بازار؛ گروه استانها: گردشگری کشاورزی در دو دهه میلادی اخیر در کشورهای توسعه‌یافته شکل گرفت و در کشورهای درحال‌توسعه‌ای همچون چین از سال ۲۰۰۴ بر آن تمرکز شد، به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۱ حدود ۷۲۰ میلیون بازدیدکننده را در حوزه گردشگری کشاورزی به خود جذب کرد و درآمدی بالغ‌بر ۲۱۶ میلیارد«یوان» از این راه برای اقتصاد این کشور حاصل آمد.
استان خراسان رضوی نیز با توجه به حضور سالانه ۳۰میلیون زائر و مسافر یکی از پایگاه‌های مهم صنعت گردشگری کشور به شمار می‌آید و لذا بنابر نظر کارشناسان این بخش می‌تواند در پیوند با سایر حوزه‌های تخصصی نظیر بخش کشاورزی، پتانسیل‌های تازه‌ای را فراهم آورد و ظرفیت جدیدی برای جذب و ماندگاری گردشگران ایجاد کند و اقتصاد روستایی را نیز متحول کند.
ظرفیتی جدید
امید رضوانی مدرس حوزه گردشگری در این رابطه به بازار می‌گوید: صنعت گردشگری در خراسان رضوی هم چون سایر کشور حتی جهان به‌واسطه بحران ناشی از شیوع کرونا، متحمل خسارت‌های سنگینی شده است.
وی اذعان می کند: برنامه ریزان این بخش باید بکوشند تا این تهدید را به مدد ظرفیت‌های جدید، به فرصت تبدیل کرده و مانع آن شوند تا سرمایه‌گذاری‌های صنعت گردشگری، در این بحران از دست برود.
وی به ما می گوید: سال گذشته هم زمان با شیوع کرونا برخی افراد که در روستاها و یا حاشیه شهرها باغ و یا ویلا داشتند به این مکان‌ها پناه بردند و لذا این ویروس در تغییر سبک و سیاق زندگی این افراد و همه ما تأثیر گذاشت.
این فعال گردشگری بابیان اینکه از این فرصت باید استفاده کرد و ذائقه گردشگران را در این روند تحول سبک زندگی، به سفر به مناطق طبیعی سوق داد به ما می‌گوید: تغییر بخشی از مقاصد گردشگری و استفاده از ظرفیت‌های تازه در این حوزه، می‌تواند برای صنعت گردشگری، فرصت‌های تازه‌ای را فراهم کند.
رضوانی ابراز می‌کند: خراسان رضوی، پتانسیل بالایی در هر دو زمینه کشاورزی و گردشگری دارد ولذا با توجه به شرایط فعلی و شیوع بیماری کرونا اگر تغییری در ظرفیت‌های گردشگری ایجاد نکنیم، با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.
وی تأکید می کند: یکی از این تغییرات می‌تواند در جهت هماهنگی با محیط‌های کشاورزی و استفاده از محصولات ارگانیک باشد.
این مدرس گردشگری می افزاید: در بسیاری از کشورها، بخشی از تورهای توریستی مربوط به گردشگری کشاورزی است لذا ما نیز اگر بتوانیم زمینه بازدید دوستداران طبیعت از محیط‌های کشت و کار و به‌ویژه مزارع ارگانیک را فراهم کرده و حس تولید را به این گردشگران القا کنیم، قطعاً شاهد رشد علاقه‌مندی در این افراد خواهیم بود.
وی در خصوص فواید این بازدید ها توضیح می دهد: این اقدام موجب می شودتا توأمان بستری فراهم شود تا گردشگرانی که به نیت زیارت به مشهد سفر می‌کنند، انگیزه ماندگاری بیشتری در این شهر و استان ما داشته باشند.
تداخل حرفه‌ای
مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی بابیان اینکه ایده پردازان این طرح و بخش‌های متولی که پیگیر پیوند خوردن حوزه گردشگری و هم چنین کشاورزی هستند باید مراقب باشند تا تداخل حرفه‌ای در این عرصه رخ ندهد، به بازار می‌گوید: اگر غیر کارشناسی در این مسیر گام برداریم هر دو صنعت گردشگری و کشاورزی را به عقب خواهیم راند و اهداف توسعه‌ای متولیان آن را اجرایی نخواهد کرد.
حسین نیکونام به ما می‌گوید: بخشنامه‌های دولتی و دستوری، معمولاً بدون نظرخواهی کارشناسی از بخش خصوصی که مجری اصلی در این حوزه‌ها است، تدوین و ابلاغ می‌شوند.
گردشگری کشاورزی به این معنا است که افراد بتوانند از نزدیک کشاورزی را لمس کرده و حتی آن را انجام دهند و حس خوبی را به دست آوردند
وی می‌افزاید: به همین دلیل نیز عمده طرح‌های دولتی با چالش مواجه شده و یا شکست می‌خورند.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی با بیان اینکه این گردشگری نقش موثری در درمان روح و جان گردشگران خواهد داشت، می‌افزاید: پیشنهاد می شود تا در مسیر اجرای این طرح و پیش از تدوین هر دستورالعملی، با تشکل‌ها و صاحب‌نظران آن بخش جلساتی برگزارشده و ابعاد کار به بحث و بررسی گذاشته شود.
