بازار؛ گروه خودرو: زمزمه مونتاژ و تولید خودرو الکتریکی EK۱ از چندی پیش شنیده می‌شود، اتفاقی که برای نخستین بار در حوزه خودروهای الکتریکی در کشور رخ می دهد و شرکت «کارمانیا» قرار است آن را انجام دهد. محصولی که این شرکت برای تولید انبوه انتخاب کرده متعلق به شرکت سودا است و کارمانیا قصد دارد از سال ۱۴۰۰ به طور ماهانه هزار دستگاه از این خودرو الکتریکی تولید و عرضه بازار کند؛ خودرویی که به نظر می رسد قیمتی در محدوده ۴۰۰ میلیون تومان داشته باشد.
نکته مهم این برنامه از نظر کارشناسان این است که یک شرکت خصوصی برای نخستین بار خودرو الکتریکی را در کشور تولید می‌کند که تاکنون هیچ یک از خودروسازان بزرگ نتوانستند نمونه‌های پروتوتایپ خود را به خط برسانند. با تمام این تفاصیل کارمانیا برنامه دارد در فاز نخست حلقه شمالی کشور را به ایستگاه شارژ مجهز، در فاز دوم مسیر جنوبی کشور تا بندر عباس و در فاز آخر نیز سایر جاده های پرتردد به ایستگاه شارژ مجهز کند.
هرچند در تولید خودرو الکتریکی نوآوری از سوی این شرکت انجام شده باشد، اما به نظر می رسد در اجرای این سه فاز نیاز به بررسی بیشتری است. در همین راستا سیامک علیزاده نیا، دبیر انجمن علمی خودروهای الکتریکی کشور درباره این محصول و ورود آن به بازار در گفتگو با بازار توضیح می‌دهد.
* ورود خودرو EK۱ به بازار می‌تواند سبب توسعه و رشد خودروهای الکتریکی در صنعت و بازار خودرو شود؟
از این جهت باید تولید این خودرو را به فال نیک گرفت، یک شرکت داخلی بلاخره به تولید خودروهای الکتریکی ورود کرد. تیراژ بسیار مناسبی برای تولید این محصول انتخاب شده، زیرا بازار خودرو ایران بیشتر از این مقدار تحمل ندارد.
در دنیا خودروهای الکتریکی را برای دو هدف به کار می‌گیرند، نخست برای عدم وابستگی به نفت، از آنجایی که زیرساخت صنعت برق کشور پاک نیست به دنبال این مورد جهت توسعه خودروهای الکتریکی نیستیم. دوم اینکه، برای کاهش آلایندگی شهرها به شدت نیازمند استفاده از خودروهای الکتریکی در شهرها هستیم
* مدیران شرکت کارمانیا اعلام کرده بودند که در سه فاز قرار هست مسیرهای در کشور را برای حرکت برون شهری این خودرو به ایستگاه شارژ مجهز کنند، به نظر شما ورود خودروهای الکتریکی به جاده با توجه به نبود زیرساخت‌های الزامی است؟
خودرو الکتریکی در ایران به هیچ عنوان مناسب جاده‌ها نیست. دلیلی ندارد که این خودروها بخواهند در خارج از شهر استفاده شوند. در دنیا خودروهای الکتریکی را برای دو هدف به کار می‌گیرند، نخست برای عدم وابستگی به نفت، از آنجایی که زیرساخت صنعت برق کشور پاک نیست به دنبال این مورد جهت توسعه خودروهای الکتریکی نیستیم. دوم اینکه، برای کاهش آلایندگی شهرها به شدت نیازمند استفاده از خودروهای الکتریکی در شهرها هستیم. مخصوصا ناوگان حمل و نقل عمومی باید هرچه سریعتر به این خودروها تجهیز شود. به هیچ عنوان برای جاده توصیه نمی‌کنیم و این تصمیم اشتباه است. چرا باید هزینه گزافی برای خودروهای الکتریکی پرداخت شود و در خارج شهرها مورد استفاده قرار گیرد؟ نیازمند به این محصول برای گسترش بازار در کلانشهرها به دلایلی که ذکر کردم هستیم.
