خدیجه ستارزاده؛ بازار: شرکت گلنوش یکی از بزرگترین شرکت هایی است که اغلب با محصولات غذایی و خوراکی آن آشنا هستیم. این شرکت البرزی در حال حاضر ۷۸ قلم کالا تولید می کند و با بکار گیری ۱۸۰ نفر به طور مستقیم و حدود ۲۰ هزار نفر «به طور غیر مستقیم در کشور» فعالیت دارد.
با «اکبر خانی» مدیرعامل و موسس شرکت گلنوش به گفتگو نشستیم.
*از سابقه فعالیت و تولید گلنوش بگویید.
حدود ۴۵ سال قبل با تولید کمپوت و مربا تولید را آغاز کردیم و امروز بالغ بر ۷۸ قلم کالا تولید می کنیم. تا امروز از نظر کیفی و کمی رشد قابل توجهی داشتیم و در حال حاضر بالغ بر ۷۸ قلم کالا تولید می کنیم.
شرکت گلنوش حدود ۱۲ سال است که واحد نمونه کیفیت ملی ایران و ۵ سال است به عنوان واحد نمونه صادرات و یک سال هم واحد برتر صنعت ایران است. با سرلوحه قرار دادن رعایت حقوق مصرف کننده تشویقی سازمان های مختلف را هم داریم.
*در بحث اشتغالزایی تا چه حد موفق بودید و چند نیرو مشغول به کار دارید؟
۱۸۰ نفر پرسنل به طور مستقیم در شرکت مشغول به کار هستند و حدود ۲۰ هزار نفر هم به طور غیر مستقیم در کشور برای گلنوش فعالیت می کنند. یک طرح توسعه ای داریم که در اردیبهشت ۱۴۰۰ راه اندازی می شود و با اجرای این طرح حدود ۸۰۰ نفر را به طور مستقیم در البرز به کار خواهیم گرفت.
*از جزئیات این طرح برایمان بگویید.
این طرح در محدوده شهر جدید هشتگرد است که تولید همین محصولات، اما دامنه تولید بسیار گسترده تری را خواهد داشت و برنامه داریم تا انشاالله تعداد محصولات را بیشتر کنیم. مشابه این پروژه در خاورمیانه هم دیده نشده و ابتدا به «هم استانی ها و بعد به هم وطنان» عزیز مژده این پروژه را می دهیم که محصولات با کیفیت ما بیشتر و متنوع تر خواهد شد. طراحی این پروژه با استفاده از نیروهای داخلی بوده است که با راه اندازی آن برای حدود ۸۰۰ نفر اشتغالزایی خواهد شد.
*در بحث صادرات چه میزان فعالیت دارید؟
میزان صادرات گلنوش همیشه قابل توجه بوده اما با مشکلات پیش آمده و قوانین جدید که دست و پا گیر صادرات شده است آسیب زیادی دیدیم. ما طبق قانونی که سالیان سال داشتیم با کشورهایی مثل عراق، افغانستان و غیره به صورت ریالی مراوده تجاری داشتیم. این روند بسیار هم تاثیر گذار بود. اما متاسفانه در ۲ سال اخیر که این قانون برداشته شد با بازگشت پیمان های ارزی ما هم باید متعهد می شدیم که ارز را بر گردانیم و با توجه به اینکه مراودات بانکی با این کشورها نیست یا خیلی ضعیف است نتوانستیم و این امر آمار صادرات را به شدت کاهش داد.
در نتیجه مشتریانی که حدود ۴۰ سال تلاش کردیم و بازار آنها را به دست آوردیم متاسفانه امروز دو دستی به کشورهای رقیب به ویژه ترکیه تقدیم کردیم و از این بابت آسیب زیادی دیدیم و این بسیار جای تاسف دارد.
*عمده صادرات به چه کشورهایی و چه محصولاتی بود؟
به کشورهای انگلیس، آمریکا و حدود ۱۳ کشور در حوزه خلیج فارس صادرات داشتیم. بیشتر در زمینه کنسرو و به ویژه رب گوجه فرنگی صادرات انجام می شد.