استقبال از سرمایه گذران
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی بابیان اینکه در راستای اعطای هرگونه مجوز و یا همکاری با سرمایه‌گذاران و متقاضیان این‌گونه طرح‌ها استقبال و نهایت همکاری صورت خواهد گرفت به بازار گفت: در طی سال‌های گذشته تورهای مختلفی با حضور گردشگران برای بازدید از مراحل برداشت زعفران و یا گل محمدی برگزارشده است لذا در قالب طرح گردشگری کشاورزی به دنبال آن هستیم تا برای متقاضیان گردشگری کشاورزی مجوز لازم صادر و فعالیت‌ها به‌صورت هدفمند و استاندارد سازی شده در قالب بانک اطلاعات کشاورزی برنامه‌ریزی شود.
یوسف بید خوری در این رابطه اظهار کرد: گردشگری کشاورزی به این معنا است که افراد بتوانند از نزدیک کشاورزی را لمس کرده و حتی آن را انجام دهند و حس خوبی را به دست آوردند که این مهم دارای بخش‌هایی همچون باغبانی، زراعت، دام‌پروری، ماکیان و سایر فعالیت‌ها بوده و در همان حضور گردشگر تولید و عرضه محصولات انجام شود.
وی با اشاره به اینکه خوشبختانه گردشگری کشاورزی نیاز چندانی به ساخت‌وساز و زیرساخت‌های عمرانی ندارد افزود: در این راستا با توجه به وجود تعداد بسیاری از اقامتگاه‌های بوم گردی در مناطق مختلف استان خراسان لذا طرح گردشگری کشاورزی می‌تواند نقش قابل‌توجهی را برای پذیرش گردشگر و هم‌چنین کمک به اقتصاد روستائیان ایفا کند.
بید خوری اذعان کرد: در حال حاضر ازآنجاکه به دلیل شیوع کرونا مردم اقبال بیشتری دارند تا در فضاهای بازتر و با تجمع کمتری حضور پیدا کنند لذا گردشگری کشاورزی بهترین راهکار برای جذب گردشگر و برون‌رفت از وضعیت اقتصادی صنعت گردشگری است.
توافق برای اگروتوریسم
در همین رابطه رئیس سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی با اشاره به توافق‌نامه بین دو وزارت جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی و گردشگری در خصوص بحث اگروتوریسم اظهار می‌کند: در استان، بحث اجرایی اگروتوریسم به سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی واگذارشده است البته در توافق‌نامه مبادله شده در تهران، مشکلاتی وجود دارد که باید برطرف شود.
سید احمد دلقندی می‌گوید: یکی از اهداف ما، آشنایی مردم با محصولات کشاورزی است موضوع دیگر، هدایت سرمایه‌گذاران به بخش کشاورزی و صنایع فرآوری آن است.
وی توضیح میدهد: افراد زیادی مایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه هستند اما آشنایی کافی با این مقوله ندارند و یکی از اهداف ما، فراهم کردن زمینه این آشنایی و هدایت مؤثر سرمایه‌گذاران در این بخش است.
رئیس سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی عنوان می‌کند: نگاه وزارت میراث فرهنگی به اگروتوریسم باید از منظر بخش کشاورزی باشد چراکه در صفحه یک دستورالعمل مربوط به این بحث، گردشگری کشاورزی به‌عنوان شاخه‌ای از گردشگری روستایی معرفی‌شده است، درحالی‌که این رویکرد صحیح نیست و بسیاری از واحدهای تولیدی از روستا مجزا هستند و در حوزه شهری و یا مراتع و جنگل‌ها قرار دارند لذا این دو مقوله از هم جدا بوده و نمی‌توان آن‌ها را در یک قالب گنجاند.
وی می‌افزاید: در صفحه دوم این دستورالعمل نیز کمیته فنی گردشگری را شامل مدیرکل، معاون گردشگری، واحد حراست، واحد حقوقی و کارشناس گردشگری معرفی کرده‌اند و کارشناس جهاد کشاورزی در این کمیته، حضور ندارد.
نگاه جدید
به‌طورمعمول وزارت میراث فرهنگی روستاهای هدف گردشگری را فقط نسبت به فضاهای خاص و تاریخی و یا ویژگی‌های خاص آن روستا می‌داند و اقامتگاه‌های بوم‌گردی را نیز به همان نسبت توسعه داده و به جذب توریست پرداخته است اما حالا با توجه به گسترش گردشگری کشاورزی لذا می‌توان از این چارچوب و انحراف به‌نوعی جلوگیری کرد.
درحال حاضر، تنها در استان خراسان رضوی بالغ‌بر ۱۶۰۰ روستای هدف گردشگری شناسایی‌شده است که اگر به این مقوله به‌صورت جدی ورود کرده و بتوان نگاه سرمایه‌گذاران را به سمت سرمایه‌گذاری در روستاها معطوف کرد نتایج بسیار قابل‌توجهی عاید خواهد شد که اشتغال‌زایی و مهاجرت معکوس تنها یکی از این فرصت‌ها است.
نظر شما