اسدالله خسروی؛ خبرگزاری بازار- تمرکز بانک مرکزی بربازار ارز برای جلوگیری از رشد قیمت باعث شده است تا سایر راهکارهای این بانک در ساماندهی بخش پولی کشور کم رنگ شود. به طور مثال بی توجهی به تعیین نرخ سود بانکی و بین بانکی البته با در نظر گرفتن شرایط موجود، همچنین نظارت بر فعالیت بانک ها، زمینه ساز خروج منابع بانکی به بازار سرمایه شده است. بازاری که البته مورد تائید دولت است اما ازآنجایی که به عقیده کارشناسان این بازار از رشد طبیعی برخوردار نیست و دائم از رییس سازمان بورس تا کارشناسان این حوزه نسبت به ورود نحوه و نوع سرمایه سهامداران هشدار می دهند ، این احتمال وجود دارد که با افت سنگین شاخص ها مشکلات فراوانی متوجه بانک ها و سرمایه گذارانی شود که بورس را برای سرمایه گذاری و سودآوری با درصد های بالاتر از سود بانکی انتخاب کرده اند.
ورود سرمایه ها به بورس طی یکسال اخیر بدنبال رکود سایر بازارهای موازی و البته همراهی دولت در جذب منابع به این بازار باعث شده تا شاخص ها از رشد و نمو خارج از تصور کارشناسان برخوردار شود، بنابراین خیلی از تازه واردها که تخصص و تجربه کافی برای سرمایه گذاری دربورس ندارند وارد این بازار پربازده شده در حالی که با کاهش شاخص ها همین افراد نخستین شاکیانی خواهند بود که مدعی ناکارآمدی دولت در جلوگیری از هدر رفت سرمایه های آنها می شود.
فرار سرمایه بانک ها به بورس در پی کاهش نرخ سود بین بانکی
دکتر کامران ندری مدیرسابق کارگروه بانکداری اسلامی در پژوهشکده پولی وبانکی بانک مرکزی، درباره چگونگی فعالیت بانک ها آنگونه که آنها این روزها به عنوان عمده سرمایه گذاران بازار سرمایه محسوب می شوند، گفت: بازارسرمایه به مدد سرمایه بانک ها سر پا ایستاده و سودآوری های کلانی را نصیب سرمایه گذاران کرده است حال از آنجایی که بانک ها به دلیل کاهش نرخ سود بین بانکی سرمایه های خود را برای سودآوری روانه بازار سرمایه کرده اند، بنابراین چنانچه شاخص بورس به یک باره افت کندو زیان سنگینی را متوجه بانکها خواهد کرد.
ندری با بیان این که بانک مرکزی باید با ابزارهای خاص و برنامه ریزی های کارشناسانه نسبت به تعیین نرخ سود بین بانکی تجدید نظر کند، افزود: کمبود نرخ سود بین بانکی، بانکها را در این زمینه کم انگیزه کرده است و این روند باعث شده که بانک ها به عنوان بنگاههای اقتصادی خدمات رسان خود بدنبال سودآوری از طریق ورود بخشی از سرمایه هایشان (سرمایه شرکت های زیرمجموعه) به بازارسرمایه شوند.
رشد غیر واقعی شاخص ها
وی به رشد غیر طبیعی شاخصهای بازار سرمایه اشاره کرد وافزود: هرچند بازارسرمایه به عنوان بازاری شفاف و نبض اقتصاد کشور شناخته می شود اما زمانی که اقتصاد کشور تحرک مناسبی ندارد و از طرفی محدودیت های زیادی در مبادلات تجاری و مالی کشور حاکم است بنابراین دلیلی ندارد شاخص ها این گونه افزایشی باشد.