* تیراژ این خودروها نیز هزار دستگاه در ماه عنوان شده، به نظر شما تولید خودروهای الکتریکی بهتر هست یا واردات؟
همانطور که پیشتر نیز اشاره داشتیم با تیراژ معقولی قرار هست تولید آغاز شود، اینکه محصول EK۱ گره خودرو به تولید است بسیار عالی هست و باید زیرساخت‌های تولید آرام آرام شکل گیرد. همه با این مورد موافق هستند که یک شرکت داخلی تولید چنین محصولی را انجام و به جای اینکه یک بازرگان خودرو وارد کند، چنین اتفاقی رخ داده است.
* تمام خودروها پیش از ورود به بازار کشور باید براساس شرایط اقلیمی کشور کالیبراسیون شود، آیا این محصول می‌تواند در شرایط اقلیمی ایران اقبالی داشته باشد؟
تا زمانی که محصول عرضه بازار یا مورد تست قرار نگیرد، الزاما نمی‌توان پاسخ داد که این خودرو مناسب اقلیم کشور ما هست یا نه. پیشنهاد دارم این خودرو در تهران پیمایش شود، اگر بخواهد از حمایت‌های دولتی نیز بهرمند شود باید در ناوگان حمل و نقل عمومی مورد استفاده قرار گیرد. عدد ۳۰۵ کیلومتری که به پیمایش آن اشاره شده بسیار مناسب است، این مورد می‌تواند سبب استفاده یکی از بندهای تبصره ۱۲ شود.
* باتوجه به اینکه در داخل و خارج شهرها جایگاه‌های شارژ خودروهای الکتریکی وجود ندارد، شرکت کارمانیا نیز اعلام کرده یک دستگاه شارژ خانگی روی هر خودرو به مشتریان می‌دهد، با نبود این زیرساخت در زمان ورود مالکان چه چالشی خواهند داشت؟
در دنیا نیز ایجاد زیرساخت‌ها به عهده خودروساز نیست، ایجاد زیر ساخت از زمینه تولید و توزیع برق متولی آن دولت ها هستند. آلایندگی دغدغه دولت‌ها است، پس برای کاهش میزان این آلایندگی باید هزینه‌های آن پرداخت شود که یکی از آن حمایت از خودروهای برقی است.
حمایت‌ها نیز چند دسته هستند که یک نوع آن ارائه یارانه است. با این شرایط اقتصادی امروز نمی‌توان گفت دولت باید یارانه بدهد یا ندهد. اما مجدد تکرار می‌کنم ایجاد زیرساخت وظیفه دولت است. در بسیاری از کشورها علاوه بر ایجاد زیرساخت، برق مورد نیاز شارژ خودروهای الکتریکی کاملا رایگان است.
در مناطق آلوده تهران یکی از راه حل‌های اصلی استفاده از خودروهای الکتریکی است. اگر این شرکت موفق به فروش شود، از دیدگاه فعال در این صنعت می‌گویم کارمانیا خدمت بزرگی به کشور کرده است. اگر بتواند کارمانیا این خودرو را با قیمت ۴۰۰ میلیون عرضه کند اقبال خوبی در پیش خواهد داشت.
استفاده از خودروهای الکتریکی در خارج شهر اشتباه است، اگر نگاهی کنید این خودروها در کشورهایی خوب گسترش خواهد یافت که مسافت‌ها بسیار کوتاه است. مالک نباید برای رسیدن به ایستگاه شارژ بعدی دچار درد سر شود
* چرا مخالف استفاده از خودروهای الکتریکی در خارج شهرها هستید؟
ابتدا باید بگویم هر فردی دلش برای هوا می‌سوزد، باید کمک به توسعه خودروهای الکتریکی برای هر جایی که آلودگی هوا وجود دارد، کند. در دنیا برای مسافت‌های کوتاه از خودروهای الکتریکی استفاده می‌شود، هنوز برای برون شهر کسی از خودروهای الکتریکی استفاده نکرده است.
