شکیبا کولیوند؛ بازار: «اکوتوریسم» یا «بوم گردشگری» گونه‌ای از گردشگری است که در آن گردشگران برای دیدار از مناطق طبیعی نامسکون و دست‌نخورده جهان سفر می‌کنند و به تماشای گیاهان، پرندگان، ماهی‌ها و دیگر جانوران می‌پردازند.
در این بین همدان یکی از استان های غربی محسوب می شود که در زمینه گردشگری آن هم از نوع «اکوتوریسم» حرف های زیادی برای گفتن دارد و می تواند با استفاده از این موقعیت ها و ظرفیت ها در مسیر اشتغال زایی، توسعه، ورود به عرصه اقتصاد گردشگری و غیره ورود مناسبی داشته باشد.
در میان ظرفیت های پیدا و پنهان، دامنه شمالی «الوند» اصلی‌ترین داشته همدان به‌لحاظ طبیعی و منظر شهری محسوب می‌شود که به‌نوعی ریه‌های تنفس شهر همدان و یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری در استان است، این درحالی است که این روزها در سایه مرگ این محدوده برنامه ریزی برای اکوتوریسم در استان همدان نیز رو به فراموشی و گردشگری در این منطقه در مسیر کمرنگ شدن است.
تخریب باغات همدان یکی پس از دیگری و تبدیل آن‌ها به باغچه‌هایی کوچک و با متراژ کم، معضلی است که این‌روزها بسیار به چشم می‌آید
اگرچه بحث‌های تله‌کابین و پارکینگ‌سازی‌ها، از بین بردن منظر طبیعی در کناره‌های جاده و مسیر گنجنامه، عدم به ثبت رسیدن آبشار گنجنامه و سنگ‌نبشته‌های آن، تخریب باغات دره‌مرادبیگ، احداث بیمارستان یک‌هزار تختخوابی در حیدره، فراموشی تاریک‌دره، جاده‌کشی‌ها در الوند با عنوان جاده سلامت و ماجراهای دیگر در این محدوده هر چندوقت یک‌بار رنگ جدیدی به خود می‌گیرد، اما تخریب باغات همدان یکی پس از دیگری و تبدیل آن‌ها به باغچه‌هایی کوچک و با متراژ کم، معضلی است که این‌روزها بسیار به چشم می‌آید.
این‌روزها در دره عباس‌آباد و مسیر گنجنامه باغاتی که روزگاری باغات تولیدی و اقتصادی بودند و محصولات آن‌ها زبانزد بود، به پارک‌های خانوادگی تبدیل شده‌اند! باغ‌هایی در حد پارک‌هایی کوچک که حتی منجر به آلودگی رودخانه گنجنامه نیز شده‌اند.
روزهای تعطیل دود خاکستری از کباب درست کردن‌ها و آتش‌های روشن‌شده در این باغ‌ها بر پایین کوه الوند می‌نشیند و بازهم این نگرانی را ایجاد می‌کند که به‌راستی آیا چیزی از الوند باقی می‌ماند که آن را به نسل‌های بعدی و آیندگانمان نشان دهیم؟
طرح مطالعه دامنه شمالی الوند یک چراغ راه برای سرمایه‌گذاران است و مهم‌ترین نقش این طرح حفظ باغات و نگهداری و توسعه دامنه شمالی الوند خواهد بود
دی‌ماه سال ۹۷ بود که معاون امور عمرانی استاندار همدان در سومین کارگروه تخصصی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان مطرح کرد طرح مطالعه دامنه شمالی الوند یک چراغ راه برای سرمایه‌گذاران است و مهم‌ترین نقش این طرح حفظ باغات و نگهداری و توسعه دامنه شمالی الوند خواهد بود.
اوایل مردادماه سال ۹۸ نیز مدیر پروژه مطالعاتی سامان‌دهی دامنه شمالی الوند ضمن بیان اینکه تعداد ۱۱ طرح پیش از طرح ما برای دامنه شمالی الوند ارائه شده گفت هیچ‌یک از طرح‌ها به سرانجام نرسیده که این اتفاق به سبب تغییر مدیریت‌ها، عدم پیگیری طرح و یا عدم کیفیت آن‌ها بوده است.
