بازار؛ گروه کشاورزی: با وارداتی بودن بیش از ۸۰ درصد از نهاده های دام و طیور بخش های مختلفی از تولید چالش ها و گرفتاری هایی را تجربه می کنند که غالبا متاثر از عدم تخصیص به موقع ارز برای واردات، توزیع ناعادلانه آن، سوء استفاده هایی که صورت می گیرد و ایجاد بازار سیاه و مواردی از این دست است. در این بین اما فعالان بخش خوراک دام و طیور از در اولویت نبودن گلایه مند هستند و معتقدند وزارت خانه ابتدا نیاز مرغدار و دامدار را تامین می کند و سپس اگر چیزی باقی ماند به کارخانجات تولید خوراک دام اختصاص می دهد و همین امر تولید را با عدم قطعیت مواجه کرده است.
در این راستا «بازار» گفتگویی با حسین کیهانی رئیس هیات مدیره اتحادیه کارخانجات خوراک دام کشور انجام داده است و جویای شرایط فعلی این تولیدکنندگان شده است.
کارخانجات تولید خوراک آماده دام در اولویت وزارت جهاد کشاورزی نیستند و در ابتدا سهمیه را بین مرغدار و دامدار توزیع می کند و غالبا سهمیه ای به ما نمی رسد
*به عنوان سوال اول کمی در مورد وضعیت فعلی تولیدکنندگان خوراک دام و طیور و موانع پیش رو توضیحاتی بدهید.
همانطور که می دانید اصلی ترین نیاز ما برای تولید نهاده ها است با این وجود ما در اولویت وزارت جهاد کشاورزی نیستیم و در ابتدا سهمیه را بین مرغدار و دامدار توزیع می کند و غالبا سهمیه ای به ما نمی رسد یا اگر بخواهند سهمیه ای بدهند ما اولویتی نداریم. به طوری که از شهریور سال گذشته با اتومات شدن سامانه بازارگاه ما در تامین نهاده دچار مشکل شده ایم.
همانطور که می دانید ما کشوری هستیم که دچار خشکسالی شده ایم در شرایطی که ذرت و دانه های روغنی آب بر هستند و لذا در کشور برای تولید این محصولات مشکل تامین منابع آبی را داریم در حالی که سالانه حداقل ۹ میلیون تن ذرت نیاز داریم با این وجود پس از واردات انتظار داریم ما نیز در لیست دریافت سهمیه قرار داشته باشیم و به موقع نهاده های مورد نیاز را تحویل بگیریم.
متاسفانه نه تنها هیچ گونه علوفه ای به ما تخصیص نداده اند بلکه علوفه اندکی هم که در اسفندماه ۱۳۹۹ به ما دادند کیفیت مطلوبی نداشت. با این وجود همچنان منتظر هستیم اگر علوفه برسد تولید کنیم و در بازارگاه خوراک آماده طیور عرضه کنیم. علاوه بر موارد ذکر شده با مشکلاتی همچون مسائل مالیاتی، کمبود نقدینگی، هزینه های بالای انرژی و غیره درگیر هستیم و تا به امروز هر کاری کرده ایم نتیجه مطلوبی عاید نشده است.
*آیا هنوز هم کل خوراک آماده دام و طیور موجود در بازار داخلی است یا در این بخش نیز واردات صورت می گیرد؟
۹۰ درصد نهاده هایی مثل ذرت، سویا و جود وارداتی است اما آنچه به عنوان خوراک آماده در بازار عرضه می شود ۱۰۰ درصد تولید در داخل کشور است.
*امسال با کمبود جو در بازار مواجه هستیم دلیل آن چیست؟
سال گذشته یکسری مشکلات در مورد تخصیص ارز داشتیم و به عبارتی ارز را به موقع تخصیص ندادند. این در حالی است که ارز وارد کننده زمانی باید تخصیص داده شود که امکان خرید باشد اما غالبا ارز را زمانی تخصیص می دهند که در کشورهای فروشنده زمان خرید تمام شده و به انبارها رفته است؛ لذا وارد کننده مجبور است از طریق واسطه خرید کند که هم قیمت تمام شده بالاتر می رود و هم اینکه محدودیت هایی ایجاد می شود. به عبارت ساده تر الان درگیر عدم تخصیص به موقع ارز و عدم انتقال به موقع ارز هستیم.
قطعا دولت بعد از انتخابات برای واردات نهاده های دامی تصمیماتی خواهد گرفت به طوری که یا قیمت ارز دولتی را افزایش می دهد و یا به طور کلی ارز را آزاد می کند
*با این تفاسیر پیش بینی شما برای سال جاری چیست؟
حداقل تا بعد از انتخابات شرایط همین خواهد بود و دولت تا قبل از انتخابات بعید است قیمتها را تغییر بدهد. اما بعد از آن قطعا تصمیمات دیگری خواهند گرفت به طوری که یا قیمت ارز دولتی را افزایش خواهند داد یا به طور کلی ارز را آزاد خواهند کرد.
