جواد حیران نیا؛ بازار: نشست کمیسیون مشترک برجام که با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) و با حضور نماینده اتحادیه اروپا در وین از سر گرفته شده بود، روز شنبه پایان یافت تا جمعه این هفته دور دیگر این مذاکرات آغاز شود.
حاضران در این نشست آخرین وضعیت رایزنی‌های کارگروه‌های کارشناسی در حوزه‌های لغو تحریم، هسته‌ای و ترتیبات اجرایی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
مقرر شد پس از این جلسه هیأت‌ها به پایتخت‌ها بازگردند و گفت‌وگوها مجددا از جمعه آینده از سر گرفته شود.
با توجه به تصمیم قبلی کمیسیون در خصوص تسریع روند رایزنی‌ها، گفت‌وگوهای این هفته در قالب های دوجانبه یا چندجانبه به شکل فشرده ادامه یافت و طرف‌ها تلاش کردند تا اختلاف نظرات در خصوص متون را به حداقل برسانند.
«انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ریاست این نشست را برعهده داشت و سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه ششم اردیبهشت ماه در رأس هیأتی از سازمان انرژی اتمی، بانک مرکزی و وزارت نفت برای شرکت در این دور مذاکرات وارد وین شده بود.
دور اول نشست کمیسیون مشترک برجام بعدازظهر سه‌شنبه هفتم اردیبهشت ماه در گرندهتل شهر وین برگزار و حاضران تصمیم به تسریع روند گفت‌وگوها گرفته و توافق کردند که فعالیت گروه‌های کارشناسی در دو حوزه لغو تحریمها و هسته‌ای به صورت فشرده و سریع ادامه یابد. همچنین تصمیم گرفته شد که گروه کارشناسی سوم با عنوان «گروه کارشناسی ترتیبات اجرایی» با هدف گفت‌وگو در خصوص ترتیبات عملی مورد نیاز برای اجرایی شدن لغو تحریمها و سپس بازگشت آمریکا به برجام تشکیل شود. در همین راستا گروه کارشناسی سوم نیز نشست برگزار کرد.
از روز سه‌شنبه تاکنون نیز نشست‌هایی به صورت دوجانبه، سه جانبه و پنج جانبه بین هیأت ایران و گروه ۱+۴ برگزار شد. از سوی دیگر امروز نیز نشستی بین گروه ۱+۴ با هیأت آمریکایی در وین برپا شد. نشست های دوجانبه جداگانه ای نیز با حضور عراقچی و انریکه مورا و همچنین اولیانوف برگزار شد.
در دور اخیر مذاکرات وین، برای اولین بار سه کشور اروپایی عضو برجام ، روسیه و چین و اتحادیه اروپا با حضور آمریکا و بدون ایران در جلسه‌ای مشترک در تالار وزارت کشور اتریش شرکت کردند. پس از آن مذاکره کنندگان ارشد پیاده به گراندهتل برگشتند، البته غیر از مالی و کارشناسان امریکایی.
متعاق این نشست، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین و سرپرست هیئت مذاکره کننده روس اعلام کرده که مذاکرات روز جمعه هفدهم اردیبهشت از سر گرفته خواهد شد.
میخائیل اولیانوف در توییتی نوشت: «برای ذوق زده شدن هنوز خیلی زود است.»
مذاکره‌کننده ارشد روسیه اضافه کرد، «با این حال دلایلی برای احتیاط و خوش‌بینی فزاینده داریم. هیج ضرب‌الاجلی در کار نیست، اما شرکت‌کنندگان هدف تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات در حدود سه هفته را تعیین کرده‌اند. آیا واقع بینانه است؟ خواهیم داد.»
متعاقب نشست اخیر عباس عراقچی رئیس تیم مذاکره کننده ایران نیز گفت: براساس توافقی که تا الان صورت گرفته همه تحریمهای موضوعی مانند بخش انرژی، بانکی، خودرو و بنادر باید برداشته شود. با خارج شدن بیشتر نهادها و افراد از لیست تحریم هم موافقت شده اما مذاکره در مورد افراد و نهادهای باقی‌مانده ادامه دارد.
وی افزود: در کنار این برخی افراد، اشخاص و نهادها هستند که به صورت خاص مورد تحریم واقع شدند و لیست بلندبالایی است. مذاکرات درباره این لیست هنوز ادامه دارد و بیش از اکثریت آنها تا الان موافقت شده که از فهرست تحریمها خارج شوند.
عراقچی یادآور شد: دیگرانی هستند که هنوز به دلایل مختلف در فهرست وجود دارند و مذاکره ما برای این قسمت از کار هنوز ادامه دارد.
رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات کمیسیون مشترک برجام خاطرنشان کرد: در برخی از حوزه‌ها وارد نگارش متن شدیم و این جایی است که اتفاقا کار خیلی آهسته و بطئی صورت می‌گیرد به علت اینکه کار روی متن دقت خودش را می‌خواهد و با توجه به اینکه برخی از موضوعات کماکان مورد اختلاف است، لذا کار به آهستگی پیش می‌رود.
معاون وزیر خارجه ایران در ادامه این گفت‌وگو همچنین یادآور شد: در عین حال روند رو به جلو است، اگر چه آهسته است و اگرچه نمی‌توانیم هنوز پیش بینی کامل کنیم که چه زمانی و به چه شکلی می‌توانیم به توافق برسیم.
عراقچی تصریح کرد: شکل توافق قطعا بر اساس مواضع قطعی نظام خواهد بود و هیچ تردیدی در آن نیست. آنها هم مواضع خودشان را دارند و نزدیک کردن مواضع به همدیگر کار آسانی نیست.
از سوی دیگر یک دیپلمات اروپایی نیز در گفتگو با رویترز با اشاره به قطع گفت‌وگوها به مدت یک هفته گفت: «ما کار زیادی داریم و زمان کمی نیز باقی مانده است. با توجه به این شرایط امیدوار بودیم در این هفته به پیشرفت‌های بیشتری رسیده باشیم. ما هنوز در مورد مهمترین مسائل به تفاهم نرسیده ایم.»
در خصوص مواضع اعلامی هیاتهای مذاکره کننده چند نکته حائز اهمیت است:
۱- ایران بر تسریع روند مذاکرات تاکید دارد و بر ضرب الاجل اول خرداد که موعد پایان یافتن توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید می ورزد. دو طرف در ماه فوریه توافق کردند که دوربین‌های آژانس، فعالیت‌ها در تاسیسات اصلی ایران را ضبط کنند اما بازرسان تنها در صورتی می‌توانند به محتوای آنها دسترسی پیدا کنند که مذاکرات وین به نتیجه برسد و در غیر این صورت، ایران آنها را پاک خواهد کرد.
۲-به رغم این ضرب الاجل ولی به نظر می رسد مذاکرات تا اواسط ماه ژوئن ادامه داشته باشد. بر اساس تفسیر روسیه این ضرب الاجل تا نرسیدن به توافق قابل تمدید است. چرا که «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در این خصوص اعلام کرده است: «ضرب الاجلی در این باره وجود ندارد؛ اما هدف شرکت‌کنندگان تکمیل موفقیت آمیز مذاکرات ظرف مدت حدود ۳ هفته است. اینکه ایا این موضوع واقع گرایانه است، خواهیم دید.»
۳-کندی مذاکرات در خصوص برداشته شدن نام افراد و نهادهایی است که از سوی ترامپ تحریم شده اند. در این میان نام سپاه و نهادها و افراد مرتبط با بیت رهبری محل اختلاف میان ایران و آمریکا بوده است. با وجود آغاز نگارش متن توافق، این موضوع باعث کندی در این روند شده است. به عبارت دیگر در حال حاضر توافق برای لغو تحریمهای موضوعی در حوزه نفت، فلزات و بانک مرکزی و .. حاصل شده و کندی مذاکرات مرتبط با برداشته نام نام اشخاص است.
۴-بر اساس مواضع اعلامی، تحریمهای ترامپی تماما برداشته نمی شود و آنچه برداشته می شود تحریمهای ناسازگار با برجام با تفسیر و موافقت ایران است.
۵-تحریمهایی که از هسته ای به غیر هسته ای از سوی ترامپ تغییر برچسب داده شده تماما برداشته نخواهد شد ولی میزانی از آن که مورد تایید و موافقت ایران قرار بگیرد برداشته خواهد شد. البته این تحریمها لغو نخواهند شد. چرا که لغو این تحریمها مستلزم تصویب قانون در کنگره آمریکاست. لذا بایدن در مقام رئیس جمهور می تواند با فرمان اجرایی آنها را صرفا تعلیق، متوقف یا «ویو»(تعلیق ۱۲۰ روزه یا ۱۸۰ روزه) کند( در خصوص چگونگی لغو کامل تحریمهای ایران به این گزارش رجوع شود).
۶-روند مذاکرات نشان از رسیدن به توافق اصولی تا آخر اردیبهشت ماه دارد ولی ممکن است مذاکرات تا رسیدن به نتیجه نهایی در خرداد نیز ادامه داشته باشد.
نظر شما