بازار؛ گروه استان ها: سال‌ها است که در سطح جهان تولید علوفه به روش هیدروپونیک مورد توجه و استفاده قرار گرفته است ولی در ایران هنوز به خوبی به این موضوع توجه نشده است و در استان بوشهر نیز این روش استفاده نمی‌شود.
از مهمترین اهداف تولید علوفه هیدروپونیک می‌توان به افزایش ظرفیت تولیدات دامی، ایجاد اشتغال و به وجود آوردن در آمد صحیح برای جامعه، حفظ مراتع کشور با جلوگیری و کم نمودن فشار چرای دام، تامین خوراک دام‌های سم‌دار و بی‌سم در مراتع و حیات وحش به ویژه در زمستان، جلوگیری از کشتار دام‌ها قبل از وزن مطلوب و استفاده بهینه از منابع موجود و تأمین بخشی از نیاز جامعه به پروتئین حیوانی در راستای تحقق نسبی استقلال غذایی دامی اشاره کرد.
از مزایای برجستۀ استفاده از سامانۀ تولید علوفه مکانیزه به روش هیدروپونیک نیز می‌توان به با کیفیت‌ترین علوفه در کوتاهترین زمان (بذر تا علوفه حداکثر ۶ روز) و تولید علوفۀ تازۀ ارگانیک و سرشار از پروتئین، ویتامین و اکسیژن اشاره کرد.
اثرات مثبت بر روی دستگاه تناسلی و گوارشی، افزایش درصد باروری، بره زایی و چند قلو زایی، عدم نگرانی از تامین غذای دام در تمامی فصول و شرایط، عدم وابستگی به شرایط محیطی و جوی، امکان افزایش دام به هر میزان و هر نوع و جایگزینی کامل برای چرا در مراتع از دیگر مزایای این روش است.
تولید علوفه هیدروپونیک در دستیابی به توسعه پایدار نقش مهمی دارد و باعث عدم استفاده از کود و سموم شیمیایی، بقای گیاهان دارویی با ارزش، کاهش مصرف مواد افزودنی، کاهش مصرف دارو در دام، عدم تخریب مراتع و استفاده از فضولات مغذی دام جهت ترمیم مراتع و مزارع می‌شود.
مصرف بهینه آب، کاهش شدید مصرف انرژی، عدم ضایعات بذر، بیمه رایگان علوفه، عدم تخریب مراتع، افزایش کیفیت و کمیت علوفه، مصرف بهینه سرمایه، صرفه جویی در زمان، استفاده بهینه از نیروی انسانی، افزایش راندمان محصولات دامی و کاربرد بهینه زمین از نتایج و مزایای استفاده از طرح تولید علوفه هیدروپونیک است.
چگونگی تولید علوفه هیدروپونیک
حسین مهرابی کارشناس حوزه کشاورزی و گلخانه در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: برای تولید علوفه هیدروپونیک می‌توان با استفاده از یک اتاق و یا کانکس ۳۶ متری هر هفته دو بار برداشت ۱.۵ تنی داشت.
وی با اشاره به اینکه در هر دوره ارتفاع علوفه به پنج تا ۱۰ سانتیمتر می‌رسد، اضافه کرد: پس از هر دوره، بار دیگر دانه‌ریزی انجام می‌شود و علوفه مغزی و چاق‌کننده و شیرده برای دام تولید می‌شود.
در تولید این نوع علوفه که در فضای بسته تولید می‌شود، نور مورد نیاز به صورت مصنوعی تولید می‌شود و باعث رشد علوفه تا ارتفاع حدود ۱۰ سانتیمتر می‌شود که هر سه روز یک بار برداشت انجام می‌شود
کارشناس کشاورزی و مدیریت گلخانه با اشاره به اینکه آب خوبی در دانه‌های این علوفه ذخیره می‌شود، بیان کرد: دام‌ها استقبال بسیار خوبی از این نوع علوفه دارند و در رشد و تولید گوشت و شیر نقش مهمی دارد.