*برای تامین مواد اولیه در خط تولید روند کار شما چیست، آیا به طور مستقیم با کشاورزان ارتباط دارید؟
ما یکی از بزرگترین تولید کننده های رب گوجه فرنگی کشور هستیم و ارتباط مستقیم با بخش کشاورزی داریم و ما مستقیما از آنها گوجه خریداری می کنیم.
روال هم بر این است که طبق سفارش گوجه فرنگی به درب کارخانه می رسد بعد از تخلیه بار، کشاورزان برای دریافت وجه به صورت نقد مراجعه می کنند. در مورد مابقی محصولات مثل میوه برای کمپوت و غیره هم روال خرید همیشه به صورت نقدی بوده که کشاورزان و باغداران را راضی نگه داریم.
*آیا محصولات تولیدی در استان جوابگوی نیاز شما برای تولید است یا از استان های دیگر هم خرید دارید؟
به عنوان مثال برای تامین گوجه فرنگی از همه نقاط ایران که نسبت به فصل تولید می کنند خریداری می کنیم و رب را از گوجه تازه خریداری شده تولید می کنیم. در حالیکه برخی از شرکت ها رب تهیه شده از قبل را بسته بندی می کنند. اما ما همیشه و در هر فصلی رب را از گوجه تازه تهیه می کنیم.
*آیا برای ورود به فاز تولید محصولات کشاورزی مورد نیاز خود برنامه ای ندارید؟
فعالیت در بخش کشاورزی زیبا و دوست داشتنی است، اما ما بیشتر تلاش و تمرکزمان برای تولید محصولات کنسروی و ارتقاء آن بوده است. البته یک پروژه و برنامه ویژه برای کشاورزان البرز داریم.
برای این پروژه قرار است کارگاه های خاصی را ایجاد می کنیم، طبق برنامه ریزی از کشاورزان ایتالیا دعوت شده که نحوه کاشت، داشت و برداشت و به ویژه مبحث آبیاری را با توجه به اینکه در استان با مشکل آب مواجه هستیم به صورت رایگان به کشاورزان استان آموزش دهیم و بعد از آن به کل کشور بسط دهیم.
*شما برای بسته بندی محصولات کنسروی از فولاد و آهن استفاده می کنید، با تغییراتی که در قیمت فولاد و آهن داشتیم آیا شما تحت فشار نیستید؟
چرا اتفاقا یکی از مشکلات بخش تولید بی ثباتی اقتصاد است وقتی ثبات در اقتصاد نباشد و ما هر روز یک قیمت را در بازار داشته باشیم طبیعتا در برنامه ریزی با مشکل مواجه می شویم. ما بخش قوطی سازی داریم که مواد اولیه را از شرکت فولاد اصفهان و از طریق بورس خریداری می کنیم، واردات ورق قلع اندود هم داریم.
در نهایت بی ثباتی بازار ما را از برنامه ریزی بلند مدت و ویژه باز می دارد و در نهایت برای ۳ روز آینده بتوانیم برنامه ریزی کنیم که این برای بخش تولید به شدت آسیب رسان است.
*گرانی فلز چقدر آسیب روی قیمت نهایی یک محصول داشته است؟
نسبت به سال گذشته حداقل دو برابر افزایش قیمت داشتیم. ما تولید کننده ها آرزو داریم قیمت تمام شده محصول پایین باشد و مصرف کننده ها به راحتی بتوانند خرید و مصرف کنند. هر چقدر مصرف محصولات ما بیشتر باشد ما هم تولید بیشتری خواهیم داشت و هر چقدر خرید محصول برای مصرف کننده به دلیل گرانی سخت شود طبیعتا" تولید و بازدهی کارخانجات هم به همین نسبت کاهش خواهد داشت.
*تنوع محصولات شما باعث می شود در چند رسته فعالیت کنید. چقدر از محصولات را تولید و چند درصد را فقط بسته بندی دارید؟
بیشتر تولید داریم اما حدود ۵ قلم محصول را فقط بسته بندی داریم. در شرکت گلنوش سبد کالایی قابل توجهی داریم و تلاش می کنیم این سبد را روز به روز افزایش دهیم.
