی است.
خراسان شمالی ازنظر سطح زیر کشت گل محمدی در کشور رتبه هشتم و ازلحاظ تولید جایگاه ۱۸ را دارد و در حال حاضر دو مرکز فرآوری گل محمدی در شهرستان‌های جاجرم با ظرفیت ۴۰۰ تن در سال و همچنین اسفراین با مساحت ۲۰هکتاری فعال است.
* میزان ظرفیت تولیدی و سطح زیر کشت گل محمدی در خراسان شمالی چه مقدار است؟
خراسان شمالی به دلیل شرایط اقلیمی، بستر مناسبی برای تولید و حتی عرضه این محصول بشمار می‌آید، به طوری که در سال ۹۴ سطح کشت گل محمدی استان ۱۱۹ هکتار با ۱۲۰ تن تولید بوده که در در سال ۹۹ به ۴۷۰ هکتار با تولید ۳۵۰ تن رسیده است .
میزان تولید گل محمدی در گلستان‌هایی که گل محمدی چهارتا پنج‌ساله دارند حدود پنج‌تن است، در برخی از گلزارها که زودبازده هستند در سال‌های اول و دوم نیز محصول گل محمدی برداشت می‌شود که همه این‌ها شامل هزینه است که توسط بهره‌بردار تأمین می‌شود.
در سال ۹۴ سطح کشت گل محمدی استان ۱۱۹ هکتار با ۱۲۰ تن تولید بوده که در سال ۹۹ به ۴۷۰ هکتار با تولید ۳۵۰ تن رسیده است
با توجه به تغییر اقلیم، کشت گل محمدی فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری است و سازمان جهاد کشاورزی بر آن است تا با حمایت تجار، صنعت و معدن و همچنین اتاق بازرگانی به زنجیره تولید گل محمدی در سطح استان کمک کند تا شاهد توسعه روزافزون این محصول که سبب شکوفایی اقتصادی و اشتغال‌زایی برای استان می‌شود باشیم.
* میزان اشتغال ایجادشده در این زمینه چقدر است؟
گل محمدی ازجمله محصولاتی به شمار می‌آید که هم مصرف داخلی دارد و هم خارجی و این مهم سبب افزایش ارزش اقتصادی این محصول می‌شود و ازآنجایی‌که این محصول مواد اولیه بسیاری از مواد آرایشی، بهداشتی و حتی شوینده به‌حساب می‌آید می‌توانند فرصت‌های شغلی مناسبی را برای استان ایجاد کند.
در استان خراسان شمالی ظرفیت‌های مناسبی برای تولید این محصول وجود دارد و گلاب‌گیری به‌صورت سنتی و خانگی به دلیل سلامت و اصالت آن همواره موردتوجه علاقه‌مندان و گردشگران بوده است و این موضوع بیانگر این مهم است که می‌توانیم از این فرصت برای توسعه صنعت گردشگری و اکو توریسم استفاده کرد که این خود سبب ایجاد فرصت‌های شغلی و درآمدزایی خصوصاً برای روستانشینان آن منطقه می‌شود. گیاه گل محمدی در مرحله کاشت و نگهداری و در مرحله برداشت نیروی کارگری زیادی را می‌طلبد و به‌طور متوسط برای برداشت گل در یک هکتار روزانه به‌طور میانگین به ۱۰ تا ۲۰ نفر نیروی کار نیاز است.
* قیمت هر کیلوگرم گل محمدی چه مقدار است و آیا نسبت به سال‌های قبل افزایش داشته و یا خیر؟
با توجه به افزایش قیمت نهاده‌ها، هزینه کارگران و ... شاهد افزایش قیمت سالانه در تمامی محصولات هستیم و گل محمدی نیز از این قائده مستثنا نیست و در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم گل محمدی بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ هزار ریال است و این قیمت‌ها در اوایل و اواخر فصل با افزایش قیمت و در اواسط فصل باقیمت مناسب مواجه است.
* بذر گل محمدی استان خراسان شمالی از چه استانها تأمین می‌شود؟
با توجه به اینکه خراسان شمالی در تولید و کشت گل محمدی نوپاست اما به جایگاهی در این صنعت رسیده است که قلمه‌های گل محمدی را که در سنوات گذشته از استان‌هایی چون آذربایجان شرقی و فارس وارد می‌کرد امروزه در شرایط محیطی کشت گلخانه‌ای باکیفیتی بسیار بالا در داخل خود استان و در شهرستان‌هایی چون شیروان و بجنورد تولید می‌کند.
* سازمان جهاد کشاورزی در پرورش و کشت بیشتر این محصول در سطح استان چه اقداماتی انجام داده است؟
تشکیل کارگروه توسعه و کشت گیاهان دارویی، برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی باهدف ارتقاء دانش بهره‌برداران و بهره‌گیری ازتوان علمی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، تولید و تأمین نهال گل محمدی ازجمله مهم‌ترین اقدامات اجرایی سازمان جهاد کشاورزی درزمینهٔ پرورش گل محمدی بوده است و در حال حاضر با توجه به ویروس کرونا از طرق مختلف و سیستم‌های دیگر با بهره‌برداران در ارتباط هستیم.
تشکیل کارگروه توسعه و کشت گیاهان دارویی، برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی باهدف ارتقاء دانش بهره‌برداران و بهره‌گیری ازتوان علمی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، تولید و تأمین نهال گل محمدی
شناسایی مناطق مستعد توسعه کشت مناطق مختلف استان، برنامه‌ریزی لازم جهت تولید و تأمین اندام‌های تکثیری، حمایت‌های تسهیلاتی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و بازدید از مزارع الگویی گل محمدی باهدف تغییر الگوی کشت خصوصاً در مناطق کم آب و اراضی مستعد شیب‌دار ازجمله برنامه‌ها و اقدامات پیش رو این سازمان است.
* تاکنون جشنواره یا مراسمی برای برند سازی این محصول در سطح استان انجام‌شده است؟
با توجه به همه‌گیر شدن ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌های کرونایی عملاً برگزاری جشنواره‌هایی چون جشنواره گلاب‌گیری و برداشت گل محمدی در این فصل از سال میسر نیست و این در حالی است که استان خراسان شمالی در سنوات قبل همایش‌ها، جشنواره‌ها و مراسمانی در خصوص دیگر محصولات این استان چون انگور و زعفران برگزار کرد.
نظر شما