استفاده از خودروهای الکتریکی در خارج شهر اشتباه است، اگر نگاهی کنید این خودروها در کشورهایی خوب گسترش خواهد یافت که مسافت‌ها بسیار کوتاه است. مالک نباید برای رسیدن به ایستگاه شارژ بعدی دچار درد سر شود.
* مالکان خودروهای الکتریکی مانند «تسلا» از خودروهایشان در خارج از شهرها استفاده نمی‌کنند؟
تسلا یک خودرو و معقوله کاملا متفاوت از خودرویی در کلاس EK۱ است. در خودروی مانند تسلا از یک باتری ۷۰۰ کیلوگرمی با ۷۰ تا ۸۰ کیلووات قدرت استفاده می‌شود. باتری که برای این محصول نیز با ۴۸ کیلووات و مقدار پیمایش ۳۰۵ کیلومتری معقولانه است.
بنابراین به شدت برای استفاده در حمل و نقل عمومی موافق هستم، اما در صورت استفاده برای برون شهر نه تنها انجمن حمایت نمی‌کند، بلکه موضع نیز خواهیم گرفت. زیرا برند برقی پیمایی در کشور خراب می‌شود. قرار نیست که برق را با یک بهره وری بسیار نامناسب در خارج شهر تولید کنیم، سپس با آن به خارج شهر برویم. خودروی الکتریکی برای ایران یعنی پیشگیری از انتشار بیشتر آلاینده ها درون شهرها و با پیمایش آن‌ها در درون شهرها موافق هستیم.
حتی اروپایی‌ها هم برای الکتریکی سازی به سمت چینی‌ها رفتند. چینی ها لیدر خودروهای الکتریکی در دنیا هستند. تیراژ تولید خودروهای الکتریکی چینی به حدی زیاد هست که تسلا حرفی برای گفتن در مقابل خودروسازی مانند بی وای دی ندارد
* نظر شما در خصوص تولید این محصول چیست؟ آیا سبب توسعه خودروهای الکتریکی در صنعت و دست یابی به فناوری خواهد شد؟
بله، در صنعت خودرو کشور یک خودروساز توانست محصول الکتریکی را با مشارکت خارجی‌ها روانه بازار کند. باید سایر خودروسازان مانند ایران خودرو در همکاری با پژو، سایپا با تعامل کره‌ای ها و کارمانیا و امثال آن با چینی‌ها به سمت الکتریکی سازی حرکت کنند.
واقعیتی وجود دارد، برای تولید خودروهای احتراق داخلی باید از آمریکایی‌ها یا اروپایی‌ها کمک گرفت. اما تمام دنیا، حتی اروپایی‌ها هم برای الکتریکی سازی به سمت چینی‌ها رفتند. چینی ها لیدر خودروهای الکتریکی در دنیا هستند. تیراژ تولید خودروهای الکتریکی چینی به حدی زیاد هست که «تسلا» حرفی برای گفتن در مقابل خودروسازی مانند «بی وای دی» ندارد. خودروهای الکتریکی آشی هست که چینی‌ها برای دنیا پختند، زیرا در ساخت باتری و خودروهای الکتریکی تمام دنیا نیازمند چینی ها هستند.
