تهمینه غمخوار؛ بازار: وزرای اوپک پلاس در نشست کمیته نظارتی خود در ماه گذشته اعلام کردند که موارد ابتلا به کووید_۱۹ با وجود ادامه فعالیت های واکسیناسیون در برخی کشورها در حال افزایش است و این موج جدید می تواند بهبود اقتصادی و تقاضای نفت را مختل کند. همچنین در این نشست اعلام شد در حالی که تعداد موارد ابتلا هنوز در سراسر جهان رو به افزایش است، اما پیش بینی ها گویای آن است که بهبود تقاضای نفت در نیمه دوم سال جاری با سرعت بیشتری صورت خواهد گرفت.
اوپک ضمن پیش بینی در خصوص تقاضای کمتر نفت در نیمه اول، پیش بینی کرده که تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۱ به میزان ۵.۸۹ میلیون بشکه در روز معادل ۶.۵ درصد افزایش خواهد یافت که از پیش بینی دو ماه گذشته آنها کمی بالاتر است.
در همین راستا و بر اساس اهمیت سرنوشت بازار نفت در شرایط کنونی این بیماری همه گیر، خبرنگار بازار گفتگویی را با «دکتر ایمان ناصری»، مدیر بخش خاورمیانه شرکت بین المللی FGE، شرکت برجسته مشاوره بازار جهانی انرژی در رابطه با چشم انداز بلند مدت بازار نفت و نقش اوپک در تأمین نفت خام بازار ترتیب داده است.
دکتر ایمان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه شرکت بین المللی FGE در لندن مستقر است. وی دکترای خود را در رشته اقتصاد در ایالات متحده با گرایش اقتصاد انرژی در سال ۲۰۱۳ دریافت کرد. او دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی سیستم های انرژی و لیسانس مهندسی برق، از دانشگاه های شریف و شهید بهشتی ایران است. همچنین، پیش از این در موسسه مطالعات بین المللی انرژی ایران (IIES)، بازوی تحقیقاتی وزارت نفت به فعالیت پرداخته است. این مدیر مستقر در لندن هم اکنون مسئول تحقیقات نفت و گاز بازار خاورمیانه است. او همچنین در همکاری نزدیک با تیم پالایش، گزارش سالانه چشم انداز دراز مدت بازار جهانی پالایش شرکت FGE را تهیه و با تیم مطالعات بازار گاز مستقر در سنگاپور همکاری می کند. از ژانویه ۲۰۱۸ ، ایمان ناصری به عنوان مدیر بخش خاورمیانه، مسئولیت پوشش تحقیقات و أمور مشتریان خاورمیانه شرکت را به عهده دارد.
FGE یک شرکت مشاور برجسته بین المللی است که خدمات تحقیق، تجزیه و تحلیل، مشاوره بازار و مشاوره تصمیمات تجاری و سرمایه گزاری در بازارهای نفت، گاز / LNG و NGL را به گونه ای متنوع و گسترده در سراسر جهان ارائه می دهد.
مشروح مصاحبه در ادامه آمده است:
* دیدگاه شما در رابطه با بازگشت تعادل به بازار نفت خام در دراز مدت چیست؟ در آینده پیش رو نقش اوپک در تأمین نفت خام بازار چگونه خواهد بود؟
طی ۱۲ ماه گذشته، بازارهای جهانی نفت شاهد اختلالی بی سابقه در ارتباط با شیوع کوید بوده اند. با بروز این اختلال عظیم در میزان تقاضا، اقدامی بی نظیر از سوی اوپک و سایر اعضای اوپک پلاس صورت گرفت به طوری که موافقت کردند میزان عرضه خود را با رکورد ۱۰ میلیون بشکه در روز از ماه مه سال گذشته کاهش دادند.
با گذشت یک سال٬ در حالیکه بازارهای نفت در حال بهبود هستند، چالش جدیدی که اوپک با آن روبروست این است که به چه میزان و با چه سرعتی نفت خود را به بازار بازگرداند.
بر اساس پیش بینی ما در کوتاه مدت، هنوز مقدار زیادی عدم اطمینان در خصوص تقاضای جهانی نفت باقی مانده و در حقیقت اوپک وظیفه دشواری در حفظ بازار متعادل نفت دارد.
در واقع، به نظر میرسید اعضای این گروه در رابطه با میزان بازگرداندن عرضه به بازار در نیمه اول ۲۰۲۱ به دو دستگی رسیدند. در عین حال، راه حل نهایی برای اختلافات اوپک پلاس افزایش قیمت ها و رشد بیشتر تقاضای نفت بود که هر دو اکنون محقق شده اند.
