روایت تورم جهانی در سال ۲۰۲۱/ محو شدن تدریجی اثر نفت و فارکس بر اقتصادهای نوظهور

تهمینه غمخوار؛ بازار: پاندمی کرونا و به دنبال آن کاهش در سرمایه‌گذاری و تجارت جهانی، فعالیت‌های اقتصادی را در بازار جهانی را تضعیف و رشد اقتصادی را کند کرده است. از سال گذشته، با افزایش بیشتر عدم اطمینان در تجارت، هم‌زمان با اقدامات انزوایی، انقباض قابل توجهی در تجارت بین‌الملل گزارش شد به طوری که انتظارات در همه شاخص‌های اقتصادی منفی شد و بسیاری از موسسات مالی بین‌المللی مجبور شدند که گزارش‌های چشم‌انداز اقتصادی جهان را اصلاح کنند و ارقام را در سال ۲۰۲۰ به سمت پایین پیش‌بینی کنند.

نرخ تورم نیز که به طور کلی سطح پایین خود را در کشورهای توسعه ‌یافته حفظ می‌کند، در کشورهای در حال توسعه بیش‌تر است زیرا تقاضای زیاد کالاهای وارداتی از کشورهای در حال توسعه، تورم را تحت فشار قرار می‌دهد. همچنین در این کشورها، زیاد بودن کسری بودجه‌ و نرخ بدهی خارجی به همراه افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول در کنار آسیب های اقتصادی ویروس کرونا موجب حرکت صعودی نرخ تورم شده است.

در همین راستا، خبرنگار بازار گفتگویی با «احسان خمان»، رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در بانک ژاپنی MUFG مستقر در امارات در خصوص میزان تورم در بازارهای جهانی به خصوص در اقتصادهای نوظهور انجام داده که در ادامه می خوانیم.

گروه مالی میتسوبیشی یواف‌جی یا ام.یو.اف.جی بزرگترین بانک ژاپنی است که دفتر مرکزی آن در چیودا، توکیو، ژاپن قرار مستقر است. دارایی های این بانک، از سال ۲۰۱۶ در حدود ۲.۴۵۹ تریلیون دلار گزارش شده و از نظر کل دارایی ها پنجمین بانک بزرگ جهان و یکی از شرکت های اصلی گروه میتسوبیشی است. همچنین، این بانک بزرگترین گروه مالی ژاپن و دومین شرکت بزرگ هلدینگ بانکی جهان است که از مارس ۲۰۱۱ حدود ۱.۸ تریلیون دلار (۱۴۸ تریلیون JPY) سپرده دارد.  MUFG دومین هلدینگ بزرگ عمومی در ژاپن است که با سرمایه بازار اندازه گیری می شود.

«احسان خمان» در ابتدای این گفتگو به خبرنگار بازار گفت: در حالی که اقتصاد جهانی نشانه هایی از بهبودی ناشی از اشتیاق ناشی از واکسن را نشان می دهد، روایت تورم به طور فزاینده ای در بازارهای جهانی مورد توجه قرار می گیرد به طوری که دو نیرو درگیر هستند.

وی در ادامه گفت: اول، تجارت کالاها یا فرآورده های اصلی با تأثیر قابل توجه خود بر نرخ تورم به دلیل ترکیبی از عبور بیشتر از انرژی متغیر و بی ثبات و همچنین مولفه های غذایی مرتبط با تورم در اکثر بازارهای نوظهور نسبت به بازارهای توسعه یافته (DMs) و اثرات پایه عمیق، در حال افزایش با سرعت بالا هستند (کالاها در آغاز همه گیری در اوایل سال ۲۰۲۰ سقوط کردند) و با تاثیرات استهلاک و تنزل بازار تبادل ارز خارجی در برخی از اقتصادهای نوظهور بیشتر تشدید می شود. دوم، بازگشایی ها ممکن است منجر به تعدیل در برخی از قیمت های خدمات که در اثر قفلها و محدودیتهای جدی تحت تاثیر زیاد قرار گرفته بود، شوند. با دیدی انتقاد گونه، تورم از خود تغذیه کرده و خود را تشدید می کند.

رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در بانک ژاپنی MUFG افزود: از آنجایی که سرمایه گذاران بیشتری در صدد هستند تا از ایجاد تورم جلوگیری کرده و با نرخ بالای آن مقابله نمایند، کالاهای بیشتری را به سبد سهام خود اضافه می کنند که به نوبه خود تورم و مهمتر از آن انتظارات تورمی تشدید می شود. بنابراین، تورم غالب، خود را تقویت می کند.