اگر این خودرو در کل کشور پخش شود، برقی زدگی برای مشتریان ایجاد می‌شود. به بیانی بهتر مشتریان می‌گویند این خودرو خدمات پس از فروش ندارد و برند خودروهای الکتریکی تخریب خواهد شد
* خدمات پس از فروش خودروهای الکتریکی به ویژه این محصول باید چگونه باشد؟ حتی مالکان خودروهای وارداتی هیبریدی برای باتری و خدمات پس از فروش اکنون چالش دارند، این خودرو باید در بازار چگونه باشد؟
یکی از دلایلی که اصرار دارم این خودرو ابتدا به مناطق آلاینده تهران عرضه شود، به همین دلیل خدمات پس از فروش است. اگر این خودرو به خارج شهرها برود باید خدمات براساس کیلومترهای معین ارائه شود. بنابراین توان تامین چنین مساله‌ای برای کارمانیا و حتی ایران خودرو وجود ندارد.
باید در این حوزه اگر قرار هست توسعه یابد، باید یک منطقه آلاینده تهران را انتخاب و چند تعمیرگاه داشته باشند. این خودرو قرار هست به تازگی با اقلیم کشور ما پیمایش و آزمایش‌ها را پس دهد، زیرا دما، سطح ارتفاع، رفتار رانندگی و... در ایران با تمام دنیا متفاوت است.
رفتار خودرو الکتریکی نیز به فاکتورهای موجود در کشور که ذکر کردم، بسیار حساس است. تیراژ یک هزار دستگاه خودرو الکتریکی برای مناطق آلاینده تهران یعنی پایلوت سازی، اگر این خودرو در کل کشور پخش شود، برقی زدگی برای مشتریان ایجاد می‌شود. به بیانی بهتر مشتریان می‌گویند این خودرو خدمات پس از فروش ندارد و برند خودروهای الکتریکی تخریب خواهد شد.
* در دنیا می‌گویند خودروهای الکتریکی برای استفاده در ناوگان حمل و نقل عمومی استهلاک صفر دارند، آیا این موضوع صحت دارد؟
بله، کاملا صحت دارد. اگر از باتری چشم پوشی کنیم استهلاک خودروهای الکتریکی صفر هست و این مساله جذابیت استفاده در ناوگان حمل و نقل عمومی دارد. باید قبول کنیم که باتری در دنیا به بلوغ نرسیده است. عمده چالش خودروهای الکتریکی مربوط به باتری‌ها است.
خودرو احتراقی حجم زیادی قطعات متحرک مانند پیشرانه، گیربکس، دیفرانسیل و ... دارد. اما خودروهای الکتریکی فاقد این مساله بوده و نه تنها استهلاک بلکه سروصدا هم ندارند. هزینه نگهداری و هزینه رانندگی در خودروهای الکتریکی بسیار پایین است.
تعداد خودروهای برقی در جهان کمتر از یک درصد هستند، مردم مرفه دنیا نیز هنوز با این محصول ناآشنا هستند چه برسد به مشتریان کشور ما که قدرت اقتصادی مطلوبی ندارند
* استفاده از خودروهای الکتریکی در دنیا چگونه است؟ این محصول برای نخستین بار قرار هست وارد بازار کشور ما شود، کارمانیا باید به چه نکاتی دقت کند؟
پذیرش خودروهای الکتریکی در برخی از کشورها بسیار خوب و در برخی دیگر بسیار بد در حال اجرا است. اگر گام نخست را به خوبی بر نداریم، ما نیز در دسته دوم قرار خواهیم گرفت. این مورد نیز وظیفه لیدری هست که نخستین بار خودرو الکتریکی ارائه می‌دهد.
باید فرهنگ سازی، برندسازی خودروهای الکتریکی، قیمت منطقی، انتخاب محل مناسب برای فروش محصولی که در کشور نشناخته است، از سوی کارمانیا رعایت شود. تعداد خودروهای برقی در جهان کمتر از یک درصد هستند، مردم مرفه دنیا نیز هنوز با این محصول ناآشنا هستند چه برسد به مشتریان کشور ما که قدرت اقتصادی مطلوبی ندارند. پیشنهاد می‌کنم با احتیاط وارد این بازار شوند که خودروهای الکتریکی در بازار شکست نخورد.
نظر شما