با بهبود بیشتر تقاضای جهانی نفت، بدون شک اوپک پلاس مجبور خواهد بود اهداف تولید را از حد برنامه ریزی شده فعلی عبور دهد. با این حال، اوپک پلاس برای تأمین بازگشت بشکه های نفت ایران و رشد سریع تولید نفت در ایالات متحده در سالهای آینده، باید تولید خود را کاهش دهد.
فرای چند سال آینده، انتظار می رود رشد تولید نفت شیل ایالات متحده به وضعیت ثبات نزدیک شده و زمینه را برای افزایش نیاز به تولیدات اوپک و همینطور قیمت های بالاتر نفت فراهم آورد.
* انتظار شما در رابطه با تقاضای نفت در دهه های آینده و پیش بینی شما در مورد زمان رسیدن به حداکثر تقاضای جهانی نفت چیست؟
بحران کوید_۱۹ بازار نفت را از تعادل خارج کرده است. آنچه در بخش تقاضا به گونه ای بی سابقه تجربه کرده ایم، مصرف جهانی نفت در سال ۲۰۲۰ حدود ۹ میلیون بشکه در روز کاهش یافت. در پی تلاش های قوی در جهت بهبود اقتصادها و انجام واکسیناسیون، تقاضا در سال های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به طور قابل توجهی بازگشت خواهد داشت، با این حال، عمق انقباض به همراه رکود اقتصادی، بازگشت تقاضای جهانی به سطح ۲۰۱۹ را تنها در پایان سال ۲۰۲۲ نشان می دهد.
در پی تلاش های قوی در جهت بهبود اقتصادها و انجام واکسیناسیون، تقاضا در سال های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به طور قابل توجهی باز خواهد گشت
پیش بینی می شود که تقاضای جهانی نفت در نیمه اول دهه ۲۰۳۰ به میزان حداکثری ۱۱۳ میلیون بشکه در روز (در مقایسه با ۱۰۲ میلیون بشکه در روز تقاضای کل نفت در سال ۲۰۱۹) برسد. پس از سال ۲۰۳۵، تقاضای نفت روند کاهشی را در نتیجه افزایش راندمان و بهینه سازی مصرف انرژی (سوخت و برق بطور عمده) آغاز خواهد کرد. در نتیجه این روند کاهشی، ما انتظار داریم تقاضای جهانی نفت تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰۶ میلیون بشکه در روز کاهش یابد که البتنه این میزان هنوز هم بیشتر از تقاضای نفت در سال ۲۰۱۹ است!
دکتر ناصری: ما انتظار داریم تقاضای جهانی نفت تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰۶ میلیون بشکه در روز کاهش یابد که این میزان هنوز از تقاضای نفت در سال ۲۰۱۹ بیشتر است
انتظار می رود رشد تولید ناخالص داخلی جهانی طی دوره پیش بینی تا حد زیادی مطابق با میانگین بلند مدت باشد، در حالی که انتظار می رود رشد تجارت جهانی به طور چشمگیری کندتر از میانگین بلند مدت آن باشد.
جمعیت جهانی تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۹.۷ میلیارد نفر (در مقایسه با ۷.۷ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۹) خواهد بود. جمعیت جنوب صحرای آفریقا به طرز قابل توجهی افزایش خواهد یافت. در آسیا، جمعیت هند تا پنج سال آینده از جمعیت چین پیشی خواهد گرفت٬ در حالی که جمعیت چین در نیمه دوم دهه ۲۰۲۰ به اوج خود خواهد رسید.
همچنین؛ افزایش ثروت در کشورهای در حال توسعه، به ویژه در منطقه آسیا، عامل اصلی رشد تقاضای نفت در آینده به ویژه برای سوخت های مصرف کننده خواهد بود.
کشورهای شمال آفریقا، آمریکای لاتین و منطقه آسیا (بجز ژاپن و کره) اخیراً آستانه کلیدی درآمد سرانه را پشت سر گذاشته و پتانسیل زیادی برای رشد تقاضای نفت دارند.
کل رشد تقاضای جهانی نفت در بلند مدت از سوی کشورهای غیر عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به رهبری کشورهای آسیایی غیر عضو حاصل خواهد شد. ما پیش بینی می کنیم تقاضای نفت چین تا سال ۲۰۳۰، به ۱۸ میلیون بشکه در روز نزدیک شود، در حالی که در سال ۲۰۱۹ میلادی ۱۴ میلیون بشکه در روز بوده است.