*چه بخشی از تجهیزات و ماشین آلات شما داخلی و چه میزان خارجی است؟
برای محصولاتی که تکنولوژی کشور خودمان هنوز به حدی نرسیده که محصولات نهایی را با کیفیت تولید کند از ماشین آلات و تجهیزات اروپایی استفاده می کنیم. در خط تولید رب گوجه فرنگی از محصولات اروپایی، در تولید نوشیدنی ها از دستگاه های آلمانی و دو دستگاه ایرانی هم داریم که از ماشین سازان خوب ایرانی تهیه می کنیم.
واقعیت امر این است که در این مورد در کشور ما حرکت های خوبی شده و تولید کننده هایی هستند که دستگاه ها و ماشین آلات خوبی تولید می کنند و تا جایی که مقدور بوده از ماشین آلات داخلی هم استفاده کردیم. آرزوی من این است که روزی در مملکت خودمان بتوانیم این تکنولوژی ها را تولید کنیم تا ارزی از مملکت خارج نشود.
*برای تامین قطعات و به روز رسانی دستگاه ها با توجه به شرایط تحریم با مشکل مواجه نیستید؟
در این زمینه بسیار مشکل داریم گاهی برای تامین قطعه، یک دستگاه دو سال خوابیده تا بتوانیم به طور غیر مستقیم قطعه را وارد و دستگاه را راه اندازی کنیم. شکر خدا تیم فنی و مهندسی ما طوری است که بیشتر قطعات را خودشان تعمیر و یا خط ساخت آن را اجرایی می کنند تا کمتر گرفتار مشکل این تحریم ها شویم. اما اگر بخواهیم قطعه اورجینالی را از اروپا وارد کنیم بسیار سخت است.
*شما در شرکت آزمایشگاه تحقیق و توسعه دارید؟
آزمایشگاه ما آزمایشگاه همکار سازمان ملی استاندارد است که بخش عمده ای از نمونه برداری ها که در استان انجام داده می شود به آزمایشگاه ما انتقال داده می شود و تمام فاکتورهای آزمایشگاهی در آزمایشگاه شرکت گلنوش انجام و به اداره استاندارد ارائه می شود.
*انتظار شما از دولت چیست؟
بخش تولید که همراه با اشتغالزایی است، بسیار قابل توجه است. یکی از مواردی که تولید کننده به شدت آسیب می بیند بخشنامه های متداولی است که صادر می شود. گاهی هر ماه یک بخشنامه به تولیدکنندگان ابلاغ می شود.
بخش تولید می تواند بازوی خوبی برای دولت باشد به شرطی که این بخش به راحتی بتواند کار خود را انجام دهد. حتی دولت نخواهد کمک هم کند اگر تولید کننده ها دست به دست هم دهند می تواند موفقیت هایی حاصل شود و این موفقیت ها به نوعی به مردم و دولت بر می گردد.
*بحث رقابت فعلی با شرکت های رقیب شما به چه صورت است؟
بحث رقابت با وجود مشکلاتی که برای تامین مواد اولیه و غیره وجود دارد در حال حاضر بسیار داغ است. وقتی که مواد اولیه را نقدا" خریداری می کنیم چون در بازار بحث رقابت است احتمالا نتوانیم به قیمت خوب و همانطور که نقد خریداری کردیم نقد هم بفروشیم و می توان گفت این از جاذبه های بازار است که موجب رقابت می شود. امیدوارم که این رقابت باعث شود ما بتوانیم با بالا بردن کیفیت کالا رقابت را بالا ببریم.
گاهی دیده می شود متاسفانه رقابت بر اساس قیمت است و برخی تلاش می کنند قیمت تمام شده را کاهش دهند که طبیعتا این باعث می شود حق و حقوق مصرف کننده ضایع شود.
*تعامل شما با فروشگاه های زنجیره ای به چه صورت است؟
گاهی درخواست هایی از فروشگاه های زنجیره ای داشتیم اما دیدیم خواسته های فروشگاه های زنجیره ای با سلایق ما همخوانی ندارد و اصلا در این حوزه فعالیت و ورود نکردیم.