این مباحث مطرح بود تا اینکه سال گذشته سازمان میراث فرهنگی گروهی تشکیل داد و علل نقص و مشکلات هر ۱۱ طرح را بررسی و شرح خدماتی تهیه کرد و کار را به دانشگاه بوعلی‌سینا سپرد تا در نهایت، خردادماه سال گذشته پروژه سامان‌دهی دامنه شمالی الوند مورد مطالعه قرار گرفت تا از سویی حفاظت از این مناطق انجام شود و از سویی اشتغال‌زایی و ایجاد بسترهای سرمایه‌گذاری در آن مورد توجه قرار گیرد؛ همچنین زمین‌های مردم نیز براساس قانون طرح برای ساخت‌وساز مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت این طرح به تصویب رسید.
اما در روزگاری که مادام تأکید داریم از طرح‌های سرمایه‌گذاری در شهر همدان حمایت می‌شود و فرش قرمز برای آن‌ها پهن کرده‌ایم و ضوابط سرمایه‌گذاری در دامنه شمالی الوند را تدوین و مصوب کرده‌ایم، باید دید با تخریب یک به یک باغات و فضای طبیعی این محدوده، آیا چیزی از الوند باقی می‌ماند که به سرمایه‌گذاری فکر کنیم؟ یا منتظریم که این ظرفیت‌ها از بین بروند و سپس به دنبال نوشدارو باشیم؟
پروژه مطالعاتی سامان‌دهی دامنه شمالی الوند نه‌تنها در جهت معرفی ضوابط سرمایه‌گذاری اجرایی شده بلکه قرار بر این بوده که در کنار ایجاد ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در این محدوده، حفاظت از بسترهای سرمایه‌گذاری در دامنه شمالی الوند را نیز در پیش بگیرد، اما گویی بخش دوم این موضوع به قهقرا رفته است!
نکته قابل تأمل این است که پروژه مطالعاتی سامان‌دهی دامنه شمالی الوند نه‌تنها در جهت معرفی ضوابط سرمایه‌گذاری اجرایی شده بلکه قرار بر این بوده که در کنار ایجاد ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در این محدوده، حفاظت از بسترهای سرمایه‌گذاری در دامنه شمالی الوند را نیز در پیش بگیرد، اما گویی بخش دوم این موضوع به قهقرا رفته است!
آنچه مسلم است تخلفات صورت‌گرفته در این مسیر با نام‌های مختلف رنگ و بوی دیگری به خود می‌گیرند و درنهایت ما می‌مانیم و باغاتی که به‌مرور از بین رفته است!
حال باید دید وظیفه ممانعت از این اتفاقات که برعهده شهرداری همدان و سازمان جهاد کشاورزی است، چگونه اجرایی می‌شود؟ آیا توانسته‌ایم پیشگیرانه در این مسیر گام برداریم و با شناسایی به‌موقع تخلف از قانون، با فرد خاطی به‌جد برخورد کنیم یا خیر و یا در این مسیر به دنبال آن هستیم که دست روی دست بگذاریم و وقتی کار از کار گذشت، به دنبال نوشدارویی پس از مرگ طبیعت باشیم؟
و همچنان این سوالات وجود دارد که عدم اجرای ضوابط مشخص‌شده در طرح دامنه شمالی الوند چه دلیلی دارد؟ آیا این روند به زمینه‌های سرمایه‌گذاری مطرح‌شده در آن آسیب نخواهد زد و با تخریب یا قلع‌وقمع باغات و محدوده‌های طبیعی به مرور مرگ «دامنه شمالی الوند» و کمرنگی اکوتوریسم در همدان را شاهد نخواهیم بود؟
به راستی زمان آن رسیده که فکری برای باغات و ظرفیت های طبیعی همدان کنیم تا در کنار حفظ فضای بصری و ریه های تنفس شهر همدان، دامنه شمالی الوند و ظرفیت های طبیعی آن که یکی از پایه های اصلی اکوتوریسم در همدان است را از دست ندهیم؛ ظرفیت هایی که نه تنها در قالب «بوم گردشگری» بلکه در قالب «گردشگری کشاورزی» و ورود به عرصه اقتصاد کشاورزی نیز می تواند مورد توجه باشد و نباید از آن ها غافل بود.
نظر شما