با این حال، تقاضای چین تا سال ۲۰۵۰ به زیر ۱۶ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت. در همین حال، مصرف نفت هند از پنج میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۹ به بالای ۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۵۰ افزایش خواهد یافت. همچنین، تقاضا در خاورمیانه، آمریکای لاتین و آفریقا رشد خواهد کرد.
تقاضای نفت چین از ۱۴ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۹ به ۱۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۳۰ رشد کرده و سپس در روندی نزولی به زیر ۱۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۵۰ کاهش خواهد یافت و در همین حال، مصرف نفت هند از پنج میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۹ به ۸.۳ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۵۰ افزایش خواهد یافت
در نهایت و بطور خلاصه می توان گفت که آینده تقاضای نفت به دو دسته تقسیم می شود:
- موارد کاهشی: تقاضای بخش های حمل و نقل جاده ای و تولید برق و همینطور تقاضای فرآورده های گازوئیل/دیزل و نفت کوره در طی ۱۵ سال آتی دچار رکود شده و یا کاهش می یابد.
- موارد افزایشی: تقاضای بخش های پتروشیمی ها، حمل و نقل هوایی و همینطور تقاضای فرآورده های نفتا و سوخت جت تا سال ۲۰۳۵ به طور مداوم افزایش خواهند یافت.
* چشم انداز تولید نفت از سوی کشورهای غیر اوپک چیست؟
طی سه سال آینده، با ادامه بهبود بازارهای نفت پس از بحران کوید، تولید غیر اوپک نیز افزایش خواهد یافت.
همانطور که در ۱۰ سال گذشته اتفاق افتاده است، تولید نفت شیل ایالات متحده منجر به رشد عرضه غیر اوپک خواهد شد. اگرچه، با به ثبات رسیدن روند رشد تولید نفت شیل ایالات متحده تا حدود ۲۰۲۳، پیش بینی ما این است که این رشد ۱ میلیون بشکه ای طی دو سال آینده (تا سال ۲۰۲۳) احتمالا آخرین باری باشد که دنیا شاهد رشد تولید نفت ایالات متحده باشد.
با نگاه بیشتر به آینده، در حالی که پتانسیل محدودی برای جهش تولید پیش روی ما است، گزینه های زیادی برای حفظ تولید غیر اوپک در سطوح ثابت و جبران نرخ افت طبیعی میادین قدیمی مشاهده می کنیم.
با نگاه بیشتر به آینده، در حالی که پتانسیل محدودی برای جهش تولید پیش روی ما است، گزینه های زیادی برای حفظ تولید غیر اوپک در سطوح ثابت و جبران نرخ افت طبیعی میادین قدیمی مشاهده می کنیم
احساس عمومی نسبت به چشم انداز طولانی مدت برای تأمین نفت همچنان بدبینانه است، زیرا همچنان کشورها به سوی حاکمیت زیست محیطی، اجتماعی و شرکتی در حال پیشروی هستند.
اجماع نظری که به نظر در حال شکل گیری است که این است که در حال حاضر سرمایه گذاری کافی در پروژه های بالادستی حتی برای جلوگیری از نرخ طبیعی افت تولید در سال های آینده احتمالا کافی نیست ، چه برسد به رشد تولید جهت پاسخگویی به رشد تقاضای جهانی نفت است.
با این حال، در حالی که تعداد و تنوع پروژه های در حال اجرای کنونی ممکن است زیاد نباشد، فرصت های بزرگی دست نخورده باقی مانده اند. فرصت هایی که البته در گذشته مورد بحث بوده و امروزه از آنها گذر می شود. بسیاری از این فرصت ها به دلیل اجماع رو به رشد در مورد پایین آمدن قیمت نفت در آینده، نادیده گرفته می شوند.
در واقع، شرکت های بزرگ نفتی، انتظارات قیمت های آینده را از ۷۰ تا۸۰ دلار در هر بشکه قبل از ۲۰۲۰، به ۵۵ تا ۶۰ دلار در هر بشکه در حال حاضر کاهش داده اند. با این حال، در عین حال، شرکت های بزرگ نفتی به طور یکسان توانسته اند هزینه ها را کاهش دهند و اکنون با بهترین بازده سرمایه ای مواجه هستند که پس از سالهای۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ با قییمت هایی بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه دیگر مشاهده نشدند.
نظر شما