وی بیان کرد: در تولید این نوع علوفه که در فضای بسته تولید می‌شود، نور مورد نیاز به صورت مصنوعی تولید می‌شود و باعث رشد علوفه تا ارتفاع حدود ۱۰ سانتیمتر می‌شود که هر سه روز یک بار برداشت و سپس ضدعفونی انجام می‌شود.
مهرابی با اشاره به اینکه برای تامین رطوبت این فضا نیازی به سیستم‌های پیشرفته و مدرن نیست، اظهار کرد: با بهره‌گیری از کولر آبی و دیگر سیستم‌های رطوبتی هم می‌توان این نیاز را تامین کرد.
شرایط خوب استان بوشهر برای کشاورزی
وی با اشاره به اینکه استان بوشهر با برخورداری از ساحل و کوهستان دارای یک طبیعت چهار فصل است، ادامه داد: فضا برای تولید علوفه در محیط باز فراهم است و نیازی به هزینه بسیار بالا برای تامین کانکس و یا ساخت اتاق نیست.
این کارشناس حوزه کشت گلخانه‌ای با بیان اینکه در استان بوشهر شرایط برای تولید علوفه‌های با بذر یونجه، گندم و جو فراهم است افزود: علوفه‌های بسیار خوبی در مناطق ساحلی دنیا کشت می‌شود که در ایران وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه کشورهای همسایه به سمت تولید علوفه‌های هیدروپونیک روی آورده‌اند، ادامه داد: این کشورها علاوه بر کشت هیدروپونیک با استفاده از راه‌اندازی آب‌شیرین‌کن‌های بزرگ در فضای باز نیز کشاورزی را توسعه داده‌اند.
شیرین‌سازی آب دریا برای کشاورزی
مهرابی تاکید کرد: در کشوری مثل امارات بخش عمده آب کشاورزی از طریق شیرین‌سازی آب دریا انجام می‌شود و علوفه بسیار خوبی را برای دام خود تولید می‌کنند که باعث خودکفایی در تولید گوشت در این کشور شده است.
ایران در حوزه استفاده از آب‌های ساحلی و فرصت کشاورزی در مناطق ساحلی به خوبی عمل نکرده است و بهترین راه برای تامین علوفه در داخل کشور استفاده از بستر دریا است
وی بیان کرد: این کشورها با استفاده از آب دریا و در فضای باز اقدام به تولید علوفه مرغوب برای دام‌های شناسنامه‌دار کرده‌اند و روز به روز شاهد گسترش این فعالیت‌ها هستیم.
این کارشناس کشاورزی با اشاره به اینکه در تامین علوفه و غذای دام در کشور با کمبود روبرو هستیم، افزود: ایران در حوزه استفاده از آب‌های ساحلی و فرصت کشاورزی در مناطق ساحلی به خوبی عمل نکرده است. بهترین راه برای تامین علوفه در داخل کشور استفاده از بستر دریا است.
لزوم استفاده از فرصت ساحل
مهرابی با بیان اینکه در کشورهای همسایه در ماسه بادی هم تولید کشاورزی دارند تصریح کرد: در استان‌های ساحلی مثل بوشهر، خوزستان، هرمزگان و سیستان می‌توان به خوبی از ظرفیت ساحل برای تولید کشاورزی استفاده کرد.
وی اضافه کرد: سال‌ها پیش طرح جنگل‌های پول‌ساز را در نوار ساحلی کشور ارائه کردم که مورد توجه معاون اول رئیس جمهور و رضوی معاون طرح‌های روستایی و استاندار بوشهر قرار گرفت.
مهرابی افزود: این طرح قابلیت تولید ۴۰۰ گونه محصول را داشت ولی به خاطر نبود آب‌شیرین‌کن‌های بزرگ در کنار ساحل دریا، این طرح اجرایی نشد تا همچنان در کشور در تامین خوراک دام با کمبود روبرو باشیم.
نظر شما