اما به هر صورت یک حجم شدید نقدینگی نیاز است که به این حوزه بیاید و مشخص نیست آیا جامعه کشش آن را دارد یا نه چون در همین شرایط هم قیمت مرغ به قدری بالا رفته که از سفره بخشی از مردم حذف شده است.
*به نظر شما آیا راهکاری برای کاهش حجم نقدینگی مورد نیاز برای واردات نهاده های دام و طیور وجود دارد؟
ما چندین بار به دولت پیشنهاد داده ایم که استفاده از پتانسیل کارخانجات خوراک دام می تواند قیمت تمام شده را کاهش دهد. یعنی می توان در بحث واردات علوفه ای صرفه جویی کنیم. حتی عنوان کرده ایم که با مصرف خوراک آماده حدود ۳ میلیون تن نهاده صرفه جویی می شود که از نظر ارزش حدود ۳ هزار میلیارد تومان می شود.
اما دولت متاسفانه و مخصوصا وزارت جهاد کشاورزی پایش را در یک کفش کرده است که اولویت با تامین نهاده برای واحدهای پرورشی است و اولویت را به کارخانجات خوراک دام نداده اند. متاسفانه صنعت مرغداری از این پتانسیل بهره نمی برد در حالی که حدود ۷۵۰ کارخانه در سراسر کشور وجود دارد که این کارخانجات می توانند کل کشور را تغذیه کنند. جالب اینجا است که در کل دنیا شیوه های قدیمی منسوخ شده است اما ما همچنان به دنبال شیوه های سنتی هستیم و نتیجه آن ریخت و پاش اقلام علوفه ای است.
*در حال حاضر پروبیوتیک های خوراک دام جایگاه ویژه ای در صنعت مرغداری دنیا دارد. در ایران استفاده از این پروبیوتیک ها چه شرایطی دارد؟
ما نیز سال ها است در خوراک های آماده از این پروبیوتیک ها استفاده می کنیم اگر استفاده نشود ساختار گوارشی و سیستم بدن دام یا پرنده دچار مشکلاتی می شود. این پروبیوتیک های در واقع میکروارگانیسمی است که برای گوارش نیاز است و ما به صورت دستی آن را به خوراک دام وارد می کنیم تا هضم غذا را تسهیل کنیم.
از سوی دیگر این کار باعث می شود ضریب تبدیل نسبت به کسی که ماده خام استفاده می کند بهتر باشد. به طوری که به عنوان مثال اگر در واحد مرغداری ۲ کیلوگرم خوراک بدهید یک کیلو گوشت مرغ می گیرید اما اگر از ظرفیت کارخانه ها خوراک دام استفاده شود تقریبا به ازای ۱.۶ خوراک یک کیلوگرم گوشت می گیریم. به این ترتیب در هر یک کیلوگرم گوشت ۴۰۰ گرم می توان صرفه جویی خوراک داشته باشیم. به عبارت دیگر در هر مرغ در پایان دوره یک کیلوگرم صرفه جویی خوراک آماده دام داریم.
واحدهای پرورشی تمایل به استفاده از خوراک آماده دامی ندارند چون در این صورت دیگر نمی توانند مازاد سهمیه نهاده های دولتی را در بازار بفروشند
*با تمام این تفاسیر مرغداران استقبال چندانی از خوراک آماده نمی کنند. این عدم استقبال از چه چیزی نشات می گیرد؟
غالبا به این دلیل است که مرغدار عادت کرده است چون اگر خوراک آماده بگیرد دیگر نمی تواند سهیمه ذرت و سویا بگیرد و در بازار آزاد آن را بفروشد. یعنی این حاشیه های بازار باعث شده چندان تمایل به استفاده از خوراک آماده نداشته باشند.
به عنوان مثال الان سبوس گندم یک ماده بی ارزش غذایی است که ما به عنوان حجم دهنده به خوراک اضافه می کنیم اما در بازار آزاد به قیمت ۴هزار و ۵۰۰ تومان خرید فروش می شود. در حالی که قیمت دولتی آن ۱۴۰۰ است که کارخانجات آن را تبدیل به احسنت می کند و تحویل دامدار می دهد. اما دامدار ترجیح می دهد آن را با قیمت دولتی بگیرد و با قیمت آزاد در بازار بفروشد.
*کم بودن سهمیه نهاده از جمله گلایه های همیشگی فعالان صنعت است. اما این حرف شما به معنا این است که آنقدری به آنها سهمیه می دهند که مازاد هم دارند.
بله درست است. به نظر شما الان ذرت و سویایی که در بازار آزاد است از کجا می آید؟ اینها سهیمه های مازادی است که واحدهای پرورشی دارند و به عنوان حاشیه بازار در بازار ریزش می کند. بنابراین اگر خوراک آماده به واحدهای پرورشی بدهند چنین موضوعی نخواهیم داشت و بساط علوفه فروشی جمع می شود.
نظر شما