رونق تجارت آنلاین در افغانستان؛ سرمایه گذاری برای جوانان آسان نیست

تهمینه غمخوار؛ بازار: همه می دانیم که خرید آنلاین فرآیند خرید کالا و خدمات است که برای مصرف کنندگان و کاربران این امکان را فراهم می کند تا کالاها یا خدمات مورد علاقه خود را با مراجعه مستقیم به وب سایت خرده فروشی یا جستجو در میان فروشگاههای جایگزین پیدا کنند. 

این پدیده در اغلب سراسر جهان موضوعی جا افتاده و در حال جریان است. حتی بسیاری از کشورهایی که تصور می شود که کمتر اقتصاد دیجیتال و استفاده از فناوری را در کسب و کارهای خود وارد کنند، در طول پنج سال اخیر توجه زیادی را به جلب کرده است.

در میان کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان در قلب قاره آسیا از سال ۲۰۱۶، تجارت خرید آنلاین را به طور جدی آغاز کرد و با توسعه خدمات اینترنتی و فعال شدن خدمات اینترنتی ۴ جی یا نسل چهارم از سوی وزارت مخابرات و تکنولوژی در طول یک سال گذشته، تعداد فروشگاه های آنلاین را که روزانه تبلیغات گسترده ای برای آن ها در شبکه های اجتماعی صورت میگیرد، را در کشور افزایش داد، به طوری که تعداد آنها هم اکنون به دهها فروشگاه رسیده است.

در حقیقت، فروشگاه‌های آنلاین به عنوان  پدیده جدید در بازار سرمایه‌گذاری افغانستان مطرح گردید که طی سال‌ های گذشته، برخی از فروشگاه‌های آنلاین کوچک و بزرگ در کار خود موفق و عده ای نیز تعطیل شدند.

اکنون، شماری از شهروندان افغان که به اینترنت و رسانه های اجتماعی دسترسی دارند به خرید آنلاین می پردازند تا آسانتر بتوانند زندگی خود را مدیریت و در زمان و هزینه های خود با بهره گیری بیشتر از تخفیفها صرفه جویی نمایند. البته بیشتر سفارشها به جای این که در پایتخت صورت گیرد، در دیگر شهرهای این کشور انجام می شود زیرا در کابل به درستی خیابان کشی نشده و اسم خیابانها دقیق و صحیح نیست.

به طور کلی، کابل، مزار و جلال آباد از جمله شهرهایی هستند که برخی از فروشگاه های آنلاین در آن ها به ارائه خدمات به منظور زندگی راحتتر می پردازند.  

کابل، مزار و جلال آباد از جمله شهرهایی هستند که برخی از فروشگاه های آنلاین در آن ها به ارائه خدمات به منظور زندگی راحتتر می پردازند

با این که فروشگاه‌ های آنلاین در افغانستان حداکثر پنج سال به فعالیت می پردازند، اما فراهم آمدن دسترسی راحت به اینترنت و در پی آن افزایش تعداد کاربران مجازی، موجب شده تا یک فرصت ویژه در کشور برای سرمایه گذاران به وجود بیاید و فروشگاههای آنلاین رشد و نمود بیشتری پیدا کنند.  

حال در میان فروشگاههای آنلاین در افغانستان، چندین فروشگاه در طول دو سال گذشته جزء برترین فروشگاههایی بوده اند که بیشترین سفارشها از آن ها صورت گرفته است: «جاست ویش»، « ام آر ان» ، «افغان مارت» و  Sawda.af .

«جاست ویش» یکی از این فروشگاه‌ های آنلاین در کابل است که در شبکه های اجتماعی از جمله فیسبوک طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است، زیرا اکثر فروشگاه‌های اینترنتی در افغانستان در شبکه‌های اجتماعی فعال بوده و فقط تعداد کمی از آنها دارای وب سایت می باشند.

از آن جایی که تصویر در جذب مشتریان فروشگهای آنلاین تاثیرگذار است، مسئولین این فروشگاه اینترنتی، برای نشان دادن اجناس خود اعم از پوشاک، لوازم خانگی، اقلام بهداشتی و الکترونیکی، یک استودیو و آتلیه عکاسی دارند که عکاسان حرفه ای بهترین تصاویر ممکن را تهیه می کنند تا فروش خوبی داشته باشند. این عکس‌ها در وب‌سایت و صفحه فیسبوک این فروشگاه آنلاین قرار داده می‌شود.

این فروشگاه ابتدا در سال ۲۰۱۳ راه اندازی شد، اما به دلیل عدم موقعیت مناسب در بازار، در سال ۲۰۱۵ به صورت جدی و با رشد بازار فروشگاه‌های آنلاین در کشور فعالیت خود را آغاز کرد به طوری که هم اکنون بیش از ۶۰۰ سفارش در روز دارد.

البته بنیان گذار جاست ویش بارها اعلام کرده که به دلیل آن که در میان شهروندان افغانستانی جایگاه ویژه ای پیدا نکرده، این فرهنگ باید هر چه زودتر نهادینه شود.

