ابریشم گلستان در خواب تسهیلات دولتی| حمایت از تولید کننده‌ها کافی نیست

مریم رضایی؛ بازار: نوغانداری به عنوان یک فعالیت و شغل در روستاهای شرقی استان گلستان طرفدار دارد و هرساله در مدت زمان کوتاهی با سرمایه اندک می‌تواند درآمدزایی مناسبی داشته باشد. بازگشت سرمایه سریع‌تر در این فعالیت جوامع روستایی را ترغیب می‌کند تا در فصل بهار به پرورش کرم ابریشم اقدام کنند.

به همین خاطر به سراغ سمیرا سنجه ونلی که در روستای قلعه چه مینودشت زندگی می‌کند رفتیم که در سال گذشته به عنوان نمونه شایسته درپرورش کرم ابریشم در استان گلستان انتخاب شده است. گفتگوی ما را با او در زیر می‌خوانید:

* کمی از شروع کارخود در پرورش کرم ابریشم بگویید؟
از زمانی که ما بچه بودیم در خانواده به صورت سنتی کار پرورش کرم ابریشم را انجام می‌دادیم. من خودم کارهای سنتی و حتی صنایع دستی را هم دوست دارم. وقتی ازدواج کردم با توجه به اینکه با راه و روش پرورش آشنا بودیم به پیشنهاد همسرم از هفت سال گذشته کار خود را با جدیت بیشتری دنبال کردیم تا به عنوان منبع درآمدی برای زندگی ما باشد. شاید اوایل خیلی این کار برایم جدی نبود، ولی وقتی یک سال کار را شروع کردم بیشتر علاقه‌مند شدم.

با توجه به اینکه این کار شرایط سختی دارد و مواظبت از کرم‌های ابریشم بدون امکانات خاصی دشوار است و اگر کرم‌ها رسیدگی نشوند ممکن است همه آن‌ها تلف شوند و سرمایه‌ات از بین برود اما باز هم دلم می‌خواهد ادامه دهم.

* جعبه‌های تخم کرم ابریشم را از کجا تهیه می‌کنید؟
جعبه‌های تخم کرم ابریشم یا همان لاروها را از جهاد کشاورزی می‌خریم که در هر جعبه حدود ۲۵ هزار تخم نوغان وجود دارد که اگر شرایط برای نگهداری مهیا باشد و رسیدگی‌ها به خوبی انجام شود به صورت میانگین باید حداکثر ۴۰ کیلوگرم پیله داشته باشیم ولی من سال گذشته از یک جعبه لارو ۶۱ کیلوگرم پیله کرم ابریشم به دست آوردم.

* سرمایه اولیه برای پرورش کرم ابریشم چقدر است؟
سرمایه خیلی زیادی نمی‌خواهد. بیشتر باید با راه و روش کار آشنا باشید. در سال اول خودم فرش‌های خانه را جمع کردم و در منزل این کار را شروع کردم. در حال حاضر یک انبار کوچک برای این کار دارم و اگر بتوانم انبار خود را تجهیز کنم و گسترش دهم می‌توانم در طی سال دو تا سه بار هم برداشت کنم. من حتی برای حمل نقل برگ‌های توت از توتستان به انبارم ماشین یا تراکتور ندارم و یا وسیله قرض می‌کنم و یا با همسرم روی دوش‌هایم این کار را انجام می‌دهم.

قیمت خرید تضمینی خیلی کم است و ترجیح ما برای سود بیشتر در این است که پیله ها را در بازار آزاد و اشخاص دیگر که تقریبا دو برابر اعلام شده دولت است بفروشیم

* بازار فروش پیله‌های کرم ابریشم چگونه است؟
متاسفانه صنایع تبدیلی وجود ندارد تا بتوانیم سود بهتری ببریم به خاطر همین پیله‌ها را به افرادی که از استان‌های دیگر مثل خراسان شمالی به منطقه می‌آیند می‌فروشیم و سود اصلی برای کسانی است که پیله‌ها را به ابریشم تبدیل می‌کنند. تازه این در حالی است که شرایط مناسب باشد و پیله‌ها را به قیمت از ما بخرند. سال گذشته فروش پیله‌ها کیلویی ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان بود. امسال دو جعبه تخم ابریشم خریداری کرده‌ام اما تمایل دارم دو جعبه دیگر هم اضافه کنم.

* دولت برای خرید پیله‌ها خرید تضمینی دارد؟
خرید تضمینی اعلام می شود ولی مبلغ آن خیلی کمی است و ترجیح ما برای سود بیشتر در این است که پیله ها را در بازار آزاد و اشخاص دیگر که تقریبا دو برابر اعلام شده دولت است بفروشیم. 

* برای اینکه خودت پیله‌ها را به نخ و پارچه تبدیل کنی برنامه ای دارید؟
برای این کار باید دستگاه های مخصوصی تهیه کنم و مجوزهای مربوطه را بگیرم. خیلی دلم می خواهد این کار را انجام دهم چرا که می توانم به سود بهتری برسم از طرفی باید منابع مالی ام تقویت شود.

* کرم‌ها از چه چیزی تغذیه می کنند؟
کرم ابریشم فقط از توت تغذیه می‌کند و غذای دیگری ندارد. در خواب اول تا سوم باید از برگ‌های جوان استفاده کرد و برگ‌های ضمخت و درشت‌تر برای خواب‌های چهارم و پنجم مناسب است. برگ‌ها را باید ضد عفونی کنیم چرا که کرم‌ها مراقبت زیادی نیاز دارند. در روستا هم توتستان داریم و هم اینکه مردم در حاشیه زمین‌های خود درخت توت کاشته اند. هرساله هم از سمت جهاد کشاورزی نهال توت توزیع می‌شود.

* حمایت مسئولان از نوغانداران چقدر است؟
اگر مسئولین توجه بیشتری کنند، زنان روستایی می‌توانند این کار را انجام دهند. در این سال‌ها همیشه و در فصل نوغانداری کار کرده‌ام و امسال هم به عنوان برتر انتخاب شده‌ام اما هنوز از تسهیلات دولتی و وام مشاغل خانگی استفاده نکرده ام. سال گذشته برای یک وام ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومانی با سود ۱۴ درصد اقدام کرده‌ام اما پرونده‌ام در حال خاک خوردن در بانک کشاورزی است. ما که به صورت خرد در روستاها کار می‌کنیم دلمان به حمایت‌های مسیولین خوش است اما بیشتر سنگ اندازی می‌شود تا مانع زدایی، برای این وام باید کفش آهنی داشته باشیم که ما نداریم.

* و در آخر اگر حرفی دارید؟
با همه این سختی‌ها ولی به عشق پیله‌های سفید کار می‌کنیم و امیدواریم روزی مسئولین این قشر را هم ببینند و به نوغانداری به عنوان یک فعالیت جنبی نگاه نکنند.