از آنجایی که سرمایه گذاران بیشتری در صدد هستند تا از ایجاد تورم جلوگیری کرده و با نرخ بالای آن مقابله نمایند، کالاهای بیشتری را به سبد سهام خود اضافه می کنند که به نوبه خود تورم و مهمتر از آن انتظارات تورمی تشدید می شود

وی گفت: در واقع، ما معتقدیم که نگرانی از نرخ تورم در بازارهای نوظهور فقط در حال آغاز و در ابتدای راه است و بعید به نظر می رسد بازارهای جهانی بتوانند روایت های تورمی را قبل از اینکه قاطعانه بازگشایی شوند، تنظیم و متعادل نمایند.

این مدیر بانک ژاپنی تصریح کرد که حتی اگر اساسا در خصوص پویایی تورم متوالی در چند ماه آینده به گونه بدبینانه نگاه کنیم، تاثیرات پایه و اساس مکانیکی و ماشینی، اعداد تورم سالانه را تقریباً یک درصد بالاتر از میانگین تا نیمه اول سال ۲۰۲۱ سوق می دهد که به سرعت اپتیک های بسیار ضعیف در خصوص تورم سالانه و بازده واقعی ارائه شده با درآمد ثابت محلی بازارهای نوظهور ایجاد می شود.

وی خاطر نشان کرد که با در نظر گرفتن ویژگیهای خاص ۲۰۲۱ در کل این بازارهای نوظهور، ما سال جاری را به عنوان سال دو نیمه در نظر می گیریم. تورم به احتمال زیاد نیمه اول سال جاری به گونه ای برجسته و غالب باقی خواهد ماند، اما به احتمال زیاد ضربه ای  بر سر سطوح انقباضی و ضد تورمی در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ وارد خواهد شد. یکی از تصورات رایج در مورد بازارهای نوظهور این است که تورم با ضعف بازار ارز به شدت افزایش می یابد، زیرا ارزهای ضعیف، قیمت های داخلی کالاها و خدمات وارداتی را بالا می برند.

تورم به احتمال زیاد نیمه اول سال جاری به گونه ای برجسته و غالب باقی خواهد ماند، اما به احتمال زیاد ضربه ای بر سر سطوح انقباضی و ضد تورمی در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ وارد خواهد شد

خمان همچنین گفت: در واقع، تأثیر تورمی قیمت های نفت و محصولات کشاورزی و همچنین میزان تنزل و کاهش بازار فارکس یا تبادل ارز خارجی در اقتصادهای نوظهور از نظر ما احتمالاً بین ماههای آوریل تا مه در سال جاری خواهد بود که به اوج خود خواهد رسید، هر چند که تورم بعدی که در نظر داریم ممکن است در ابتدا کند و از هماهنگ سازی خارج شود.

رئیس بانک ژاپنی تصریح کرد: در حقیقت، در حالی که تأثیر نفت و بازار فارکس باید از سه ماهه سوم به بعد کم کم محو شود، تورم مواد غذایی احتمال دارد تا در تمام فصل تابستان همچنان بالا بماند و احتمالاً کاهش شدید آن فقط در سه ماهه چهارم سال جاری خواهد بود.

در حالی که تأثیر نفت و بازار فارکس باید از سه ماهه سوم به بعد کم کم محو شود، تورم مواد غذایی احتمال دارد تا در تمام فصل تابستان همچنان بالا بماند و احتمالاً کاهش شدید آن فقط در سه ماهه چهارم سال جاری خواهد بود

وی عنوان کرد که برای سیاستگذاران اقتصادهای نوظهور، سوال اساسی در خصوص ارزیابی میزان و سرعت فشار تورم بر شاخص قیمت تولید کننده (PPI) (یکی از معیارهایی است که به منظور سنجش عملکرد اقتصادی، از سطح عمومی قیمت‌ها محاسبه و منتشر می‌شود) ناشی از افزایش قیمت کالاها است که به تورم شاخص قیمت مصرف کننده بالاتر (CPI) یعنی معیاری برای سنجش میانگین وزنی قیمت‌های یک سبد کالا و خدمات مصرفی، تبدیل می شود.

خمان اذعان نمود که در همین خصوص یک امیدواری وجود دارد که گذر از شاخص قیمت تولید کننده با گذشت زمان همانند عبور از بازارهای فارکس، افت کند. با این حال، شواهد مربوط به کاهش حساسیت شاخص قیمت مصرف کننده به شاخص بهای تولید کننده قانع کننده نیست و جدیدترین جهش ها در شاخص قیمت تولید کننده  هنوز منجر به افزایش شاخص  قیمت مصرف کننده خواهد شد.

رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا بانک میتسوبیشی ژاپن در ادامه گفت: در واقع، بررسی ما با گذشت زمان موضوع را نشان می دهد و بیانگر آن است که نسبت تغییرات شاخص قیمت مصرف کننده با در نظر گرفتن شاخص قیمت تولید کننده به اندازه انتظار کاهش نیافته است. مسلماً، در حالی که این موضوع اخیرا به اندازه سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ نبوده، میزان عبور در محدوده ۲۰ تا ۳۰ درصد بسیار پایدار بوده است. در نتیجه، این میزان ۲۰ درصد بدان معنا است که سطح فعلی شاخص قیمت تولید کننده نشانگر آن است که شاخص قیمت مصرف کننده می تواند بیش از ۱۰۰bp افزایش یابد که این میزان در افزایش مداوم PPI تاثیری ندارد.

وی افزود: شگفتی های تورمی در اواخر سال گذشته دردسرساز شدند که بدین ترتیب، پایین آمدن میزان شگفتی های تورمی معمولاً CPI را افزایش بیشتری می دهد. این موضوع در سالهای ۲۰۰۷، ۲۰۰۸ ، ۲۰۱۳ و همچنین ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ رخ داد ، در حالی که انطباق بیشتری با سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰ داشت.

رئیس این بانک ژاپنی مستقر در امارات خاطر نشان کرد که این یافته ها یک علامت هشدار دهنده برای شاخص قیمت مصرف کننده در بازارهای نوظهور در سال ۲۰۲۱ است که بر اساس تقسیم بندی منطقه ای، تاکنون روشن ترین وضعیت صعود در اقتصادهای خاورمیانه و شمال افریقا و امریکای لاتین مشاهده شده است.

احسان خمان اضافه کرد که در سراسر اقتصادهای نوظهور، انتظارات اجماع شده در خصوص شاخص قیمت مصرف کننده برای سال ۲۰۲۰ با کاهش سرعت تورم در نیمه اول همان سال همزمان شد، اما روند آن در نیمه دوم سال گذشته کاهش یافت و تا حدی معکوس شد. از سوی دیگر، انتظارات تورمی برای سال ۲۰۲۱ طی دو ماه گذشته به طور کلی بدون تغییر باقی مانده است که این موضوع نشانگر آن است که ارزیابی مجدد مسیرهای تورم در سراسر کشورها فقط در افق های بسیار کوتاه متمرکز شده است.

این کارشناس همچنین گفت: با بهبود بخشیدن به بازارهای نوظهور کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا، کشورهایی مانند رومانی، لهستان و روسیه بیشترین میزان مواجهه با قیمت کالاها (انرژی و مواد غذایی ) را دارند، در حالی که در جمهوری چک و آفریقای جنوبی کمترین میزان مواجهه با قیمت کالاها مشاهده شده که البته این مسئله، با توجه به گروه کالایی متفاوت است، لهستان، مجارستان و رومانی بیشترین حساسیت و تاثیر پذیری را نسبت به قیمت نفت و رومانی، ترکیه و روسیه بیشترین اثر پذیری را نسبت به قیمت مواد غذایی دارند.

لهستان، مجارستان و رومانی بیشترین حساسیت و تاثیر پذیری را نسبت به قیمت نفت و رومانی، ترکیه و روسیه بیشترین اثر پذیری را نسبت به قیمت مواد غذایی دارند

وی در ادامه اظهارات خود گفت: در حالی که چشم انداز تورم اصلی پیچیده تر است، اما فشار اصلی قیمت باید در سطح جهانی محدود شود زیرا شکاف های تولید و اشتغال زیاد است. فشارهای داخلی ممکن است در اقتصادهایی که شکاف تولید اندک است و بازارهای کار قوی هستند، شدیدتر باشد. به عنوان مثال در کشورهای اروپای مرکزی که چندی پیش از کمبود بازار کار رنج می بردند.

احسان خمان اضافه کرد که با وجود اینکه هنوز هم ضعف کم سابقه بازده در نرخ های محلی اقتصادهای نوظهور برای بسیاری از سرمایه گذاران تا حدودی ناخوشایند است، ما همچنان ریسک هایی را مشاهده می کنیم که بازارهای نرخ در ماه های آینده می توانند با این احتمال به معامله بپردازند که اجزای غیر اصلی متغیر تورم ممکن است نشانه های اولیه ایجاد فشارهای تورمی گسترده باشد.

وی در پایان گفت: با این حال، بدون بدترشدن انتظارات تورم بلندمدت، فشارهای تورم هسته ای این بازارهای نوظهور باید پایین بماند و ضعف در بازارهای نرخ های مختلف پشت نوسانات کوتاه مدت می تواند فرصت هایی را برای بارگیری مجدد گیرنده های بازارهای نرخ ها فراهم کند.