بازار؛ گروه بین الملل: نشست کمیسیون مشترک برجام که با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) و با حضور نماینده اتحادیه اروپا در وین از سر گرفته شده بود، روز شنبه پایان یافت تا جمعه این هفته دور دیگر این مذاکرات آغاز شود.
حاضران در این نشست آخرین وضعیت رایزنی‌های کارگروه‌های کارشناسی در حوزه‌های لغو تحریم، هسته‌ای و ترتیبات اجرایی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
مقرر شد پس از این جلسه هیأت‌ها به پایتخت‌ها بازگردند و گفت‌وگوها مجددا از جمعه آینده از سر گرفته شود.
با توجه به تصمیم قبلی کمیسیون در خصوص تسریع روند رایزنی‌ها، گفت‌وگوهای این هفته در قالب های دوجانبه یا چندجانبه به شکل فشرده ادامه یافت و طرف‌ها تلاش کردند تا اختلاف نظرات در خصوص متون را به حداقل برسانند.
در این راستا خبرنگار بازار مصاحبه ای با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام داده که در ادامه آمده است.
*مذاکرات وین در حالی روز جمعه از سر گرفته می شود که نشانه هایی مبنی بر توافق احتمالی تا آخر ماه می وجود دارد. با وجود این برخی موانع در برداشته شدن نام افراد و نهادهای ایرانی از لیست تحریمها ممکن است آنرا تا اواسط ماه ژوئن به تاخیر بیندازد. آیا به نظر شما مذاکرات تا آخر ماه می به سرانجام خواهد رسید؟
من درک می کنم که حداکثر ۱۵۰۰ فرد و نهاد تحت تحریم های مختلف آمریکا قرار دارند و پیشرفت نیز حاصل شده است. عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران در حاشیه مذاکرات در وین با خبرنگاران گفت که توافق نامه ای برای لغو تحریم «افراد بیشتر» و بخش های انرژی، خودروسازی، مالی، بیمه و بنادر ایران وجود دارد. وی افزود که مذاکرات درباره رفع تحریمهای افراد دیگر در حال انجام است.
عراقچی همچنین گفت گفتگوها از نظر موضوعات بحث برانگیز و همچنین نکاتی که در مورد آنها توافق وجود دارد، به یک سطح بلوغ رسیده اند. مطبوعات تلویزیونی دولتی ایران به نقل از عراقچی گزارش دادند که هنوز توافقی در مورد لغو تحریمهای با برچسب تروریسم از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حاصل نشده است. به گفته بلومبرگ، یک مقام اروپایی با احتیاط بیشتری گفته است برای رسیدن به توافق هنوز خیلی چیزها لازم است و زمان کمی باقی مانده است.
مذاکرات وین با هدف دستیابی به توافق تا روز ۲۱ ماه مه، روزی که توافق فنی آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران در زمینه نظارت و تأیید به پایان می رسد، انجام می شود - اما مدیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته ای گروسی قصد خود را برای بازگشت به تهران اعلام کرد تا در صورت لزوم به دنبال تمدید توافق باشد.
*«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی دولت بایدن اعلام کرده است که مذاکرات درباره احیای برجام در وین در «وضعیت مبهم» است. این در حالی است که سایر هیاتهای مذاکره کننده نسبت به این مذاکرات خوشبین هستند. دلیل این موضوع سالیوان چیست؟
واضح است که تیم بایدن در مورد برجام دارای یک دیدگاه واحد نیست. ظاهراً، وزیر امور خارجه بلینکن و مشاور امنیت ملی سولیان در برخورد خود محافظه کارانه ترند، درمقابل «رابرت مالی» نماینده ویژه بایدن در امور ایران، نظرات عمل گرایانه و واقع بینانه تری در خصوص برجام دارد.
*از مواضع مقامات آمریکایی می توان اینگونه استنباط کرد که آنها وانمود می کنند عجله ای برای توافق سریع ندارند. این در حالی است که ایران بر تسریع توافق تاکید دارد. اگر با استدلالی که در خصوص موضع آمریکا شد موافق هستید دلیل این امر چیست؟
تیم بایدن با یک کنگره تقسیم شده روبرو است و پشتیبانی گسترده ای برای بازگشت به برجام ندارد. در واقع بیشتر اعضای کنگره می خواهد سیاست فشار حداکثری ترامپ را ادامه دهد - از این رو به نظر نمی رسد تیم بایدن هنوز موضع نهایی داشته باشد و بنابراین ممکن است به زمان بیشتری علاقه مند باشد.
*وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرده است که یک هیئت مذاکره کننده شامل مقامات و کارشناسان سیاسی و امنیتی آمریکا از روز اول ماه مه ۲۰۲۱ سفر خود را به چهار کشور عربی آغاز کرده‌اند. طبق این بیانیه، این سفر که با هدف گفتگو و رایزنی درباره برخی موضوعات منطقه‌ای به مقصد چهار کشور عربی امارات متحده عربی، مصر، اردن و عربستان سعودی صورت می‌گیرد، تا تاریخ ۷ مه (یک هفته) به طول خواهد انجامید. به نظر می رسد دولت بایدن درصدد است تا به کشورهای منطقه در خصوص برجام و لحاظ دیدگاههای این کشورها اطمینان خاطر بدهد. ارزیابی شما چیست؟
تیم مذاکره کننده کری-مونیز در سال ۲۰۱۴-۲۰۱۵ اسرائیل را کاملاً مطلع و در خصوص مذاکرات برجام آگاه کرد و همچنین گزارشاتی را که گزارش شده بود به مصر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی ارائه داد. با توجه به کودتای قریب الوقوع در اردن، من فکر می کنم ایالات متحده به شاه عبدالله در مورد حمایت ایالات متحده اطمینان خاطر داده است. اکنون به نظر می رسد ولیعهد عربستان «محمد بن سلمان» در مورد نوعی عادی سازی با ایران صحبت کرده است و ظاهراً ایران به نوعی پاسخ مثبت داده است. از این رو، ایالات متحده می تواند به روزرسانی درباره مذاکرات وین با کشورهای منطقه را یک حرکت مثبت تلقی کند. اگر ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بتوانند راهی برای شروع بحث در مورد امنیت منطقه پیدا کنند پیشرفت خوبی خواهد بود.
*اسرائیل اعلام کرده است صرفنظر از توافق برجام، اسرائیل حق دفاع از خود مقابل ایران را به رسمیت می شناسد. این موضوعی است که در سفر اخیر وزیر دفاع آمریکا به اسرائیل مورد تایید آمریکا نیز قرار گرفته است. آیا این به معنای این نخواهد بود امریکا دست اسرائیل را برای اقدامات احتمالی علیه ایران باز خواهد گذاشت؟ آیا این موضوع به توافق احتمالی ایران و آمریکا در خصوص مسائل هسته ای آسیب نخواهد زد؟
همانطور که در بالا اشاره کردم، ایالات متحده آمریکا، اسرائیل را به طور کامل در جریان می گذارد. اما نخست وزیر نتانیاهو برای بقای سیاسی داخلی اش همچنان نسبت به ایران تهاجمی است - بیشتر سران سرویس های اطلاعاتی اسرائیلی از برجام و بازگشت به برجام حمایت می کنند. با این حال، نتانیاهو ظاهراً به مخالفت شدید خود ادامه خواهد داد - او ماه گذشته یک زیردریایی اسرائیلی (ساخت آلمان) را به خلیج فارس فرستاده بود - این زیر دریایی می تواند سلاحهای اتمی که توسط موشک های کروز که از سطح دریا پرتاب می شود را حمل کند.
نظر شما