جواد حیران نیا؛ بازار: دور نخست مذاکرات برجام ذیل کمیسیون مشترک برجام روز گذشته در وین اتریش برگزار شد و ایران و ۵ کشور باقی مانده در این توافق به مذاکره پرداختند.
این مذاکرات متعاقب نشست مجازی روز جمعه ۱۳ فروردین برنامه ریزی شده بود. همچنین مذاکره کنندگان تا روز جمعه به منظور برگزاری نشست دیگری در وین حضور خواهند داشت.
متعاقب نشست دیروز مقرر شد دو کارگروه تشکیل شود. بر این اساس دو کارگروه یکی برای رفع تحریمهای ایران و دیگری به منظور اقدامات برجامی ایران تشکیل شده است تا نتیجه بررسی ها به کمیسیون برجام احاله شود.
عباس عراقچی رئیس هیات ایران پس از نشست دیروز گفت: گفت وگوهای کارشناسی در وین در خصوص رفع تحریم ها و اقدامات برجامی ایران ادامه خواهد داشت. مذاکره کنندگان در وین خواهند ماند تا جلسه دیگری را در روز جمعه در خصوص برجام داشته باشند
وی همچنین مذاکرات دیروز را سازنده قلمداد کرده و آنرا حرکتی رو جلو خواند. تحولی که صورت گرفت حرکت روبه‌جلو بود.
وی اعلام کرد ما با ۱+۴ فقط مذاکره داریم و برای ما مهم نیست که ۱+۴ با آمریکا به چه نحو در تماس خواهد بود. نکته مهم این است که مذاکره مستقیم با امریکا نداریم و علاوه بر این مذاکره جنبه اجرای موضوعات فنی و حقوقی برجام را دارد و درباره خود برجام بحثی نداریم
طرف آمریکایی نیز مذاکرات را سودمند ارزیابی کرده است. «ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در سخنانی که لحن محتاطانه دارد متعاقب نشست مذکور گفته بود مذاکرات وین با ایران «ممکن است» گام مفیدی باشد.
وی در ادامه مواضع محتاطانه خود اعلام کرده بود در مراحل آینده گفتگوهای سختی با تهران انجام خواهد شد. هیئت آمریکایی امیدوار است با دید واضحی از نقشه راه بازگشت به توافق هسته‌ای، وین را ترک کند.
مواضع محتاطانه امریکا در حالی است که مسکو این مذاکرات را «موفقت آمیز» ارزیابی کرده است.
«میخائیل اولیانوف» نماینده ویژه روسیه در نهادهای بین المللی مستقر در وین، در پیامی توئیتری در خصوص هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام اعلام کرد: نشست کمیسیون مشترک برجام موفقیت‌آمیز بود.
نماینده ویژه روسیه در نهادهای بین المللی مستقر در وین در این خصوص نوشت: نشست کمیسیون مشترک برجام موفقیت‌آمیز بود. دو گروه در سطح کارشناسی (لغو تحریمها و مسائل هسته‌ای) موظف شدند اقدامات ملموسی را که باید از سوی واشنگتن و تهران برای احیای کامل برجام اتخاذ شود، شناسایی کنند. این گروه‌ها بلافاصله آغاز به کار کردند.
یک روز پیش از برگزاری نشست وین یک رسانه اسرائیلی اعلام کرده بود که توافقی بین ایران و آمریکا صورت گرفته است که در ازای آزادسازی یک میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ایران، تهران نیز متقابلا غنی سازی ۲۰ درصدی را متوقف خواهد کرد. البته این خبر سپس از روی خروجی این رسانه حذف شد. اما طرح موضوع آن باعث شده بود که عباس عراقچی در خصوص آن اعلام موضع کند و دستیابی به هر گونه توافق در خصوص آزادسازی یک میلیارد دلار از پول ایران در ازای توقف غنی سازی ۲۰ درصد را رد کند.
متعاقب نشست وین نیویورک تایمز نیز در گزارشی نوشت: در گفتگوهای غیرمستقیم وین، واشنگتن و تهران با تلاش برای لغو تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی و کاهش سطح غنی سازی اورانیوم از سوی ایران موافقت کردند.