روال کار فروشگاه های زنجیره ای دو آسیب دارد اول اینکه فروشگاه های محلی و بومی بسیار آسیب می بینند و متضرر می شوند. در کنار آن فروشگاه های زنجیره ای به نوعی زنجیره تولید را استثمار می کنند
*چه مانعی در این مسیر بود؟ فعالیت فروشگاه هار زنجیره ای را چطور ارزیابی می کنید؟
روال کار فروشگاه های زنجیره ای دو آسیب دارد اول اینکه فروشگاه های محلی و بومی بسیار آسیب می بینند و متضرر می شوند. در کنار آن فروشگاه های زنجیره ای به نوعی زنجیره تولید را استثمار می کنند اگر برنامه ریزی برای فعالیت آنها وجود نداشته باشد طبیعتا در کل بسیاری از تولید کنندگان و دیگر کسبه متضرر خواهند شد. من احساس می کنم یک برنامه ریزی خوب و یک روال خرید باید برای فروشگاه های زنجیره ای باید توسط دولت انجام شود.
*استثمار آنها از چه نظر است؟
شرکت هایی مثل ما که با فروشگاه های زنجیره ای کار می کنند بدون سود یا با حداقل سود کالا را به فروشگاه های زنجیره ای ارائه می کنند و اگر در کالا حداقل سود وجود نداشته باشد شرکت های تولیدی نمی توانند سرپا بمانند و به مرور زمان ضعیف و از دور خارج می شوند و اشتغال و تولید آسیب جدی می بیند.
اگر توسط دولت و ارگان های ذیربط برنامه ریزی مناسبی در این باره باشد هم به صلاح مردم و هم تولید کنندگان است و فروشگاه های زنجیره ای هم می توانند بهره مناسب ببرند.
فروشگاه های زنجیره ای حاضر هستند ما متضرر شویم اما کالا را به هر قیمتی بدهیم تا اینها در قفسه خود بچینند. برخی که نگاه تبلیغاتی دارند به این ضرر هم راضی می شوند اما در کل این موارد در طول دراز مدت می تواند یک مجموعه تولیدی را از بین ببرد.
موضوع دیگر اینکه متاسفانه فروشگاه های زنجیره ای بیشتر به مباحث اقتصادی و درآمدشان توجه دارند تا کیفیت کالا، چنانچه توجه کنیم در عرضه محصولات در این فروشگاه ها از کیفیت پلاکارد یا تبلیغی نمی ببینیم و فقط تمرکز روی مبلغ است و این نشانه این است که نگاه اصلی آنها درآمد زایی است.
*آیا برنامه ای برای ایجاد فروشگاه زنجیره ای با برند گلنوش ندارید؟
ما در استان ها شرکت پخش انحصاری داریم و با بخش فروش کاملا آشنا هستیم و مورد توجه ما بوده همیشه و همیشه تلاش داریم یک محصول با کیفیت تولید و در اختیار مشتریان عزیز که همه سرمایه ما هستند قرار دهیم.
اتفاقا" برای ایجاد فروشگاه زنجیره ای شرکت برنامه داریم که از استان البرز شروع می کنیم و بعد در دیگر استان ها هم گسترش دهیم. البته این طرح حدود یکسال و نیم زمان می برد.
*این طرح با سرمایه خود شرکت یا به صورت مشارکتی خواهد بود؟
ما تاکنون کار مشارکتی انجام ندادیم و تا به امروز گلنوش در سابقه و کارنامه خود کوچکترین استفاده از تسهیلات دولتی نداشته، ما همه کارهایمان را با سرمایه خود انجام می دهیم و نسبت به توانایی که داریم قدم بر می داریم.
*آیا احتمال ورود به بورس و بازار سرمایه را دارید.
مدتی بود دوستانی که در بورس و بازار سرمایه تبحر دارند، تشویق کردند که این کار را انجام دهیم و شرکت گلنوش توان این کار را هم دارد اما به دلیل بی ثباتی اقتصادی ما این کار را انجام ندادیم. در آینده شاید اگر اوضوع بهتر شد بتوانیم با این کار شرکت را به رشد و توسعه بیشتر برسانیم.
نظر شما