«Sawda.af» نیز دیگر پلتفرم تجارت آنلاین است که بیش از ۳۰۰۰ محصول از جمله مواد غذایی و ۱۰۰ مارک از میوه و سبزیجات، نوشیدنی ها و دیگر مواد غذایی به مشتریان خود ارائه میدهد.

« ام آر ان» نیز یکی دیگر از بزرگترین بازار آنلاین برای خرید است که در ژانویه ۲۰۱۶ راه اندازی شد. «ام آر ان اکسپرس» نیز یکی از برنامه های این اپلیکیشن است که اقلام مختلفی را با قیمت واقعی و کیفیت بالا برای شهروندان فراهم می کند.

این پلتفرم تجارت الکترونیک، هم دارای گزینه پرداخت برای مشتریان و هم تحویل در درب منزل با هزینه حمل و نقل اندک است که سیاست بازگشت کالا و ارجاع آن ها را نیز در دستور کار خود قرار داده اند.

 همچنین، این فروشگاه آنلاین، برنامه  Net Transfer یعنی نقل و انتقالات از خارج از کشور که توسط ساکنان یک کشور دریافت می شود و  M-Paisa سرویس انتقال پول مبتنی استفاده از تلفن همراه، خدمات پرداخت و تأمین مالی خرد را در سیستم کار خود قرار داده است.  

همانطور که گفته شد، معمولا طول عمر فعالیت فروشگاههای آنلاین در افغانستان بین چهار تا پنج سال است، اما چشم اندازی که برای «ام آر ان اکسپرس» تعریف شده تا سال ۲۰۳۲ می باشد و این فروشگاه یک بازار آنلاین با رتبه برتر در خاورمیانه و آسیای میانه خواهد بود که با کاهش هزینه ها برای کمک به مردم با منطقی ترین قیمت و راحت ترین روش پرداخت و تحویل، هر آنچه را همچنین در رابطه با فروشندگان، ماموریت ما کمک به آنها برای دستیابی به میلیون ها مشتری، کاهش هزینه ها و امکان رقابت در بازارهای جهانی است.

معمولا طول عمر فعالیت فروشگاههای آنلاین در افغانستان بین ۴ تا ۵ سال است، اما چشم اندازی که برای « ام آر ان اکسپرس» تعریف شده تا سال ۲۰۳۲ می باشد

آنها حتی وب سایتی به زبان فارسی ایجاد کرده اند که باعث می شود که از جمعیت متمایز شوند و تنها اختصاص به کسانی که به زبان دری و پشتو تسلط دارند نداشته باشد. 

«افغان مارت» نیز یک خرده فروش آنلاین برجسته است که متعهد شده که به محبوب ترین و مورد اعتمادترین بازار وب در این کشور تبدیل شود.  افغان مارت با ارائه تجربه خرید برتر، تحویل سریع و خدمات عالی به مشتری با بیش از ۱۰.۵ میلیون محصول و یک وب سایت برنده جایزه، وفاداری خود را برای علاقه مندان به فن آوری و خریداران اصلی جریان الکترونیکی را نشان داده است.

این پلتفرم تجارت الکترونیک دارای بیش از سه میلیون مشتری است که با تحویل سریع و لجستیک پیشرفته آرامش خاطر را به مشتریان خود ارائه داده است.

این پلتفرم تجارت الکترونیک دارای بیش از سه میلیون مشتری است که با تحویل سریع و لجستیک پیشرفته آرامش خاطر را به مشتریان خود ارائه داده است

دست اندرکاران این فروشگاه آنلاین از طریق تلفن، ایمیل و چت آنلاین برای اطمینان از حداکثر رضایت شما در دسترس مشتریان هستند.

 با وجود رونق این فروشگاهها در افغانستان و استفاده بیشتر شهروندان در طول سالهای گذشته، اما این کشور با چالشهایی از جمله عدم دسترسی تعدادی زیادی از ولایت ها و شهرها به اینترنت و پایین بودن سطح علمی کشور و همانطور که گفته شد، عدم وجود سیستم آدرس یابی در پایتخت و همچنین مشکلاتی که ممکن است از جمله نرسیدن کالاها در زمان مناسب و یا آزارهای احتمالی مشتریان مواجه است. از طرفی سرمایه گذاری در دنیای مجازی برای جوانان آسان نیست زیرا شرایط کشور به گونه ای پیش رفته که بیشتر این فروشگاه‌ها، صفحات اینترنتی منحصر به خود ندارند و اجناس خود را بیشتر از طریق شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رسانند.

اما با توسعه خدمات اینترنتی و تجهیز برخی از شهرها به اینترنت نسل چهارم و ایجاد امنیت و ثبات بیشتر، مسئولین کشور امیدوار هستند تا خرید و فروش اینترنتی، به یک امر معمول در زندگی روزمره شهروندان تبدیل شود و افغانستان نیز مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه تجارت الکترونیک را بیشتر در دستور کار تجاری خود قرار دهند.