به نوشته این روزنامه، ایالات متحده و ایران از طریق واسطه‌ها توافق کردند که دو گروه کاری ایجاد شود تا هر دو کشور به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بازگردند.
بر اساس این گزارش، در جلسه روز گذشته در وین، همه طرفین توافق کردند که یک کارگروه ایجاد کنند تا در مورد چگونگی بازگرداندن ایالات متحده به توافق برجام تلاش کند. این کار با لغو تحریمهای اعمال شده علیه ایران از سوی آمریکا که در نتیجه خروج دونالد ترامپ از برجام علیه جمهوری اسلامی اعمال شده‌اند همراه خواهد بود. در همین رابطه کار گروه دیگری نیز بر این امر متمرکز خواهد شد که چگونه می‌توان ایران را به تعهدات خود در برجام بازگرداند.
در میان مواضع کشورهای اروپایی موضع فرانسه هم اهمیت خاص خود را دارد چرا که بنا به گزارش نیویورک تایمز ایران و امریکا پاریس را به عنوان پیام‌رسان میان خود در نشست وین قبول دارند.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه متعاقب نشست وین اعلام کرد که پاریس از مذاکرات با ایران در وین استقبال می‌کند. این گفتگوها باید به توافقی برای پایبندی کامل ایران و آمریکا به برجام منجر گردد.
بر اساس مواضع ذکر شده چند نکته حائز اهمیت است:
۱-عدم مذاکره ایران با امریکا چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم به این دلیل است که ایران معتقد است که امریکا بدون مذاکره از برجام خارج شده و تحریمهایی را علیه ایران اعمال کرده لذا نیاز به مذاکره جهت بازگشت امریکا به برجام وجود ندارد و امریکا باید همه تحریمها را به منظور بازگشت خود به برجام انجام دهد. هر گونه مذاکره با امریکا به معنای دادن «اعتبار» بک امریکا از یک سو و قرار گرفتن در چارچوب «گام به گام» از سوی دیگر است.
۲- شرط ایران این است که همه تحریمها توسط امریکا باید برداشته شود و راستی ازمایی صورت گیرد و سپس ایران نیز گامهای مرتبط با کاهش تعهدات برجامی خود را معکوس خواهد کرد. لذا ایران طرح آمریکا مبنی بر مذاکرات «گام به گام» را قبول ندارد.
۳-ارزیابی ایران این است که ورود به مذاکرات «گام به گام» قرار گرفتن در چارچوب بازی امریکاست. چرا که واشنگتن ممکن است در خلال مذاکرات و بدون اینکه ضمانت لازم برای رفع همه تحریمها داده شود موضوعات موشکی و مسائل منطقه ای ایران را مطرح کند.
۴-مذاکرات صرفا با موضوع هسته ای در جریان است و پیش کشیدن موضوعات موشکی و سیاست منطقه ای ایران باعث شکست مذاکرات خواهد شد. بر همین اساس بود که مذاکرات در دوره اوباما با شرط پرداختن صرف به موضوع هسته ای شروع شد و به سرانجام رسید.
۵-غنی سازی ۲۰ درصد و موضوع سانتریفیوژهای پیشرفته برگ برنده ایران در مذاکرات است. ایران آنرا به قیمت ناچیز نخواهد فروخت و اعلام کرده تنها زمانی غنی سازی ۲۰ درصد متوقف خواهد شد که کلیه تحریمها لغو شود. لذا طرح مباحثی چون توقف غنی سازی ۲۰ درصد مقابل آزادسازی یک میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ایران «عدم تناسب» در معامله را نشان می دهد. به این معنا که ایران حاضر نخواهد شد بابت گرفتن یک امتیاز ناچیز «برگ برنده» خود را خرج کند.
۶-با توجه به روند کنونی سناریوهای «رسیدن به توافقی فوری» و یا «شکست مذاکرات» خیلی محتمل نیست و ادامه روند مذاکرات و رفع تحریمها در بازه زمانی چند ماهه گزینه محتمل تری است.
نظر شما