بازار، گروه انرژی: درست در روزهای پایانی زمستان، قطعی برق دامن ساکنین استان های شمالی و شمال شرقی کشور را گرفته است. البته قطعی‌های زمستانی برق امسال دیگر اتفاق تازه ای نیست قطعی که بازهم مقصر آن مصرف بالای مردم اعلام شده است. مسئولان توانیر به بازار می‌گویند به محض رفع مشکل سوخت نیروگاه‌های برق این مناطق هم به حالت پایدار بازخواهد گشت و شرکت گاز می گوید مردم باید صرفه جویی کنند.
این گفته‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که وزارت نیرو و نفت مقصرهای اصلی کمبود گاز و ناپایدار بودن تولید برق در کشور هستند. مسئولان توانیر در طول سال های گذشته توجه چندانی به افزایش راندمان نیروگاه‌ها نداشته اند و همین مساله موجب مصرف بالای سوخت برای تولید برق شده است. از طرفی وزارت نفت هم با قطع واردات گاز از ترکمنستان عملا خود را از یک گاز ارزان قیمت محروم کرده است.
آقایون سخنگو پاسخ گو نیستند
برای پیگیری از وضعیت گاز رسانی با عسگری سخنگوی شرکت گاز چندین بار تماس می‌گیریم اما خبری از پاسخ گویی نیست. مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق هم به انتشار یک اطلاعیه بسنده کرده و در آن از مردم خواسته که در مصرف گاز صرفه جویی کنند. او می‌گوید که به محض رفع مشکل سوخت شرایط تامین برق به حالت پایدار بازخواهد گشت. مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق همچنین گفته که به دلیل هزینه ای که استفاده از سوخت مایع و مازوت به نیروگاه‌ها تحمیل می‌کند، تمایلی به استفاده از آنها ندارند و چاره ای جز مدیریت مصرف از سوی مردم وجود ندارد.
رفع کمبود گاز، وعده محقق نشده زنگنه
سال‌هاست هر زمستان بیژن زنگنه، وزیر نفت خبر می‌دهد که سال آینده مشکل قطع و کمبود گاز برطرف می‌شود، اما وعده همان و قطع گاز همان.
ایران برای رفع کمبود گاز نیاز به توسعه فازهای تکمیل نشده پارس جنوبی دارد، اما گرفتاری تحریم و نبود تکنولوژی به صرفه از یک سمت و رویگردانی سرمایه‌گذاران خارجی از سمت دیگر موجب شده است که تولید گاز مطابق با برنامه‌ریزی‌ها و چشم‌اندازها پیش نرود.
این معضل را در کنار هدررفت بالای انرژی در ایران بگذارید که به دلیل تجهیزات قدیمی و فرسوده رخ می‌دهد. گزارش‌های دریافتی از مدیریت دیسپاچینگ شرکت ملی گاز ایران، نشان می‌دهد که میزان هدررفت گاز در شبکه سراسری حدود ۲۳، ۶ میلیارد مترمکعب در سال ۹۸ گزارش شده که معادل ۹ درصد مصرف گاز کشور است. این میزان ارزشی معادل ۶.۶ میلیارد دلار دارد که رقم بسیار کلانی به حساب می‌آید.
از گرفتاری‌های تولید گاز در ایران که عبور کنیم؛ دیپلماسی نامناسب موجب شده است که واردات گاز ایران هم با مشکل مواجه شود.
جالب است که بدانید ایران فرصت طلایی تجارت گاز را هم به سادگی از دست داد. ایران تا سال ۹۵ کمبود گاز خود را از محل واردات از ترکمنستان تامین می‌کرد که البته با این کشور دچار اختلاف جدی شد و ترکمنستان صادرات گاز خود را به ایران قطع کرد. قطعی‌های زمستانه برق امسال به دلیل کمبود گاز دوباره فرصت از دست رفته را سر زبان‌ها انداخته است. هرچند که تربتی مدیرعامل شرکت ملی گاز مدعی است که مذاکرات برای انجام واردات گاز از ترکمنستان ادامه دارد اما بیژن زنگنه وزیر نفت ایران چند وقت پیش در گفتگو با بازار اعلام کرده بود که این کشور قادر به تامین نیاز گاز ایران و صادرات به کشور ما را ندارد.
این گفته‌ها از سوی ژنرال نفتی ایران در حالی مطرح شده که ترکمنستان چهارمین دارنده ذخایر گازی دنیاست.
بی تفاوتی وزارت نیرو به راندمان نیروگاهی
اما در قطعی‌های زمستانه برق امسال وزارت نیرو هم بی تقصیر نبوده است. هرچند که مسئولان توانیر هر بار مقصر قطعی‌های برق را کمبود سوخت رسانی از سوی شرکت گاز اعلام کرده اند، اما نمی توان چشم روی نقش بهره‌وری پایین نیروگاه‌ها در بروز این مشکلات بست. محسن طرز طلب پیشتر به بازار گفته بود که یک درصد افزایش بهره وری در نیروگاه‌ها دو میلیارد مترمکعب از مصرف سوخت کم می‌کند.
درحالی این مقام مسئول در وزارت نیرو بهره وری نیروگاه‌های کشور را ۳۹ درصد اعلام می‌کند که بیژن زنگنه وزیر نفت پیشتر این عدد را ۳۳ درصد اعلام کرده و از مصرف بالای سوخت برای تولید برق انتقاد کرده بود.
اظهارات متفاوت مسئولان وزارت نیرو درباره استفاده از مازوت
اما از دیگر نکات قابل تامین این روزهای قطعی برق اظهارات مسئولان توانیر درباره استفاده از مازوت است. درحالی مدیر عامل برق حرارتی به بازار گفته که استفاده از مازوت در برخی از نیروگاه‌های کشور همچنان ادامه دارد اما مدیر روابط عمومی توانیر می‌گوید که تمایلی به استفاده از این سوخت در نیروگاه‌های کشور ندارد.
طرز طلب می‌گوید که در برخی مواقع که مصرف گاز در کشور افزایش پیدا می‌کند ناچار به استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها می‌شویم. بر اساس آمار موجود در سال ۱۳۹۹ حدود ۸۲ درصد سوخت نیروگاه‌ها از محل گاز و ۱۸ درصد هم از محل گازوییل و مازوت تامین شده است.
اما به نظر می‌رسد که مسئولان توانیر به نوعی در حال فرافکنی هستند. مدیرکل روابط عمومی و امور بین الملل توانیر می‌گوید که صنعت برق تمایلی به استفاده از سوخت‌های مایع یا مازوت استفاده ندارد چرا که باعث افزایش هزینه تعمیرات نیروگاه‌ها می شود. او در اطلاعیه ای گفته که برق به معنای واقعی از تولید به مصرف هست و در زمان محدودیت‌های سوخت نیروگاهی، گزینه ای جز مدیریت سمت تقاضا به خصوص در بخش خانگی و تجاری وجود ندارد و ما به این تعامل دو سویه بین بخش تولید و مصرف (مشترکان) نیاز داریم که بتوانیم استمرار تامین انرژی حیات بخش برق در سراسر کشور را شاهد باشیم.
نظر شما