این کارشناس پولی و مالی ادامه داد: البته مسئولان بازار سرمایه، وزارت اقتصاد و دارایی و... معتقدند بهترین بازار از حیث اطمینان و شفافیت، بازار سرمایه است و رشد شاخصها در این بازار به درستی در حال انجام است. این در حالی است که خود آنها می دانند رشد شاخص ها باید ناشی از تحرک بخش واقعی اقتصاد صورت پذیرد. از طرفی چون دولت راه را برای فعالیت سرمایه گذاران بورسی باز گذاشته است و حتی آنها را برای سرمایه گذاری در این بازار تشویق می کنند؛ بنابراین باید انتظار داشت که این بازار شاید این گونه پایدار نماند.
ندری چرخش پول و سرمایه در بورس را رویکردی اصولی و خوب دانست و گفت: بنده مخالف ورود سرمایه ها به بورس نیستم اما این که حجم چنین بازاری به صورت اسمی افزایش یابد احتمال حبابی شدن و ترکیدن آن دور از ذهن نیست. زیرا نقدینگی موجود اکنون در بازار سرمایه دست به دست می شود بدون این که فعالیت اقتصادی انجام شود.
نبود نظارت بر عملکرد بانک ها
وی به وجود خلاء نظارتها و نبود سود مناسب بانکی همچنین تحرک بازارهای موازی چون مسکن، و...در کشور اشاره کرد و افزود: عده ای بدون احساس نگرانی در بازار سرمایه این روزها پول پارو می کنند، با این وجود بانک مرکزی به همراه شورای پول و اعتبار باید نرخ سود بانکی را در کوتا ه مدت افزایش دهند تا سرمایه ها فقط در بازار سرمایه جذب و دپو نشود. چرا که با افزایش سود بین بانکی بخش عمده ای از سرمایه های بانک ها که اکنون در بازار سرمایه جای خوش کرده است به بانک ها برمی گردد.
این کارشناس ارشد اقتصادی ادامه داد: بانک مرکزی باید نرخ سود سپرده ها را دستوری تعیین نکند و آن را به بازار بسپرد اما با پرداخت سودهای موهومی و بالا که نشان از ورشکستگی موسسه یا بانکی دارد برخورد جدی کند. اکنون بهره بین بانکی رقم مناسبی برای بانکی ها نیست و ایجاد عملیات بازار باز نیز به خاطر این انجام شده است تا فعالیت ها در بازار بین بانکی سرعت گیرد.
قیمت ارز به زودی متعادل می شود
ندری به افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و سیاست های بانک مرکزی برای ساماندهی این بازار نیز اشاره کرد و افزود: رویکرد بانک مرکزی در عدم عرضه ارز به بازار در این روزها که نرخ ارز غیر واقعی در بازار افزایش یافته است، رویه ای درست و اقتصادی است چرا که با عرضه ارز به بازار آن هم در چنین شرایطی منابع ارزی کشور به نفع سفته بازان و سودجویان هدر خواهد رفت.
وی افزایش قیمت ارز در بازار آزاد را مقطعی عنوان کرد و افزود: رشد قیمت ارز در هفته آینده نزولی می شود چرا که بخش عمده ای از نیازها در بازار آزاد به خاطر تقاضا ارز برای سفر نوروزی است اما ازآنجایی که به دلیل شیوه بیماری کرونا محدودیت هایی در سفرهای نوروزی ایجاد شده است بنابراین سیر تقاضا به زودی در بازار ارز کاهش و قیمت ها متعادل می شوند.
به گزارش" بازار" کارشناسان معتقدند با توجه به غیر واقعی بودن رشد شاخص های بورس احتمال ریزش شاخص ها در این بازار وجود دارد که تبعات آن بی شک دامن گیر سرمایه گذاران و دولت میشود. بنابراین بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و شورای پول و اعتبار باید اقدامات لازم را در راستای ساماندهی نرخ سود بانکی بکار گیرند از طرفی نیز با برنامه ریزیه ای درست و کارشناسانه مکانیزم خاصی برای ثبات بازار سرمایه ایجاد شود تا در صورت خروج سرمایه ها از این بازار مشکلی اقتصاد کشور و سرمایه گذاران را تهدید نکند.
نظر شما